دنیای اقتصاد - با مقایسه فروردین‌ ماه‌های 6سال گذشته، می‌توان به این نتیجه رسید که فروردین‌ امسال با فروردین‌ سال‌های گذشته از نظر بازدهی و مثبت بودن بازار تفاوت چشمگیری دارد. غیر از ماه اول سال 82، همه ساله بورس تهران در فروردین‌ماه از شرایط و بازدهی قابل توجهی برخوردار نبوده است و به همین دلیل بازدهی 8/5درصدی فروردین‌ امسال در شرایطی که حجم مبنا و محدوده دامنه نوسان بر معاملات بورس همچنان حاکم است، می‌تواند نشانه مثبتی در آغاز سال جدید باشد.

رکورد بازدهی ۶ ساله بورس در فروردین ماه شکست
گروه بورس - زهرا مجتهد: تهران در نخستین ماه سال از دادوستد 8/822میلیون سهم شاهد بازدهی 8/5درصدی بود.
در فروردین ماه امسال شاخص کل معادل ۴۶۶واحد افزایش یافت و توانست خود را از مرز هشت هزار واحد عبور دهد. این حرکت در ۱۵فروردین‌ماه برای شاخص کل رخ داد و از آخرین افت خود که در ۲۶اسفندماه ۸۷ اتفاق افتاد، فاصله گرفت. با مقایسه فروردین‌ ماه‌های ۶سال گذشته می‌توان به این نتیجه رسید که فروردین‌ماه امسال نسبت به فروردین‌ماه‌های سال‌های گذشته از نظر بازدهی و مثبت بودن بازار تفاوت چشمگیری دارد. این تفاوت اگرچه در مقایسه با بازدهی بورس در فروردین‌ماه سال ۸۲ که معادل ۶درصد بود تقریبا ناچیز است، اما نباید فراموش کرد که در سال ۸۲، بازار سهام از محدودیت‌های معاملاتی از جمله حجم مبنا و دامنه نوسان قیمت سهام فارغ بود و امسال بورس تهران با حضور این محدودیت‌ها به این بازدهی دست یافته است.
به غیر از ماه اول سال 82، همه ساله بورس تهران در فرودین‌ماه از شرایط و بازدهی قابل توجهی برخوردار نبوده است؛ به طوری که حتی در سال 84 با وجود بازدهی 9/4درصدی ماه اول این سال، بازدهی سالانه بورس در همان سال معادل 7/12درصد منفی رقم خورد. به هر‌رو بازدهی 8/5درصدی فروردین‌ماه در شرایطی که همچنان حجم مبنا و محدوده دامنه نوسان بر معاملات بورس حاکم است، می‌تواند نشانه مثبتی در آغاز سال جدید باشد.
به طوری که در ۱۸روز کاری بورس طی فروردین‌ماه ۸۸، شاخص کل تنها سه روز منفی را تجربه کرد و مابقی روزها را مثبت سپری کرد که افت شاخص نیز در سه روز یاد شده بسیار اندک بود.
دو عامل نزدیک بودن عدد بازدهی شاخص در فروردین‌ماه امسال به فروردین ماه سال 82 و کاهش اثرات بحران اقتصاد جهانی از طریق کنترل این بحران از سوی پدیدآورندگان آن می‌تواند سالی نسبتا خوب را در پیش‌روی بورس تهران قرار دهد.
