عبور صندوق‌های سرمایه‌گذاری از پیچ و خم بازار 87

گروه بورس - مهتاب رحمتعلی: صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که در قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه ۸۴ دیده شده بود،سر انجام در روزهای پایانی سال ۸۶ آغاز به کار کردند. کاهش ریسک، صرفه‌جویی در هزینه‌ها، شفافیت اطلاعات، قدرت نقدشوندگی، مدیریت حرفه‌ای، وجود ضامن برای تامین وجه صندوق و ... از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این صندوق‌ها است که می‌تواند انگیزه بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاران کوچک باشد. اما همانند هر کار جدید،این نهادهای مالی نیز با مشکلاتی مواجه هستند که در حال بررسی است.

حل مشکل مالیاتی

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، مشکل مالیاتی بود که شنیده‌ها حکایت از رفع این مشکل دارد.

به گفته رضا کیانی، مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس این سازمان در حال تعامل با سازمان امور مالیاتی کشور است تا مباحث مالیاتی صندوق‌ها را حل کند.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: به دلیل اینکه صندوق‌ها سهام بورس را خرید و فروش می‌کنند و در زمان نقل و انتقال، مالیات مربوط به این امر را می‌پردازند فعالیت آنها از مالیات معاف است.

وی سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها را ملزم به پرداخت مالیات دانست و تصریح کرد: در حال حاضر سازمان بورس درصدد است تا معافیت مالیاتی این سرمایه‌گذاری‌ها را نیز بگیرد.

محمد رضا رهبر، مدیر کارگزاری حافظ نیز در این رابطه به خبرنگار ما گفت: طی جلسات متعدد سازمان بورس با مقامات مالیاتی احتمالا مشکل مالیاتی صندوق‌ها رفع شده ولی باید کتبی اعلام شود.

ورود این ابزار، فرهنگ‌سازی می‌خواهد

اما صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری علاوه بر مساله مالیات از مشکلات دیگری رنج می‌برند که مهم‌ترین آنها عدم فرهنگ سازی مناسب برای سرمایه‌گذاران است.

مجید اصلی، عضو هیات‌مدیره کارگزاری سهم آشنا در این باره به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: این صندوق‌ها پیشینه تجربی در رابطه با کار نداشتند.

وی عدم شناخت مردم با کار صندوق‌ها را نیز از جمله مواردی دانست که باعث شد در ابتدای کار ارتباط مناسبی برقرار نشود.

به گفته وی، زمان معرفی این صندوق‌ها در پایان سال ۸۶ به هیچ عنوان زمان مناسبی نبود، اما چون سازمان بورس راه‌اندازی این صندوق‌ها در سال ۸۶ را جزو برنامه‌های کاری خود داشت به نوعی کیفیت فدا شد.

محمدرضا رهبر، نیز در این باره معتقد است که با استفاده از منابع سازمان و شرکت بورس باید فرهنگ‌سازی مناسبی در این زمینه صورت بگیرد به گفته وی فرهنگ‌سازی به اطلاع‌رسانی مناسب نیاز دارد که باید حمایت‌های مالی و ابزاری آن فراهم شود.

به هر حال به نظر می‌رسد سازمان بورس و مدیران کارگزاری‌هایی که در زمینه صندوق‌ها فعال هستند می‌توانند با یک برنامه‌ریزی مناسب و اطلاع‌رسانی کافی بسیاری از سرمایه‌های کوچک و سرگردان جامعه را که اکنون به سمت بخش‌هایی نظیر مسکن و... رفته به بورس بازگردانند.

ضرورت حمایت سازمان بورس

همان‌طور که هر نهاد یا موسسه نوپایی به حمایت نیاز دارد، اکنون نیز نمادهای جدید بازار سهام به حمایت‌های گسترده نیاز دارند، چرا که این نمادها از نگاه اقتصادی می‌توانند با جمع‌آوری سرمایه‌های خود نه تنها نقش مهمی را در بازار سرمایه ایفا کنند، بلکه بیشترین بازدهی را نصیب سرمایه‌گذاران کنند.

به گفته محمدرضا رهبر، حمایت‌های سازمان بورس باید در حدی باشد که سرمایه‌گذاران را ترغیب به سرمایه‌گذاری کند.وی گفت: حمایت‌های ابزاری از نظر سامانه معاملاتی و حق اولویت که می‌شود به صندوق‌ها داد، باید پیگیری شود.

وی همچنین در رابطه با تامین مناسب صندوق‌ها تصریح کرد: باید صندوق‌ها از نرخ پایینی برای گرفتن این منابع برخوردار باشند.

رهبر معتقد است که مدیران صندوق‌ها باید بتوانند در دو ماه اول به جای سهام به سمت اوراق‌بهادار بروند.

