گروه بورس- مجید اسکندری: نرخ سود بانکی به عنوان یک پارامتر مهم در سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود و تغییر آن می‌تواند در تعیین مسیر سرمایه‌گذاری موثر باشد. با توجه به بازدهی ۱۶درصدی بورس، افزایش زیاد نرخ بهره در وضعیت سودآوری گروه بانکی در بورس، تاثیر بسزایی دارد و می‌تواند در نحوه حرکت قیمت سهام آنها نیز نقش داشته باشد.

برخی کارشناسان، در این زمینه معتقدند که این امر تاثیر چندانی ندارد و برخی نیز بر این باورند که می‌تواند تاثیرگذار باشد. دیدگاه این کارشناسان از نظرتان می‌گذرد: جواد عبادی، کارشناس بازار سرمایه درباره بحث افزایش نرخ تسهیلات بانکی و تاثیر آن گفت: دولت هنگامی که نرخ تسهیلات را کاهش داد، در نظر داشت که از این راه به کاهش قیمت تمام شده محصولات کمک کرده، بازار را به سمت رقابتی شدن سوق داده و درنهایت تورم را مهار کند؛ اما در حال حاضر شاهد هستیم که پس از گذشت حدود سه سال از این تصمیم، نه تنها قیمت‌ها کاهش نیافت، بلکه با توجه به محدودیت منابع بانکی، تعداد وام‌گیرندگان به شدت کاهش یافت و این موجب محدودیت مالی شرکت‌ها و درنتیجه افزایش قیمت محصولات شد.

وی افزود: نرخ بهره تابعی از نرخ تورم است و از معادله «نرخ بهره واقعی + نرخ بهره تورم = نرخ بهره اسمی» پیروی می‌کند.

بنابراین کاهش نرخ بهره قبل از کاهش نرخ تورم صحیح نیست و در همه جای دنیا ابتدا تورم را کاهش می‌دهند و بعد نرخ بهره را.

عبادی درباره تاثیر کاهش نرخ تسهیلات بانکی بر EPS شرکت‌ها گفت: این تغییر نرخ در صورتی که بازار سرمایه رقابتی باشد در EPS تغییری ایجاد نمی‌کند، اما اگر بازار انحصاری و غیررقابتی باشد موجب تبعیض می‌شود؛ زیرا کسانی که موفق به دریافت وام می‌شوند می‌توانند بدون افزایش قیمت محصولات، حاشیه سود خود را افزایش دهند و شرکت‌های دیگر متضرر می‌شوند.

افزایش سودآوری

دکتر مهدی تقوی استاد دانشگاه با مثبت خواندن افزایش نرخ تسهیلات گفت: این افزایش هزینه سرمایه را بالا می‌برد، اما از سوی دیگر میزان پس‌انداز افزایش پیدا کرده و منابع مالی بانک‌ها زیاد می‌شود.

وی ادامه داد: هنگامی که نرخ بهره افزایش یابد، شرکت‌های تولیدی که از ریسک بالاتری برخوردارند، موفق به دریافت وام می‌شوند و در نتیجه می‌توان به افزایش سود آنها امیدوار بود.

سبقت وضعیت از برآورد

در این زمینه احمد مهجوری کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: افزایش نرخ بهره در مورد کسانی که به بانک‌ها بدهی دارند و به‌خصوص آنها که با نرخ ۱۲درصد وام گرفته‌اند، موجب می‌شود که براساس بودجه ارائه شده به بورس، وضعیتشان از برآوردشان بهتر شود.

وی افزود: این تغییر نرخ تنها در وام‌های بلندمدت اثر خود را نشان می‌دهد و در مورد وام‌های کوتاه‌مدت تاثیری ندارد.

مهجوری سپس گفت: میزان تاثیرگذاری تغییر نرخ به عنوان مثال، شرکت‌های خودروساز بدهی‌های عظیمی به سیستم بانکی دارند و هر گونه تغییر نرخ بهره، تغییرات مشهودی در EPS آنها و بازار ایجاد می‌کند.

غلامرضا سلامی، عضو انجمن حسابداران خبره، تغییر نرخ بهره را در بازار سرمایه بی‌تاثیر دانست و در این باره گفت: بورس در کشور ما بیشتر متاثر از مسائل سیاسی و تصمیم‌های اقتصادی دولت است و تغییر نرخ بهره تنها یکی از این پارامترها است.

وی افزود: با توجه به این که نرخ بازدهی بورس پایین است، اگر نرخ سپرده‌های بانکی افزایش یابد، پول از بورس خارج شده و به سیستم بانکی برمی‌گردد، اما درباره سود تسهیلات این طور نیست.

سلامی ادامه داد: نرخ سود تسهیلات پیش از این به صورت غیر متعارف تعیین شده بود، حال اگر به نرخ طبیعی برسد، تاثیر چندانی روی قیمت سهام ندارد.

حسابرس معتمد بورس سپس به وضعیت سهام بانک‌ها در بورس اشاره کرد و گفت: اگر سرمایه‌گذاران اطمینان یابند که دولت به بانک‌ها کاری ندارد به سمت آنها گرایش پیدا می‌کنند و این موجب افزایش قیمت سهام بانک‌ها می‌شود، اما این گونه نیست.

وی افزود: دولت در حال حاضر در نحوه قیمت‌گذاری محصولات برخی گروه‌های بورسی دخالت می‌کند مانند پتروشیمی سیمان و معادن و این یعنی افزایش ریسک سرمایه‌گذاری.

سلامی سپس گفت: بازار سرمایه ما کمترین شباهت را به بازارهای دنیا دارد و مشکل ساختاری بازار ما این است که از استانداردها خارج شده است.

وی خاطر نشان کرد: تغییر نرخ بهره در شرکت‌های سودده تاثیر چندانی ندارد، زیرا با افزایش تورم قیمت محصولات خود را افزایش می‌دهند.