بازار از دوماه آینده طوردیگری «کلیک» می‌شود
گروه بورس: زهرا مجتهد- معصومه طاهرخانی: شمارش معکوس برای راه‌اندازی سامانه جدید معاملات رایانه‌ای بورس آغاز شده است. کارگزاران بورس بر این عقیده‌اند که با راه‌اندازی سامانه جدید معاملات روان می‌شود، تخلفات به حداقل می‌رسد، سرعت انجام افزایش می‌یابد، صف از میان می‌رود و ...

یک کارگزار بورس، ضمن اشاره به اینکه سیستم معاملاتی از دی‌ماه عملیاتی می‌شود، به خبرنگار ما گفت: سیستم معاملاتی کنونی بورس جوابگوی حجم معاملات و تعداد استیشن‌های موجود نیست. این در حالی است که از سال‌ها پیش برای رفع چنین اشکالی در روند معاملات بحث سیستم معاملاتی جدید در بازار مطرح شده است.
شهرام شهمیری در ادامه گفت: با اطلاعاتی که به دست آوردم، حداقل یک‌سال بعد از دی‌ماه امسال، زمان نیاز است تا این سیستم به بهره‌برداری برسد.
لزوم سیستم هوشمند
وی افزود: «سیستم‌هایی که در بورس‌های دنیا به کار می‌رود، همگی هوشمند هستند و برای هر موضوعی- از جمله قوانین و مقررات جدید- قابلیت تعریف دارند.»
سفارش الکترونیکی و حذف کاغذبازی
وی به یکی از مزیت‌های استفاده از سیستم معاملاتی جدید اشاره کرد و اظهار داشت: در این شرایط دیگر اشخاص دخیل نیستند و همه کاغذبازی‌ها تقریبا حذف می‌شود. بدین‌ترتیب نیازی نیست که سند در دست کارگزار باشد.
شهمیری گفت: از این طریق سفارش خرید یا فروش، الکترونیکی خواهد بود و در زمان سفارش ورود، بلافاصله ثبت می‌شود.
این کارگزار معتقد است که با راه‌اندازی این سیستم در معاملات بورس اوراق بهادار دیگر بحث فاصله زمانی میان دستورهای خرید و فروش سهامداران و اینکه چه کسی زودتر دستور خود را اعلام کرده است، منتفی می‌شود.
شهمیری گفت: اصولا در تمام دنیا بازار سازها تکمیل کننده سیستم معاملاتی هوشمند هستند، به طوری که در این جریان کنترل دستورهای خرید و فروش به صورت اتوماتیک انجام می‌شود. از این رو تلفیق این دو پارامتر به جریان معاملات تسری می‌بخشد.
حقوق سهامداران
این کارگزار بورس در پاسخ به این پرسش که در سیستم معاملاتی فعلی تا چه حد حق سهامداران پایمال می‌شود، گفت: به عقیده من، عملیاتی شدن این سیستم جدید برای کارگزاران بسیار مفید است و از آن استقبال خواهند کرد، اگرچه در همین وضعیت اگر درصد بگیریم، مشتریان ناراضی در بازار در مقابل مشتریان راضی درصد کمی را تشکیل می‌دهند.
مهلت دو روزه
وی در خصوص اینکه چرا نارضایتی از وضعیت معاملات باید وجود داشته باشد، در حالی که قانون معاملات نسبت به گذشته بهبود یافته و مشکلات آن تا حدودی رفع شده است، تصریح کرد: در حال حاضر به کارگزاران برای خریدهایی که انجام می‌دهند به خصوص آن دسته خریدهایی که برای مشتریان عمده یا عرضه‌های اولیه است این امکان از سوی بورس داده شده است که برای پرداخت وجه به کارگزار دو روز مهلت دهد.وی افزود: از این رو مشتری این امر را حق خود می‌داند که پس از انجام معامله از سوی کارگزار، وجه را به حساب شرکت کارگزاری پرداخت کند.در این میان یا کارگزار باید به این کارتن ندهد و یا اینکه به مشتری اعتماد کند که مبلغ را به موقع و طی دو روز مهلت یاد شده پرداخت کند.وی افزود: در صورت رخداد اتفاق اول و اینکه مشتری اعتماد کارگزار را در نظر نگیرد و به موقع وجه را پرداخت نکند، با کاهش حجم معاملات در بازار مواجه خواهیم شد.