اما با وجود بازدهی‌های گوناگون در فروردین‌‌ماه سال‌های ۸۳ تا ۸۷، بازدهی سالانه‌ای که از این سال‌ها به ثبت رسید، به طور میانگین معادل ۵/۱۸درصد بود. با محاسبه میانگین هندسی این ارقام نیز، بازدهی بورس دراین سال‌ برابر ۵/۳درصد بوده که این امر نشان دهنده آن است که سرمایه‌گذاری در بورس تهران عملا سود قابل ملاحظه‌ای را از خود به جای نگذاشته است. البته این حالت برای سرمایه‌گذارانی مطرح است که از ۵سال قبل در بورس با دیددراز مدت سرمایه‌گذاری کرده و انتظار سوددهی چشمگیری را از بورس تهران داشته‌اند.بازدهی شاخص کل طی ۵سال متمادی (به غیر از سال ۸۲) به این قرار است که بالاترین میزان با زدهی مربوط به سال ۸۶ بوده و کمترین بازدهی به سال ۸۴ با ۷/ ۱۲درصد منفی ارتباط دارد. سال گذشته اگرچه در ۵ماه نخست سال بورس تهران از بازدهی معادل ۳۶درصد برخوردار بود اما در هفت ماه بعدی این بازدهی شکل منفی به خود گرفت. در ماه‌های صعودی سال قبل، شاخص کل به گونه‌ای حرکت کرد که رقم آن حتی به نزدیک محدوده ۱۳هزار واحد رسید.اما دلایل متعدد داخلی و خارجی بر این بازار اثر گذاشت که مهمترین آن بحران اقتصاد جهانی بود.از این‌رو پس از گذشت مدتی نه چندان طولانی در همان سال، همراستا با کاهش قیمت جهانی کالاها، شاخص کل از اوج خود به کف رسید؛ به طوری که در اسفندماه ۸۷ شاخص کل از هشت هزار واحد هم عبور کرد و به رقم هفت هزار و ۹۶۶واحد اکتفا کرد. اما با ورود به سال جدید شاخص کل جان تازه‌ای گرفت و در پس رکود بازار مسکن و خروج سرمایه‌ها از این بازار آرام گرفته است.انتظار می‌رود که رکود در بخش مسکن عاملی برای هدایت نقدینگی به بازار سهام باشد. از طرفی همانند گذشته با نزدیک‌شدن به انتخابات تمایل به نقد کردن سهام در این بازار نیز دوچندان می‌شود. در فاصله رسیدن به زمان انتخابات، کارشناسان زمان خوبی را برای سرمایه‌گذاری در بورس تا قبل از خردادماه می‌دانند. همچنین روشن شدن وضعیت طرح تحول اقتصادی و بحث بسته انبساطی بانک مرکزی هم بر رونق بورس در ماه جاری می‌افزاید.حال باید دید با ثبت بازدهی ۸/۵درصدی بورس در فروردین‌ماه به عنوان یکی از نادرترین فروردین‌ ماه‌ها در ۵سال اخیر، آیا همین روند تا پایان سال ادامه خواهد داشت و تداوم رونق بورس تا چه زمانی پایدار است؟
در این باره نیز پایگاه اطلاع‌رسانی تحلیل برتر در نظرسنجی که در خصوص شرایط اولین ماه سال صورت داده، با 35درصد رای، رشد شاخص تا بیش از هشت هزارو 500واحد را نتیجه گرفته است.
این درحالی است که در همین نظرسنجی ۴۳درصد از رای‌دهندگان بر نوسان شاخص بورس بین هشت هزار تا هشت هزارو ۵۰۰واحد متمرکز بوده‌اند.
22درصد دیگر نیز روند نزول شاخص را برآورده کرده بودند که آمار ثبت شده نشان داد این گروه گمانه‌زنی درستی نکرده بودند.
رکود بخش مسکن وجه اشتراک ۸۲ و ۸۸
اما یکی از کارشناسان بازار سهام در این‌باره به خبرنگار ما گفت: مهمترین وجه اشتراک رونق بورس در سال‌های 82 و 88، رکود وحشتناک در بازار مسکن است.مجید اصلی گفت: به اعتقاد من بزرگ‌ترین رقیب بازار سهام، بازار مسکن است؛ به طوری که پس از اوج رکود شدید بازار مسکن در پایان سال 81، بازار سهام در سال 82 به رونق چشمگیری به دلیل ورود نقدینگی بدان دست یافت.
وی خاطرنشان کرد: اما امسال یک تفاوت عمده با سال ۸۲ دارد و آن هم در پیش بودن انتخابات ریاست‌جمهوری است که یک نوع ریسک برای بورس محسوب می‌شود.اصلی با اشاره به این مطلب که اگر همین سیاست‌های فعلی دولت پس از انتخابات ادامه یابد احتمالا رونق نیز تداوم دارد، تصریح کرد: در صورت یک تغییر جزئی در سیاست‌های فعلی احتمال تغییر در شرایط بورس نیز وجود دارد.وی افزود: در حال حاضر بورس تنها بازاری است که می‌تواند پول‌های مردم را جذب کند و با توجه به اینکه مردم ما با هوش‌تر از قبل شده‌اند، سرمایه‌گذاری در بورس را به دلیل سهل‌الوصول‌تر بودن ترجیح می‌دهند.این کارشناس بازار سرمایه معتقد است که رونق فروردین‌ماه با شدت بیشتری در اردیبهشت‌ماه ادامه خواهد داشت؛ اما با نزدیک شدن به برنامه‌های انتخاباتی و اعلام روشن برنامه‌های رقبای انتخابات، بازیگران و سهامداران از سهم‌ها خارج شوند.
