آموزش سرمایهگذاری
کشف قیمتها در مقابل تعیین قیمتها در بورس
با همه اهمیتی که کشف قیمتها در بورسها به عنوان یکی از دو کارکرد اصلی وعمده آن دارند هنوز هم بسیاری از اقتصاددانان و فعالان بورسها مفهوم آن را با تعیین قیمتها که توسط نیروهای عرضه و تقاضا انجام میشود اشتباه میگیرند.
با همه اهمیتی که کشف قیمتها در بورسها به عنوان یکی از دو کارکرد اصلی وعمده آن دارند هنوز هم بسیاری از اقتصاددانان و فعالان بورسها مفهوم آن را با تعیین قیمتها که توسط نیروهای عرضه و تقاضا انجام میشود اشتباه میگیرند.
مثال بارز آن را در قیمت احشام در بورسهای کالائی مطرح میکنند. وقتی به فرض، قیمت احشام کاهش مییابد، این امر به عوامل تعیین کننده قیمت آن کالا مربوط میشود، نه به عوامل کشف قیمت آن.
این کاهش، نتیجه فزونی نسبی عرضه آن کالا در مقابل شرایط جاری برای تقاضای آن است. بطور کلی نوسانات قیمتها، چه وقتی بالا و چه وقتی پائین تر از قیمت بازار قرار میگیرند، نتیجه عوامل زیادی است که بهطور مستقیم بر کشف قیمتها اثرگذارند، از جمله عواملی که بر عرضه، اطلاعات بازار و بسته بندی گوشت موثرند.
همانطور که اشاره شد، اغلب دو مفهوم کشف قیمت و تعیین قیمت با هم اشتباه گرفته میشوند. این دو گرچه دو مفهوم مرتبط هستند ولی متفاوت از یکدیگرند و برای تحلیل درست رفتار بورسها باید به هر دو مفهوم توجه خاص داشت وگرنه موضوع حیاتی قیمتگذاری و توجه به رسالت بورسهای اوراق بهادار و کالایی را با بد فهمیهمراه میشوند.
تعیین قیمت
تعیین قیمتها از تعامل نیروهای عرضه و تقاضا حاصل میشود. نیروهایی که سطح قیمت بازار را تعیین میکنند. نمودار (۱) تعیین قیمتها را در حالت استاندارد آن مطرح میکند. همانطور که نمودار نشان میدهد تعامل عرضه و تقاضا سطح قیمت (p) یک کالا را تعیین میکند. برای قیمت دام عوامل موثر بر سمت عرضه آن یعنی قیمت نهادهها (ذرت و برخی غلات)، تکنولوژی و قیمت محصولات بدست آمده از دام میباشد. در سمت تقاضا عوامل موثر بر تعیین قیمت دام در بورس کالا شامل قیمت گوشت، قیمت کالاهای جانشین مثل گوشت سفید (مرغ و ماهی) در مقابل گوشت گاو، درآمد مصرف کننده و سلیقه و ترجیحات مصرف کننده میباشد.
کشف قیمت
کشف قیمت عبارت است از فرآیندی که از طریق آن خریداران و فروشندگان یک کالا به یک قیمت معاملاتی میرسند برای یک مقدار مشخص از آن کالا با کیفیت معینی از آن در یک مکان و زمان خاص.
کشف قیمت با چند مفهوم دیگر ارتباط تنگاتنگ دارد از جمله ساختار بازار (تعداد، اندازه، مکان و رقابت پذیری خریداران و فروشندگان ) رفتار بازار (روشهای قیمتگذاری و نحوه خرید خریداران ) اطلاعات بازار و گزارش دهی از قیمتها (میزان، به موقع و به هنگام بودن و معتبر بودن اطلاعات) و بازارهای آتی و گزینههای مدیریت ریسک.
فرآیند کشف قیمت از سطح قیمت بازار شروع میشود. از آنجا که خریداران و فروشندگان بر پایه انتظارات خویش از آینده نامعلوم و با نااطمینانی قیمتها را کشف میکنند، قیمت معاملاتی در اطراف سطح قیمت بازار در نوسان خواهد بود. نشان دادن کشف قیمت بسیار مشکل تر از نمودار تعیین قیمت است.
نمودار(2) کوششی است در این راستا، ولی باید توجه داشت که گرچه این نمودار از نمودار (1) شروع میشود، ولی چون با دنیای نامعلوم و نااطمینان مواجه هستیم، بهطور دقیق نمیدانیم که شکل و موقعیت منحنیهای عرضه و تقاضا چگونه و کجا هستند.
