شروین شهریاری

بورس تهران در هفته‌ای که گذشت تحت تاثیر انجام بزرگ‌ترین معامله تاریخ خود (واگذاری ۵۰‌درصد به علاوه یک سهم مخابرات) در روز یکشنبه بود. این معامله که همانند سایر تحولات در سهام مخابرات پرحاشیه بود، در مدت زمان کوتاهی انجام شد تا کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین، بلوک مدیریتی «اخابر» را تصاحب کند. تحولات بعدی در معاملات سهم نشان می‌دهد که به‌رغم حمایت بازیگران عمده، ارزیابی معامله‌گران خرد در خصوص تحولات شرکت در کوتاه‌مدت مبهم بوده و همین مساله فشار فروش بر سهام مخابرات را افزایش داده است. سایر سهام شاخص بازار نیز هفته جاری را عمدتا در رکود نسبی به پایان بردند تا معامله‌گران در آستانه مذاکرات مهم گروه ۱+۵ به انتظار تعیین جهت بازار در هفته آتی بمانند.

به بهانه معامله عمده!

نمادهای بانکی در هفته مورد گزارش عمدتا مورد توجه معامله‌گران قرار داشتند. علت اصلی این رویداد به انجام معامله عمده پنج‌درصد از سهام بانک پارسیان در نرخ ۳۶۰۰‌ریال (حدود ۸۰‌درصد بالاتر از نرخ تابلو) باز می‌گردد. این بلوک که در بین رقابت فشرده چند گروه متقاضی درنهایت به توسعه صنعتی (وابسته به گروه مهر اقتصاد ایرانیان) واگذار شد، باعث شده تا سایر مالکان عمده «وپارس» نیز در فکر افزایش مالکیت سهام خود و واگذاری یکجای آن در آینده در نرخ‌های مناسب‌تر باشند. گروه تدبیر، گروه ایران خودرو و صندوق نفت از جمله خریداران سهم به شمار می‌روند. از سوی دیگر افزایش تقاضای سهام پارسیان منجر به قرار گیری سایر سهام بانکی در مدار افزایش قیمت شده است. این در حالی است که از بعد کلان، صنعت بانکداری در برهه زمانی کنونی در دوره‌ای نامساعد به لحاظ شرایط اقتصادی حاکم بر صنعت قرار دارد که در این میان مساله تسهیلات معوق، جدی‌ترین تهدید به شمار می‌رود. معضل مطالبات معوق منحصر به بانک‌های دولتی و نیمه دولتی نبوده و مطالعه صورت‌های مالی نشان می‌دهد که این مطالبات در بانک‌های خصوصی نیز با شتابی قابل تامل رشد کرده است.

دارویی‌ها در صدر

سهام شرکت‌های دارویی این هفته را نیز عمدتا با افزایش تقاضا و رشد قیمت سهام به پایان بردند. شاخص این صنعت در هفته مورد گزارش حدود ۷/۲درصد رشد کرده است. مطالعه تاریخی نشان می‌دهد که سهام این گروه معمولا در دوره‌های رکود نسبی بازار از اقبال بیشتری برخوردار می‌شوند. در این میان البته از پتانسیل‌های بنیادی شرکت‌های این صنعت نیز نباید غافل ماند.

درآمدهای غیرعملیاتی در گروه خودرو

هفته جاری مصادف با ارسال گزارش برخی شرکت‌های صنعت خودرو در خصوص واگذاری سهام بانک پارسیان بود. در این میان، شرکت محور خودرو فروش حدود ۱۰۰‌میلیون سهم «وپارس» را در دستور کار دارد. در صورتی که این سهام در نرخی معادل بلوک ۵‌درصدی اخیر به فروش برسد، این سهم حدود ۱۰۰۰‌ریال درآمد غیر عملیاتی بابت هر سهم خود در سال مالی جاری شناسایی خواهد کرد. البته در تحلیل وضعیت این شرکت باید به ماهیت غیرعملیاتی و تکرارناپذیر این درآمد در دوره‌های مالی آتی توجه کافی داشت. ایران خودرو دیزل، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو، چرخشگر و نیرومحرکه شرکت‌هایی هستند که در وضعیت مشابه با امکان شناسایی سود غیرعملیاتی قابل توجه از محل فروش سهام بانک پارسیان مواجهند. این مساله با توجه به مشکلات حاد برخی شرکت‌های خودروساز می‌تواند به کمک آنها آمده و در کوتاه‌مدت وضعیت نقدینگی آنها را بهبود بخشد که در نوع خود تحول مثبتی تلقی می‌شود.

تحرکات حقوقی

در تحرکات حقوقی‌ها در هفته جاری، فروش سهام گروه دارویی سبحان توسط سرمایه‌گذاری البرز جالب توجه بود. سرمایه‌گذاری البرز با فروش مستمر سهام زیرمجموعه در سال جاری احتمالا در آستانه تعدیل مثبت پیش بینی سود از محل افزایش درآمد فروش سرمایه‌گذاری‌ها قرار دارد. سهام گروه بهمن نیز در هفته جاری تحت حمایت زیرمجموعه‌های خود قرارداشت که در نهایت نماد معاملاتی، جهت تعدیل سود ۱۱‌درصدی متوقف شد. در نماد «وغدیر»؛ صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر به عنوان یکی از حامیان پر و پا قرص به خرید سهام ادامه می‌دهد. این مجموعه به عنوان یک نهاد حقوقی با بنیه مالی مناسب نزد فعالان بورس تهران شناخته شده است. در نمادهای «کچاد» و «فملی» نیز حضور مستمر معادن و فلزات به عنوان خریدار منجر به کنترل نوسانات قیمتی سهام شرکت‌های مزبور شده است.

رقبای جدید بورس!

راه‌اندازی بازار فرابورس در هفته جاری از جمله تحولات پیرامونی موثر بر وضعیت بازار سرمایه بود. راه‌اندازی فرابورس در فضای کنونی اقتصاد کشور، مزایای متعددی دارد که از جمله آن می‌توان به تسهیل دسترسی صاحبان صنایع به منابع مالی ارزان، ایجاد بازار کارا برای قیمت‌گذاری دارایی‌های خارج بورسی، امکان معاملات ثانویه انواع اوراق مشارکت، رهنی و... اشاره کرد. فرابورس در اولین تجربه خود در هفته جاری با استقبال مناسب سرمایه‌گذاران از عرضه دو شرکت مرجان کار و کویر تایر مواجه شد. امری که می‌تواند در صورت توسعه بازار، فرابورس را در معرض افزایش توجه سرمایه‌گذاران قرار دهد. راه‌اندازی فرابورس در کنار انتشار اوراق مشارکت ۱۶‌درصدی ( که احتمالا با شتاب بیشتری طی ماه‌های آتی عرضه خواهد شد) می‌تواند به عنوان دو رقیب جدی برای بازار سنتی سهام تلقی شود و بخشی از نقدینگی سرگردان موجود (که آثار آن در معاملات کنونی بورس قابل ردیابی است) را به سوی خود جذب کند.