فرهاد امیرحسینی

اتفاقات نسبتا مهمی در یک هفته گذشته رخ داده که بر مبنای آن انتظارات جدید بازار سرمایه در حال شکل‌گیری است. در اینکه بازار سرمایه جزو سریع‌ترین پاسخ‌دهنده‌ها به محرک‌های اقتصادی است، ‌شکی نیست، اما شدت واکنش باید متناسب با شدت محرک باشد و افراط و تفریط در واکنش شاید وجه تمایز بورس‌های توسعه نیافته با بورس‌های پیشرفته است. واکنش‌های اخیر بازار به حوادث نشانه دیگری از عدم عمق بازار ما است. سرعت خیره‌کننده تبدیل و تعویض ناگهانی صف‌های خرید و فروش در بورس ما منحصر به فرد است. تعداد و تکرار نوسانات بازار بورس اوراق‌بهادار تهران در نوع خود بی‌بدیل است.

۱) گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا: گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا با توجه به نکات مثبت و منفی مندرج در آن و شناخت هدف از انتشار این دست گزارش‌ها در این مقطع زمانی باید به دقت بررسی شود. مبنا قراردادن این گزارش‌ها و دادن حجم غیر واقعی به آن نه تنها سبب اعتبار بخشی به این دست گزارش‌ها می شود، بلکه امکان فروریختن بازار در زمان انتشار گزارشاتی از این دست (اما این بار علیه ما) را افزایش می‌دهد. پس مطلوب است بازار اجازه تحلیل گزارش‌های سیاسی را به کارشناسان و منابع مطلع بدهد.

۲) جلسه ویژه بورس: جلسه مشترک رییس‌جمهور و اعضای اقتصادی کابینه، رییس بانک مرکز ی و سایر مقامات اقتصادی با مسوولین سازمان بورس و سازمان خصوصی‌سازی و اخبار منعکس شده از جلسه فوق که شاید مهم‌ترین نشست دولت نهم در رابطه با بورس تاکنون بوده است، بیانگر توجه جدی به بازار سرمایه است و امید است تصمیمات در رابطه با تضمین تامین خوراک واحد‌های نفت و گاز و پتروشیمی، قراردادهای بلند مدت بهره‌برداری از معادن و سایر تصمیماتی که به تضمین امنیت بازار سرمایه و گسترش سرمایه‌گذاری خارجی، منجر می‌شود، اجرایی گردد.

۳) فعالیت‌های سازمان بورس و شرکت بورس و شرکت اطلاع‌رسانی: واکنش خوب شورایعالی بورس و سازمان بورس به تغییرات نرخ حقوق دولتی معادن و تهیه آئین نامه حفظ منافع سهامداران، شنیدن صدای فعالان بازار، شنیدن تحلیل‌های مختلف در کنار گسترش دوره‌های مالی و تحلیل‌گری، تشکیل نهادهای خود انتظام سرمایه‌گذاران و کانون‌های حرفه‌ای سهامداران و تحلیل گران، ‌گسترش تکنیک‌های بررسی بازار همراه با تلاش جهت اطلاع‌رسانی به‌موقع، گسترش ارتباط و تلاش جهت شناخت بازار اوراق‌بهادار کشورهای مختلف جهان و تاکید رییس سازمان بورس مبنی بر لزوم ادامه این بازدیدها، راه‌اندازی سیستم کدال که وزیر دارایی آن را نقطه عطفی در تاریخ بورس کشور خوانده است در کنار فعالیت‌های صورت گرفته در راستای اجرایی کردن انتشار صکوک، اختیارهای معامله (Option) و معاملات آتی (Future) فرصت‌های خوب بازار و بیانگر توجه جدی تمامی مسوولان به اهمیت بازار سرمایه به‌عنوان اصل انکارناپذیر اقتصاد است.

۴ ) موارد مذکور به اضافه کاهش قیمت سهام در یک ماهه اخیر از جمله فرصت‌هایی است که برای بازار سرمایه ذی قیمت‌اند، اما نباید فراموش کرد که سایه سنگین پرونده هسته‌ای ایران، امکان گسترش تحریم‌ها، عدم عمق بازار، نامعلومی وضعیت برخی از صنایع مهم بورس، ناکافی بودن وزن تحلیلگری در تصمیمات بازار سرمایه، مشکلات ساختاری بورس، نبود ابزارهای پوشش ریسک، دولتی بودن صنایع و بورس، رفتارهای متناقض شرکت‌های حقوقی، نبود شناخت کافی جهت پیش‌بینی قیمت آتی فلزات در کنار پارامترهایی از این دست به اضافه واکنش‌های احساسی و افراطی بازار منتج از موارد فوق از تهدیدهای بازار سرمایه‌اند. برای بقا و داشتن بازاری پایدار، باید منطقی بود.