منصور شمس‌احمدی

نمونه گزارش و دستورالعمل حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده توسط سازمان امور مالیاتی به منظور اجرای آزمایشی در رابطه با اظهارنامه‌‌های دوره زمستان ۱۳۸۷ مودیان اعلام شده است‌. به موجب ماده ۲۷ قانون و دستورالعمل مزبور، سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی‌، در صورت قبول درخواست مودی، مکلفند گزارش حسابرس مالیات بر ارزش افزوده را همراه اظهار نامه مالیاتی و یا حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه، از طریق مودی به اداره امور مالیاتی تحویل دهند‌. حسابرسان درگزارش خود باید نسبت به کفایت اسناد و مدارک حسابداری برای امر حسابرسی مالیاتی اظهار نظر کرده و همچنین ماخذ مشمول مالیات و مالیات متعلق به هر دوره مالیاتی را تعیین کنند‌.

در نمونه گزارش حسابرسی عنوان شده است که حسابرسی براساس استانداردهای حسابرسی انجام شده است‌. بدهی مالیات بر ارزش افزوده و یا مازاد پرداختی از این بابت جزیی از صورت‌‌های مالی مودی را تشکیل می‌‌‌دهد‌. به موجب استاندارد بخش۸۰، اظهارنظر نسبت به یک قلم از صورت‌‌های مالی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که حسابرس، صورت‌‌های مالی در بر گیرنده آن قلم را حسابرسی کرده و نسبت به آن اظهار نظر کرده باشد‌. اجزای صورت‌‌های مالی با یکدیگر در ارتباط بوده و نمی‌‌‌توان نسبت به یک قلم بدون رسیدگی به سایر اقلام اظهار نظر کرد‌. از آنجا که مالیات بر ارزش افزوده با حساب‌‌های خرید‌، فروش‌، کالای ساخته شده‌، حساب‌‌های دریافتنی و پرداختنی‌، دارایی‌‌های ثابت موجودی کالا‌، پیش دریافت‌ها‌، پیش پرداخت‌ها و سایر حساب‌‌ها در ارتباط است‌، حسابرسان تنها زمانی می‌‌‌توانند نسبت به بدهی مالیاتی یا مازاد پرداختی ارزش افزوده اظهار نظر کنند که در هر دوره سه ماهه نسبت به کل صورت‌‌های مالی اظهار نظر کرده باشند‌. انجام این امر به فاصله یکماه از تاریخ تسلیم اظهار نامه‌، به دلیل تهیه نشدن صورت‌‌های مالی سه ماهه توسط مودی محال است‌. افزون بر آن فرآیند حسابرسی منجر به اظهار نظر نسبت به یک ادعا می‌‌‌شود و نه تعیین مورد ادعا‌. بنابراین به فرض انجام حسابرسی‌، موسسات حسابرسی فقط مجاز خواهند بود نسبت به بدهی مالیاتی یا مازاد پرداختی اظهار نظر کنند و نمی‌‌‌توانند ماخذ مشمول مالیات یا مالیات ارزش افزوده را تعیین کنند‌.

بنابراین با توجه به مراتب فوق و نارسایی‌های دیگری که در نمونه گزارش حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد‌، ارائه گزارش حسابرسی بر اساس نمونه مزبور خلاف استانداردهای حسابرسی است و تهیه آن امکان پذیر نیست‌.

حسابدار رسمی