وی ادامه داد: خروج نقدینگی در خردادماه طی مقطعی به دلیل نپذیرفتن ریسک انتخابات از سوی سرمایه‌گذاران امری قابل پیش‌بینی است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بحران اقتصاد جهانی هنوز هم بر بورس اثرگذار است یا خیر، خاطرنشان کرد: بحران گذشته در مواجهه با مسائل داخلی تاثیر چندانی ندارد. با این حال قیمت‌های جهانی هم به پایین‌ترین سطح خود رسیده و بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌ها تولیدات خود را به منظور کاهش زیان یا زیان‌دیده نشدن متوقف کرده‌اند. از این‌رو در کشورهای مختلف تولیدات کاهش یافته اما در کالایی مانند مس که جزو پرمصرف‌ترین کالاها محسوب می‌شود حرکت‌های قیمتی را به طور محسوس شاهد هستیم.وی ادامه داد: چنین حرکت‌های قیمت در کالاهایی چون فلز روی هم قابل مشاهده است.
فاصله زیاد ارزش بازار و ارزش ذاتی سهام
در همین رابطه دکتر محمدرضا رستمی یکی از کارشناسان بازار سرمایه ضمن اشاره به این مطلب که تفاوت چشمگیر ارزش بازار و ارزش ذاتی سهام به طور عمده از دلایل مهم رونق بورس در آغاز سال جاری است، اظهار داشت: ارزش ذاتی سهام بسیار بالاتر از ارزش تابلوی بورس است و از این‌رو بازار نیز به سمت سهم‌های ارزنده حرکت کرد.
وی افزود: شواهد و دلایل بسیاری وجود دارد که چشم‌انداز بازار سهام از بعد کلان به دلیل کاهش تنش‌های بین‌المللی، چشم‌اندازی مثبت است و آنچه در پیش‌رو داریم، در بردارنده ثبات نسبی در این زمینه است.
رستمی در ادامه به دیگر دلایل رونق بورس در سال جاری اشاره و تصریح کرد: در بحث اصل۴۴ که برای بازار سرمایه نیز بسیار با اهمیت است، جدیت نهادهای مسوول درخصوص اجرا و پیگیری آن می‌تواند عامل دیگری برای شکل‌گیری این رونق باشد. به خصوص تشکیل کمیسیون ویژه اصل ۴۴ در مجلس شورای اسلامی که نشان‌گر اهمیت اجرای این اصل در تمامی قوه‌های سه‌گانه است.
وی افزود: حمایت دولت نیز از بازار سرمایه می‌تواند به این رونق دامن زند، به این صورت که دولت پول‌هایی را که به صورت درآمد از فروش سهام اصل 44 کسب می‌کند، دوباره به چرخه بازار بازگرداند. به طور مثال شبکه بانکی که اکنون با محدودیت در سرمایه‌گذاری در بازار سهام مواجه است، در قالب زیرمجموعه‌های خود وارد بازار شده و به ورود نقدینگی در بازار سهام کمک کند.
این کارشناس به تاثیرگذار بودن نهادهای مالی نیز اشاره کرد و گفت:‌ این شرکت‌ها می‌توانند در پرتفوهایشان که قابلیت جابه‌جایی ندارند تغییر ایجاد کنند و از این راه خود را درگیر بازار سهام کرده و به گونه‌ای نقدینگی را در این بازار به حرکت درآورند.
رستمی به لایحه‌هایی که از سوی سازمان بورس در خصوص ابزارهای مالی و ... به مجلس ارائه شده است، اشاره کرد و گفت: با ورود این ابزارها به بازار نیز اهرم‌های بیشتری در اختیار بازیگران بازار قرار داده می‌شود و این فرآیند نیز می‌تواند به تداوم رونق کمک کند.
وی معتقد است که به هر رو حمایت دولت از اقتصاد واقعی که از فضای جهانی متاثر شده و اکنون از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست، شرایط بورس را تغییر خواهد داد.