از سویی،اصلی نیز گفت: اگر سازمان بورس به آنچه در زمینه در اولویت قرار گیری ایستگاه معاملاتی اختصاصی برای صف‌های خرید و فروش قول داده عمل کند، شرایط بهتری ایجاد شده و احساسات و هیجانات از بازار کم خواهد شد.

و اما در این رابطه مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس معتقد است که سازمان حمایت‌های لازم را انجام داده و خواهد داد.

وی گفت: الزام بازار سرمایه نه در ایران،بلکه در تمام دنیا روآوری به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار است.

وی اظهار داشت: به دلیل این که ما نمی‌توانیم از سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای که بخش بزرگی هستند انتظار داشته باشیم وارد بازاری بسیار حرفه ای نظیر بازار سهام شوند.

توجه به حلقه‌های واسط

بهترین حلقه واسط را کارگزاری‌ها دیدیم تا بتوانند با تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌ها و وضعیت سیاسی کشور و ... سرمایه‌های خود مردم را که شاید طیف وسیعی از آنها حتی تمایل به ورود به بازار سهام را نداشته باشند،وارد این بازار کنیم و برای این کار حمایت‌های لازم را داشته‌ایم.

به گفته کیانی، سازمان باید امکانات دسترسی را بیشتر و انتخاب را متنوع‌تر کند که برای این امر به وسیله نهادهای مالی جدید ابزارهای مالی جدیدی را به مردم ارائه داده است.

در حال حاضر چهار صندوق سرمایه‌گذاری در سهام متعلق به کارگزاری‌های حافظ، بانک صادرات، نهایت‌نگر و سهم آشنا پذیره‌نویسی خود را تکمیل کرده‌اند و شش صندوق دیگر در انتظار مجوز به سر می‌برند.

به اعتقاد مسوولان بورس و کارگزاری‌ها تعداد صندوق‌ها باید خیلی بیشتر باشد،همچنین وجود شرکت‌هایی با اشل بزرگ‌تر نیز ضرورت دارد.

صندوق سرمایه‌گذاری کارگزاری حافظ نخستین صندوقی بود که توانست در سال ۸۶ پذیره‌نویسی خود را بیش از ظرفیت تعیین شده تکمیل کند.

به گفته محمدرضا رهبر صندوق باید ۱۰درصد پذیره نویسی می‌کرد که مجوز تاسیس آن صادر شود اما بیش از ۲۰درصد مورد استقبال قرار گرفت و با بیش از ۱۲میلیارد ریال پذیره‌نویسی کار خود را آغاز کرد.

وی به خبرنگار ما گفت: صندوق حافظ به لحاظ NAV در روزهای ابتدایی به شدت رشد کرد، اما اخیرا به دلیل بسته سیاسی بانک مرکزی و عرضه سهام توسط بانک‌ها و بیمه‌ها تا حدودی روند صعودی آن با نوسان مواجه شده که البته موقتی است.

وی در گفت‌و‌گویی دیگر با خبرگزاری فارس اظهار داشت: این صندوق‌ها ۵ساله و با قابلیت تمدید هستند که بعد از جذب منابع مالی از افراد حقوقی و حقیقی در اوایل سال اقدام به خرید بعضی شرکت‌ها شد که با توجه به روند روبه‌رشد قیمت‌ها و شاخص کل بورس، صندوق حافظ از وضعیت مناسبی برخوردار بود.

شاید وقتی دیگر بهتر بود

فرهاد عبدا...‌زاده مدیرعامل کارگزاری نهایت‌نگر نیز در رابطه با وضعیت صندوق سرمایه‌گذاری نهایت‌نگر به خبرگزاری فارس اظهار داشت: به دلیل شرایط روزهای پایانی سال، ۳۰درصد از خواسته‌ها عملی شدند و شاید بهتر بود در برهه دیگری این صندوق‌ها افتتاح می‌شدند.وی ادامه داد: اما با توجه به جدید و نوپا بودن صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، تثبیت و گسترش این محصول جدید نیاز به زمان دارد تا انتظارات را محقق کند.عبدا...‌زاده در مورد صندوق نهایت‌گر اظهار داشت: در شرایط کنونی ۴۵درصد از ارزش صندوق به خرید سهام و اوراق مشارکت اختصاص یافته و باقی مبلغ نیز به عنوان پشتیبانی در نظر گرفته شده تا در فرصتی مناسب اقدام به سرمایه‌گذاری شود.

هاشم بوذرجمهری مدیرعامل کارگزاری بانک صادرات نیز در این رابطه به خبرگزاری فارس گفت: پذیره‌نویسی این صندوق با ترکیب ۳۰درصدی افراد حقیقی و ۷۰درصدی سرمایه‌گذاران حقوقی در سال گذشته به انجام رسیده و از هفته‌های گذشته فعالیت این صندوق با خرید سهام و دیگر اوراق آغاز شده که با توجه به شرایط نامناسب بازار سهام، بازدهی و NAV (خالص ارزش دارایی‌ها) صندوق بانک صادرات مثبت است.