دنیای اقتصاد- بررسی روند معاملات سهام در بورس تهران، پس از گذشت قریب به 9ماه از سال، نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران حاضر در بورس تهران به طور میانگین موفق به کسب 2/11درصد بازدهی شد‌ه‌اند. بازدهی فوق در حالی برای سهامداران به دست آمد که میانگین بازدهی سهامداران طی مدت مشابه سال قبل، 3/15درصد بود.

۲/ ۱۱ درصد بازدهی
کارنامه فصل سوم بورس تهران
گروه بورس- علیرضا کدیور: بررسی روند معاملات سهام در بورس تهران، پس از گذشت قریب به ۹ماه از سال نشان می‌دهد، سرمایه‌گذاران حاضر در بورس تهران به طور میانگین موفق به کسب ۲/۱۱درصد بازدهی شد‌ه‌اند.
بازدهی فوق در حالی برای سهامداران به دست آمد که میانگین بازدهی سهامداران طی مدت مشابه سال قبل، 3/15درصد بود که مقایسه این دو رقم نشان از کاهش 1/4درصدی میانگین بازدهی بورس طی 9ماه ابتدایی سال‌جاری دارد.
همچنین بازدهی فوق در حالی به ثبت رسیده است که ۶ شرکت بزرگ دولتی تازه وارد به بورس که در‌حال‌حاضر ۳۰درصد ارزش بورس تهران را از آن خود کرده‌اند، از ابتدای امسال بیش از ۱۲۰درصد بازدهی داشته‌اند و عدم حضور این شرکت‌ها می‌توانست میانگین بازدهی بورس را به شدت دستخوش تغییر کند.
از سوی دیگر، عرضه سهام 4 شرکت مپنا، ایرالکو، فولاد خراسان و فولاد خوزستان در سال‌جاری باعث شد تا ارزش بورس تهران در‌حال‌حاضر به بیش از 45میلیارد دلار بالغ شود و نسبت به سال قبل از رشد 7/22درصدی برخوردار باشد.
اما مقایسه ارزش معاملات سهام در ۹ماه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد، این شاخص عملکرد بورس از رشد ۴/۶۸درصدی برخوردار بوده که عمده‌ترین دلیل آن معامله بلوک ۲۰درصدی سهام ملی مس به ارزش یک‌هزار میلیارد تومان و عرضه سهام شرکت‌های بزرگ دولتی بوده است.
در کنار این شاخص، درصد گردش سهام نیز از 2/9درصد در سال 85 به 6/12درصد در 9ماه ابتدایی امسال رسیده است که در صورت حذف اثر معامله یک‌هزار میلیارد تومانی ملی مس، این شاخص همچنان از بهبود نسبی نسبت به مدت مشابه برخوردار خواهد بود که این رشد در کنار افت تعداد خریداران و دفعات معامله جالب توجه است، هرچند افت دفعات معامله در شرایطی اتفاق افتاده است که محدودیت درخواست خرید برای شرکت‌های با بیش از 300میلیارد تومان سرمایه، از 10هزار به 50هزار سهم در سال‌جاری افزایش یافته که به نوبه خود می‌تواند دفعات معامله را کاهش دهد.
اما مهم‌ترین اتفاق که نشان از واکنش طبیعی بورس به متغیرهای کلان اقتصادی دارد، کاهش میانگین موزون P/E بازار از ۷۹/۵ به ۱۷/۵واحد است که متعاقب افزایش مداوم نرخ تورم نسبت به سال گذشته رخ داده است. در حقیقت افزایش نرخ تورم به دلیل افزایش بازده موردانتظار سرمایه‌گذاران باعث می‌شود میانگین نسبت بازدهی به قیمت (E/P) افزایش یابد که افزایش این نسبت به معنای کاهش میانگین P/E است. همچنین کاهش نسبت P/E در عمل به معنای افت اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به افق سرمایه‌گذاری در بورس و گرایش به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت است.
در مجموع مقایسه روند معاملات سهام در بورس تهران طی 9ماه ابتدایی سال جاری نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از ارزش معاملات و بازدهی بورس در سال جاری مرهون حضور شرکت‌های بزرگ دولتی بوده است و هشدارهای کارشناسان نسبت به عدم‌وجود ظرفیت در بورس تهران برای پذیرش شرکت‌های دولتی به میزان زیادی به حقیقت پیوسته است، چراکه رشد ارزش معاملات سهام در بورس تهران به واسطه معاملات گسترده سهام شرکت‌های دولتی میسر شده است. به بیان دیگر کیک ارزش معاملات در بورس تهران نسبت به سال گذشته رشد چندانی نداشته است و تنها سهم شرکت‌های حاضر در بورس به شرکت‌های بزرگ دولتی منتقل شده است.
همچنین بازدهی چشمگیر شرکت‌های دولتی تحت‌تاثیر زیان سایر شرکت‌های بورسی رقم خورده است که با توجه به میانگین موزون P/Eا۶ شرکت بزرگ دولتی حاضر در بورس به میزان ۶واحد، حکایت از کاهش میانگین موزون P/E بازار به کمتر از ۵واحد دارد.
در حقیقت بررسی عرضه سهام شرکت‌های دولتی این فرضیه را بیش از پیش تایید می‌کند که اکثر خریداران سهام این شرکت‌ها با فروش سهام سایر شرکت‌ها اقدام به خرید سهام این شرکت‌ها کرده‌اند. اتفاقی که می‌تواند در کوتاه‌مدت و با عرضه سهام شرکت‌های دیگر برای شرکت‌های فعلی نیز رخ دهد.