بنابراین ما باید عرضه و تقاضا کالا را برآورد کنیم، در نمودار(۲) این امر به وسیله منحنیهای خط- نقطه که به موازات عرضه و تقاضای منحنیهای اصلی رسم شده اند، نشان داده شده اند. این منحنیهای برآوردی عرضه و تقاضا یکدیگر را در دامنه ای از مقدار و قیمت ان کالا یکدیگر را قطع میکنند. بنابراین قیمت کشف شده در بورسها در اطراف سطح قیمت بازار (p) در نوسان است. این نوسان به عواملی چون کیفیت و کمیت کالای آورده شده به بازار، زمان و مکان معامله و تعداد خریداران و فروشندگان بالقوه بازار آن محصول بستگی دارد. عواملی دیگر موثر بر فرآیند کشف قیمت میزان و نوع اطلاعات عمومیدر دسترس بازار و عوامل تاثیرگذار بر عرضه آن کالا هستند.
تعامل کشف قیمت با تعیین قیمت
تعیین قیمت و کشف قیمت با یکدیگر مرتبط اند. تعیین قیمت سطح قیمت بازار را پیدا میکند و این سطح عمومیقیمتها میتواند بالا یا پایین باشد. با وجود این وقتی قیمتهای بازار پائین هستند یا روند نزولی پیدا کرده اند، حرف و حدیث و دغدغهها در باره کشف قیمت بالا میگیرد. در جدول زیر به صورت ماتریس مشکلات و نگرانیهای بالقوه کشف قیمت را در سناریوهای معین برای عرضه و تقاضا به نمایش در آمده اند.
وقتی تقاضا قوی و در حال افزایش است و وقتی عرضه نسبت به ظرفیت و صنایع تبدیلی کوچک و در حال کاهش است مشکلات کشف قیمت عموما دغدغه بزرگی محسوب نمیشود. در چنین شرایطی رقابت عموما شدید و لذا کشف قیمت با کارائی همراه است.
بر عکس اگر تقاضا برای کالا (در این مثال گوشت گاو)، ضعیف و روبه کاهش باشد، وقتی میزان موجودی انبار کالا یا دامداریهای گوشتی افزایش مییابد، عرضه کالا زیاد و رو به افزایش است. در چنین شرایطی عرضه دام از تقاضای مصرف کننده گوشت بالاتر میرود. این عوامل و شرایط قیمت دام زنده را در بورس پایین آورده و ممکن است نگرانیهای کشف قیمت برای تولید کنندگان آن محصول را شدت بخشد. بنابراین در یک کلمه در یک سیستم کالائی که شامل تولید و فرآیند فرآوری صنایع تبدیلی میشود، عوامل موثر بر آن مراحل کشف بر قیمت یعنی بر قیمت معاملاتی که از شرایط مشخص بازار ناشی شده است اثرگذارند، در صورتی که قیمت بازار از این عوامل اثر پذیری ندارد.
جمع بندی: به عنوان مقدمه جمع بندی میتوان دو تعریف متداول از مفهوم کشف قیمت ارائه نمود و سپس سه مولفه این دو مفهوم را یادآوری کرد و با دو تعریف مفهومیاز تعیین قیمت و کشف قیمت بحث را پایان برد.
کشف قیمت روشی برای تعیین قیمت یک کالای خاصی یا یک برگه اوراق بهادار از طریق عوامل اصلی اثرگذار بر عرضه و تقاضا بازار آن .
کشف قیمت عبارت است از فرآیند کلی بهکارگرفته شده برای تعیین قیمتهای تحویل آنی. این قیمتها به شرایط و اوضاع و احوال بازار بستگی دارند یعنی آن دسته از شرایط که بر عرضه و تقاضا اثرگذارند. برای مثال یکی از آن شرایط آن است که اگر تقاضا برای یک کالای خاص از عرضه آن بیشتر باشد قیمت آن کالا نوعا افزایش مییابد (و برعکس ).
سطح عمومیقیمتها انعکاس عوامل عرضه و تقاضا هستند. نوسانات قیمت معاملاتی یک کالا هفته به هفته یا روز به روز در محدوده بالا و پایین سطح عمومیقیمت بازار رخ میدهد.
درجه تمرکز بازار، محدود شدن عرضه به چند عرضه کننده، اطلاعات ناقص بازار از جمله عواملی هستند که در فرآیند کشف قیمت یک کالا اثر معنی دار و مهمی دارند.
بنابراین میتوان گفت : تعیین قیمت از تعامل نیروهای عرضه و تقاضا بهدست میآید. تعاملی که تعیین کننده یا علت سطح قیمت بازار است. درصورتی که کشف قیمت فرآیندی است که در آن خریداران و فروشندگان به قیمت معاملاتی کالایی با کم و کیف معین و در زمان و مکان مشخص میرسند و یا آن را کشف میکنند.
ارسال نظر