منشا تخلف
شهمیری گفت: همین مهلت دو روزه باعث می‌شود که کارگزار با کسری وجه مواجه شود، به طوری که در گزارش‌های اخیر تخلفات کارگزاران یکی از پارامترهای مطرح شده مساله کسری وجه این شرکت‌ها بوده است.
وی به تعدد کارگزاری‌ها در شهرستان‌ها و عدم حساب و کتاب منظم در برخی کارگزاری‌ها اشاره کرد و گفت: چنانچه یکی از شعب، قوانینی از این قبیل را رعایت نکند، عنوان متخلف گریبانگیر شرکت اصلی می‌شود.
خلا آموزشی
وی افزود: خلا نیروهای انسانی متخصص و نبود رشته دانشگاهی در زمینه بورس نیز می‌تواند عاملی دیگر برای ایجاد مشکل و ضعف در بازار ما باشد.
از سویی با صدور مجوزهای جدید کارگزاری این خلا، بیش از گذشته مشهود خواهد شد.
بومی‌سازی سیستم معاملاتی
از سوی دیگر مدیر عامل کارگزاری سهام پژویان ضمن اشاره به سرعت و کیفیت بالای سیستم معاملاتی جدید نسبت به سیستم فعلی گفت: سیستم معاملاتی جدید که با مشارکت کشورهای فرانسه و انگلیس طراحی شده دارای امکانات زیادی است و با بومی‌سازی می‌توان کارآیی بیشتری را از آن انتظار داشت.
محمدابراهیم قربانی فرید اضافه کرد: سازمان بورس باید تلاش‌های کافی را در جهت بومی‌سازی و متناسب کردن نرم‌‌افزار با نیازهای روز بازار انجام دهد تا بتوان از امکانات بالای آن بهره کافی برد.
تعریف نشدن صف خرید و صف فروش در سیستم جدید
وی به نکته جالبی در مورد خصوصیات سیستم معاملاتی جدید اشاره کرد و گفت: در این سیستم صف خرید و صف فروش تعریف نشده است.وی ادامه داد: با توجه به اینکه سیستم جدید وارداتی است و در بورس‌های دنیا پدیده‌ای به نام صف خرید و فروش وجود ندارد،‌ بنابراین در سیستم جدید این مساله دیده نشده است.
وی از اقدامات سازمان بورس برای تعریف صف در سیستم جدید معاملاتی خبر داد و گفت: صف خرید و فروش جزئی از بازار ما است و باید در سیستم جدید تمهید خاصی برای آن اندیشیده شود تا در روند معاملات به مشکل برخورد نکنیم.
مطابقت سیستم‌های ورودی با مکانیزم بازار
عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره انگلستان و ولز، پیشنهادی در خصوص روند پیاده شدن سیستم معاملاتی جدید ارائه کرد و گفت: بهتر است زمانی که سیستم خاصی را از خارج خریداری می‌کنید، ابتدا سیستم خود را شناسایی کرده، سپس سیستم جدید را مورد ارزیابی قرار دهیم و در نهایت نقاط ضعف سیستم خود را رهگیری ‌کنیم.
وی اضافه کرد: در کل بعد از آنالیز و بررسی‌های لازم نیازهای استفاده‌کنندگان بازار اعم از سازمان و شرکت‌ بورس، کارگزاران را شناسایی کرده و بعد از گردآوری موارد گفته شده و در نظر گرفتن نیازها و نقاط ضعف یک طراحی کلی انجام می‌دهیم.
آماده سازی طرح تفضیلی
وی ادامه داد: بعد از تهیه کردن طرح کلی، طرح تفضیلی را آماده سازی می‌کنیم. در این شرایط که طرح تفضیلی را در دست داریم، دو راه برای عملیاتی شدن آن وجود دارد. یکی این که خود آن را مکانیزه کنیم و دیگر این که از کمک کشورهای دیگر برای عملیاتی کردن آن استفاده کنیم.
امیدواری به موفقیت
قربانی فرید از مجموع صحبت‌های خود این گونه نتیجه‌گیری کرد: اگر در پیاده کردن سیستم معاملاتی جدید نیازهای بازار، رفع ضعف‌های فعلی و بومی سازی انجام شود، به طور قطع می‌توانیم به موفقیت بالای آن امیدوار باشیم.