اعتقادی به بورس دولتی ندارم
گروه بورس- معصومه طاهرخانی: در یکی از کوچه‌های فرعی خیابان ولی‌عصر، دفتر شرکتی قرار دارد که بنا به گفته‌های رییس هیات‌مدیره آن در نظر دارد، به «بزرگ‌ترین هلدینگ پتروشیمی خاورمیانه» تبدیل شود.

«مهندس علینقی خاموشی» که سال‌های متمادی به عنوان نماینده اتاق بازرگانی ایران در شورای بورس حضور داشت، در حال حاضر کرسی ریاست هیات‌مدیره «شرکت سرمایه‌گذاری ایران» را در اختیار دارد. وی که سال‌های سال بر صندلی ریاست بزرگ‌ترین تشکل بخش‌خصوصی (اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران) تکیه زده بود، اکنون یکی از ساکت‌ترین چهر‌ه‌های اقتصادی در رسانه‌ها به شمار می‌رود.به‌طوری که گفته‌می‌شود وی حتی کمتر در نشست‌های هیات نمایندگان اتاق ایران حاضر می‌شود. برای شمار زیادی از فعالان اقتصادی جواب این سوال که وی بعد از ریاست اتاق ایران در حال حاضر در چه زمینه‌ای و در کجا فعال است؟خواندنی‌است.
«شرکت سرمایه‌گذاری ایران» مقصد دوساله‌ای است که مهندس خاموشی به عنوان مدیرعامل و رییس هیات‌مدیره در آن مشغول فعالیت است.شایعات زیادی به دنبال نام «شرکت سرمایه‌گذاری ایران» از دور و نزدیک شنیده می‌شود. از جمله اینکه گفته می‌شود که سابقه این شرکت به سال‌های قبل از انقلاب و «بنیاد پهلوی» برمی‌گردد و انگیزه اصلی از فعال کردن دوباره این شرکت، تنها به نام خاص «ایران» در ترکیب کلی نام این شرکت مربوط می‌شود. رقم ثبت یک رقمی و سرمایه بیش از 80درصدی یکی از سهامداران در این شرکت در کنار سایر شایعات، مقدمه‌ای را برای گفت‌وگویی صریح با خاموشی، رییس هیات‌مدیره این شرکت مهیا کرد.
خاموشی که در ابتدای «گفت‌وگو» تمایل چندانی از خود نشان نمی‌داد،بعداز طرح اولین سوال، به‌یکباره او یکه خورد و فضای گفت‌وگو کم‌کم از سردی اولیه بیرون آمد.در بخشی از این مصاحبه عضو سابق شورای بورس تهران می‌گوید: اعتقادی به بورس کاغذی ندارم و در بخش دیگری از مصاحبه می‌افزاید: بورس دولتی جواب نمی‌دهد.
آقای خاموشی؛ شایعات زیادی درباره روند شکل‌‌گیری شرکت سرمایه‌گذاری ایران که شما ریاست هیات‌مدیره آن را برعهده دارید، وجود دارد. به طور مثال گفته می‌شود که سابقه این شرکت به قبل از انقلاب و بنیاد پهلوی برمی‌گردد و سپس این شرکت سال قبل منحل شده و دوباره به ثبت رسیده است.
من برای اولین بار است که این موضوع را می‌شنوم!!
جالب است بدانید که دلیل اصلی انحلال و ثبت دوباره شرکت‌را به نام خاص شرکت سرمایه‌گذاری ایران مربوط می‌دانند؛ چرا که ظاهرا اداره ثبت شرکت‌ها، شرکت‌هایی با اسامی خاص مثل «ایران» را ثبت نمی‌کنند، همچنین شایع است که شماره ثبت این شرکت تک‌رقمی است.
با توجه به اینکه این نام قبلا ثبت شده بود، در نتیجه تقاضای خود را از «ایرانیان» به «ایران» تغییر دادیم.
آیا شما شایعه سابقه ثبت قبل از انقلاب این شرکت را تایید می‌کنید؟
بنده اصلا کوچک‌ترین اطلاعی از این ماجرا ندارم. رقم‌های ثبت سریال شرکت را که اصلا حضور ذهن ندارم، ولی در روزنامه رسمی به چاپ رسیده است.
اگر هم این شرکت تشابه اسمی با شرکتی در قبل از انقلاب داشته یا دارد، من اطلاعی در این باره ندارم...
بگذریم قرار بوده یک هزار میلیارد تومان سرمایه اولیه شرکت باشد، آیا این رقم از سوی سهامداران جمع‌آوری شده است؟
شاید بتوان گفت این شرکت اولین شرکت تاسیس شده بعد از ابلاغیه اصل 44 باشد. هدف اولیه ما تشکیل یک شرکت بزرگ بوده که بتواند توانایی ورود در سرمایه‌گذاری‌های صدر اصل 44 را داشته باشد.تلاشی هم که طی هفت هشت ماه اخیر انجام شده در راستای رسیدن شرکت به هدف اولیه (تشکیل یک شرکت بزرگ) است. ولی هنوز راه بسیار طولانی در پیش داریم.
و اما سرمایه شرکت؟ ظاهرا از یک هزار میلیارد تومان حدود ۸۳میلیارد تومان سرمایه جمع‌آوری شده؟
فکر نمی‌کنم نیازی به گفتن این موضوع باشد، سرمایه یک شرکت خصوصی، چرا باید در روزنامه درج شود؟
فکر نمی‌کنید شفاف کردن نحوه فعالیت، عملکرد و سرمایه شرکت به کم شدن شایعات کمک کند؟
این شرکت در ابتدا قرار بود با سرمایه یک هزار میلیارد تومان تاسیس شود، اما با بحران یا مشکلات ثبت شرکت‌های سهامی عام مواجه شد که پروسه را طولانی کرد. لذا موسسان تصمیم گرفتند که در وهله اول شرکت را تبدیل به یک شرکت سهامی خاص کنند و بعد طی سال‌های آینده، شرکت تبدیل به سهامی عام شود. سرمایه اولیه حدود 85میلیارد تومان (نه کاملا 85میلیارد تومان) به ثبت رسیده، اما طی سال‌های آینده به مرور افزایش یابد.