وی ادامه داد: اگر صنعت ما که پشت پرده بورس قرار دارد شرایط بحرانی را به کمک دولت پشت سربگذارد و مورد حمایت دولت قرار گیرد، افزایش سودآوری در شرکت‌ها را به دنبال خواهد داشت و پیرو آن بورس نیز پررونق و جذاب‌تر می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به عرضه‌های سهام مشمول اصل ۴۴ در سال جدید و توجه حقیقی‌ها به این قبیل سهام یادآور شد: با توجه به اینکه سهام شرکت‌های مختلف در قالب
اصل 44 هر یک علاقه‌مندان و طرفداران خاص خود را دارند، بنابراین در سال جاری با درنظرداشتن تنوع عرضه‌ها مانند بانک تجارت، صادرات و شرکت‌های بیمه‌ای و شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت، طیف کثیری از حقیقی‌ها را به سمت بازار سرمایه جذب می‌کند. از این‌رو رونق و گرمی خوبی به بازار انتقال می‌یابد.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد که در مبحث جهانی با قیمت کالایی چون نفت مواجهیم که به نظر می‌رسد تا پایان سال میلادی، مطابق پیش‌بینی‌های موجود قیمت نفت به ۶۰ تا ۷۰ دلار برسد و مورد تصویب دولت قرار گیرد که این مهم نیز می‌تواند بخشی از مشکلات اقتصادی کلان کشور را حل کند.
وی خاطرنشان کرد که با این تفاسیر بازار امسال روندی روبه‌جلو دارد و هرچه می‌گذرد بحران جهانی مورد ترمیم قرار می‌گیرد. به همین ترتیب احتمال می‌رود تا اوایل
سال ۲۰۰۹ بهبودهایی در لایحه‌های مختلف اقتصاد کشور رخ دهد.
بازار هیجانی است
شاهین چراغی نیز از بازار سهام به عنوان بازاری هیجانی یاد کرد و گفت: در کنار هیجانی بودن این بازار طی ماه نخست سال جاری دو اتفاق رخ داده است.
وی همانند سایر کارشناسان به تعدیل شدن شرایط بحران اقتصاد جهانی اشاره کرد و افزود: این بحران در شرایط فعلی کنترل شده است ولی با این حال سیاه‌نمایی پدیدآورندگان این بحران بیشتر از واقعیت است. اگرچه نمی‌توان ارزیابی درستی از گستره بحران اقتصادجهانی داشت اما بدبینی‌های شدیدی که قبلا در بازار جهانی از این بحران وجود داشت، کمتر شده و به خوش‌بینی نزدیک شده است.
وی معتقد است که در شش‌ماه دوم سال گذشته مردم دنیا مصرف کالاها را به تعویق انداخته بودند، اما الان دوباره به سوی مصرف گرایش پیدا کرده‌اند، به طوری که در آمریکا خودروسازها، کارخانه‌های خود را تعطیل کرده بودند ولی اکنون از راه‌اندازی مجدد خطوط تولیدشان خبرهایی می‌رسد.
به گفته چراغی خبرهای مثبت از بازارهای جهانی یک حس مثبت را به بازار سهام انتقال داده و موجب شده در 6ماه اول امسال با رونق بازار مواجه باشیم.
وی ادامه داد: در ۶ماه دوم نیز به دلیل ورود به سه ماه نخست سال ۲۰۱۰ و رونق بازارهای جهانی در این مرحله، بورس تهران هم روال مثبت خود را ادامه خواهد داد. وی با اشاره به عرضه سهام مخابرات معتقد است که در شش ماه اول سال بورس از بازدهی مطلوبی برخوردار باشد.
چراغی افزود: اکثر سهام اصل 44 در سال جدید از فشارهایی که در سال قبل برآنها وارد شده بود خارج می‌شوند و بسیاری از این شرکت‌ها که به تازگی بورسی شدند و با تغییر مدیریت مواجه بودند، اکنون صاحب متولی می‌شوند. وی گفت: همین امر باعث می‌شود تا شرایط نسبتا بهتری را در بازار پیدا کنند.
این کارشناس بازار سهام همچنین به زمان سررسید اوراق مشارکت که در نیمه‌های سال ۸۷ به بازار تزریق شده بود و بخش اعظمی از نقدینگی را در خود بلوکه کرده بود، اشاره و تصریح کرد: هیات‌دولت تاکید کرده که در سال جدید بانک‌ها اجازه انتشار اوراق مشارکت را ندارند و از این‌رو از ماه چهارم که سررسید این اوراق شروع می‌شود، انتظار می‌رود که بخشی از این پول‌ها آزاد شده و نقدینگی به بورس حرکت کند.