گروه بورس- معصومه طاهرخانی: تازه‌ترین رده‌بندی فدراسیون جهانی بورس‌ها، بورس تهران را از لحاظ تغییر ارزش بازار در جایگاه ۲۶ جدول نشان می‌دهد. بر اساس گزارش ماه آگوست بورس‌های جهانی که در سایت رسمی فدراسیون جهانی بورس‌ها منتشر شده، بورس تهران در بین ۵۲ بورس عضو این فدراسیون، توانسته رتبه ۲۶را از آن خود کند. متغیرهای مورد بررسی فدراسیون‌ جهانی بورس، در دسته‌بندی‌های متنوعی قرار دارند که بورس تهران به لحاظ ساختاری در بسیاری از آنها حضور ندارد.

چرا که بورس تهران از وجود ابزارهای متنوع مالی و مشتقه، انواع اوراق قرضه، صندوق‌های قابل معامله و دیگر ابزارها بی‌بهره است. از این رو در این گزارش بررسی جایگاه بورس تهران در میان ۵۲ بورس عضو از منظر چهار متغیر ارزش بازار، ارزش معاملات، دفعات معامله و در نهایت درصد گردش سهام مورد توجه قرار دارد.

جدال «ریال ایرانی» و «دلار آمریکایی» در جدول بورس‌ها!

نکته قابل‌توجه گزارش‌های ماهانه فدراسیون جهانی بورس، لحاظ کردن درصدهای نوسان بر اساس واحدهای پول محلی هر کشور از یک سو و دلار آمریکا از سوی دیگر است.

از آنجا که بررسی بازارها از دیدگاه پول واحد جهانی همواره مدنظر سرمایه‌گذاران قرار دارد، بنابراین نوسان متغیرها با این مقیاس پولی بیشتر در معرض توجه قرار دارد.

نرخ‌های برابری پول ملی هر کشور با دلار آمریکا گاهی سنگینی وزنه را به نفع داخلی‌ها و گاهی نیز به سوی خارجی‌ها می‌کشاند.

در این گزارش بررسی نوسان چهار متغیری که در پاراگراف‌های قبلی به آنها اشاره شد، از منظر پول محلی و پول جهانی(دلار آمریکا) مورد کنکاش قرار می‌گیرد.

ارزش بازار؛ نوسان در میانه‌های جدول

با نگاهی به جدول تغییرات ارزش بازار یا (Market Capitalization) رتبه بورس تهران با احتساب واحد پول ملی ۲۶ و با احتساب دلار آمریکا نیز ۲۳ به دست می‌آید.

مطابق جدول مرتب شده ارزش بازار بر اساس واحد پول ملی، ارزش روز بورس تهران معادل ۶۱۱هزار و ۷۸۱میلیارد و ۳۴۶میلیون ریال برآورد شده است.

این عدد در مقایسه با ماه آگوست سال ۲۰۰۸، ۷درصد افت را نشان می‌دهد. در این جدول سه بورس اول دنیا بر اساس واحد پولی ملی به ترتیب شامل «شنزن» از چین، «شانگهای» از چین و بورس «کلمبیا» هستند.

اما در سوی دیگر جدول مرتب شده ارزش بازار بر اساس واحد پول جهانی (دلار آمریکا)، جایگاه بورس تهران ۲۳ به دست می‌آید.

در این جدول هم سه بورس اول دنیا از لحاظ ارزش بازار به ترتیب شامل «شنزن» چین، «شانگهای» چین و «استانبول» ترکیه هستند.

نکته جالب در جدول ارزش بازار ۵۲بورس عضو فدراسیون، حضور ۲ بورس در قعر جداول واحدهای پول‌ ملی و جهانی است. بورس‌های «لوگزامبورگ» و «قبرس» هر کدام با ۴۶ و ۴۵ درصد افت نسبت به ماه آگوست ۲۰۰۸ در زمره منفی‌ترین بورس‌های دنیا قرار دارند.

ارزش معاملات؛ کمی تا انتهای جدول

دومین جدولی که جایگاه بورس تهران در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد، مربوط به ارزش کل معاملات است. بر اساس واحد پول جهانی (دلار آمریکا)، بورس تهران در میان ۵۲بورس عضو، در جایگاه ۴۰ قرار می‌گیرد.

ارزش کل معاملات بورس تهران در ماه آگوست برابر ۵۵میلیارد و ۲۰۷میلیون و ۲۲۵هزار دلار بوده که در مقایسه با ماه مشابه در سال ۲۰۰۸، افت ۴/۵۲درصد را نشان می‌دهد.

در این جدول جز ۵ بورس اول، تمام ۴۷بورس عضو فدراسیون، شاهد افت ارزش معاملات خود در مقایسه با ماه آگوست سال ۲۰۰۸ بوده‌اند.

این ۵بورس به ترتیب شامل «شنزن» چین، «شانگهای» چین، بورس «لوگزامبورگ»، بورس «استانبول» و بورس «کره جنوبی» هستند که توانسته‌اند شاهد رشد ارزش معاملات از ۳/۱درصد تا ۶/۷۷درصد باشند.

اما با نگاهی به وضعیت بورس ایران در جدولی که بر اساس تغییرات پول ملی تنظیم شده، می‌توانیم شاهد افت ۵۰درصدی ارزش معاملات آگوست ۲۰۰۹ در مقایسه با آگوست ۲۰۰۸ باشیم. بر این اساس جایگاه بورس تهران مطابق نوسانات پول محلی، رتبه ۴۱ را در زمینه ارزش معاملات به دست آورده است.

دفعات معامله؛ اول شدیم

«دفعات معامله»، سومین متغیری است که در جدول‌های فدراسیون بورس‌های جهانی جایگاه ایران را مورد بررسی قرار داده است.

با نگاهی به تغییرات ماه آگوست نسبت به ماه قبل آن یعنی جولای، مشخص می‌شود که بورس تهران توانسته‌است در میان ۵۲ بورس دیگر، جایگاه نخست را به دست آورد.

بر این اساس، بورس تهران با ثبت ۴/۱۰۷درصد رشد دفعات معاملات نسبت به ماه گذشته، توانسته‌است با فاصله زیادی از سایر رقبا در جایگاه اولی قرار بگیرد.

رتبه‌های بعدی این جدول به ترتیب متعلق به بورس‌های «لیما»، «اتریش»، «بوداپست» و «مصر» است.

درصد گردش سهام؛ ۱۲گام تا انتها

آخرین متغیری که در جدول‌های فدراسیون جهانی مورد بررسی قرار گرفته، درصد گردش سهام یا (Share Turnover Velocity) است. بورس تهران در میان ۵۲ شرکتی که در جدول هستند توانسته رتبه ۴۰ را در ماه آگوست به دست آورد. بورس تهران با دارا بودن ۲۴درصد سرعت گردش سهام، رقابت نزدیکی را با دیگر بورس‌های بعدی خود دارد. درصد گردش سهام بورس تهران در ماه جولای، وضعیت به مراتب بهتری داشته و توانسته بود سرعت ۵/۴۳درصد را ثبت کند.

رتبه‌های اول تا سوم سرعت گردش سهام به ترتیب متعلق به بورس‌های «نزدک» با ۸۶۶درصد، «شنزن» با ۵۰۵درصد و «شانگهای» با ۲۷۳درصد است.