آقای خاموشی گفته می‌شود که بیش از ۹۰درصد سرمایه فعلی شرکت، آورده نقدی شما یا همان سرمایه شخصی شما است. این شایعه تا چه حد به واقعیت نزدیک است؟
(با خنده) سرمایه من؟ من از کجا باید چنین پولی داشته باشم؟ (ادامه خنده)... من تنها سهامدار یک‌هشتادم از سرمایه این شرکت هستم.
به استناد صحبت‌های شما یعنی یک میلیارد و ۳۷میلیون تومان؟
شما یک‌هشتادم سرمایه فعلی شرکت را محاسبه کنید. سهم من در شرکت سرمایه‌گذاری ایران همین اندازه است.
تا به حال در چه صنایعی سرمایه‌گذاری کرده‌اید؟ ظاهرا به شکل فعال در حوزه پتروشیمی وارد عمل شده‌اید؟
درست است، در حال حاضر در پنج زیرمجموعه شرکت پتروشیمی باختر سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. اولین شرکت این مجموعه پتروشیمی «ممسنی» بود که پذیره‌نویسی آن طی ماه‌های اخیر انجام شد. طی هفته‌های آینده هم پذیره‌نویسی شرکت‌های پتروشیمی «کازرون» و «لردگان» را نیز در دستور کار داریم.
درصد سهام سرمایه‌گذاری ایران در این شرکت‌ها چه قدر است؟
خیلی زیاد نیست. ما به عنوان یک بخش‌خصوصی بیش از 25درصد سهام این شرکت‌ها را در اختیار نداریم.
می‌خواهم یک سوال کلی‌تر بپرسیم. چرا تمرکز اصلی سرمایه‌گذاری‌های شما در صنعت پتروشیمی است؟ با توجه به کنترلی بودن قیمت محصولات پتروشیمی و حاشیه سود پایین صنعت، چه مزیت خاصی در این صنعت وجود دارد که باعث شده با این حجم بزرگ وارد این حوزه اقتصادی شوید؟
واقعیت این است که پروژه‌های پتروشیمی با شرایط فعلی، جوابگوی سرمایه‌گذاری انجام شده است.
شما به عنوان یک شرکت سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌اید که طی سال‌های آینده به بهره‌برداری می‌رسند و در حال حاضر سودی ندارد؟
زمان بهره‌برداری از طرح‌های پتروشیمی ما بین 36 تا 40ماه است که مطابق بررسی‌های ما برگشت سرمایه این طرح بین 5/2 تا 3سال است. ما در نظر داریم تبدیل به بزرگ‌ترین هلدینگ پتروشیمی در خاورمیانه شویم.
خیلی بلندپروازی نیست؟
نگران نباشید، اوضاع خوب است، 20درصد «پتروشیمی نوید» را هم داریم. از طرف دیگر در شرکت پالایش شیراز که به صورت سه‌جانبه در حال شکل‌گیری است، هم مشارکت داریم. رقم سرمایه‌گذاری این پروژه به تنهایی یک میلیارد و 200میلیون دلار است که قرار است طی یک برنامه سه ساله پیاده شود.
به نظر شما یک هلدینگ بزرگ در سطح خاورمیانه نیاز به سرمایه‌گذاری ۱۰۰درصدی در پروژه‌ها ندارد؟
البته، ما در این زمینه هم برنامه داریم. در‌حال‌حاضر هم بیش از 95درصد پتروشیمی اوره و آمونیاک «ماکو» متعلق به ما است، ولی درگیر تامین خوراک آن هستیم. همچنین 90درصد شرکت تولید «پروپلین» که در مراحل فاز اول و دوم است هم به شرکت سرمایه‌گذاری ایران تعلق دارد.
برای طرح‌های پتروشیمی از مشارکت «خارجی‌ها» هم استفاده کرده‌اید؟
در تمام پروژه‌های خودمان از مشارکت «خارجی‌ها» استقبال گرم می‌کنیم و اشتیاق فراوان داریم.
برنامه‌ای برای ورود به بورس چطور؟
علاقه‌ای به بورس کاغذی ندارم.
بورس کاغذی؟
معتقدم که برنامه نباید خرید و فروش شود و هر وقت که به بار نشست، باید برای بعد آن برنامه چید.
به نظر می‌رسد که اصولا اعتقادی به بورس ندارید. این طور نیست؟
باید خیلی بهتر از اینها باشیم. اگر خاطرتان باشد، ما در سال 83 یک مرحله حبابی را در بورس تجربه کردیم. می‌توان شرایط را طوری فراهم کرد که بهتر از این باشیم.
چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟
بورس دولتی جواب نمی‌دهد، ولی من آینده را روشن می‌بینم؛ چرا که ما به اندازه کافی لغزش و خطا انجام داده‌ایم. کافی است سیاست‌گذاران کمی از تجربه‌ها استفاده کنند، قطعا خطاها کمتر می‌شود.
منظور شما این است که بورس باید خصوصی شود؟
واگذاری کارهای بزرگ به بخش خصوصی هنوز در مرحله اولیه و آزمایش وزارت‌خانه‌ها قرار دارد. در واقع هنوز به این یقین نرسیده‌اند که بخش خصوصی می‌تواند خیلی کارها را انجام دهد.