واکاوی پرونده یک سهامدار
۳ماه قیمت‌سازی «پالایش اصفهان»
معاملات اخیری که روی سهام پالایشگاه نفت اصفهان در حال انجام است، توجه بسیاری از فعالان بازار را به خود جلب کرده است. توجهاتی که سوال همیشگی چرایی نبود تحلیل در بورس تهران را پررنگ‌تر از همیشه می‌کند.
شروع داستان!
عرضه اولیه سهام پالایشگاه اصفهان در نهم تیرماه سال گذشته به میزان 5درصد با قیمت پایه هر سهم 580تومان انجام شد تا بورس تهران شاهد حضور این شرکت نفتی باشد. بعد از برگزاری مجمع صاحبان سهام در پایان تیرماه، نماد معاملاتی این شرکت با توقف دوماهه مواجه شد. بعد از بازگشایی قیمت هر سهم «شپنا» تا 760تومان هم رشد کرد.
اما روند افزایش قیمت سهام چندان ادامه نیافت و سهم، روند کاهشی خود را تا قیمت ۲۹۵تومان در ۱۱دی‌ماه سال گذشته ادامه داد.
بعد از واگذاری 20درصد سهام «شپنا» به سهام عدالت، شرکت تعاونی مسکن کارکنان وزارت بهداشت سهامدار 15درصدی این شرکت با بهای تمام شده هر سهم 6255ریال شد.
ورود این سهامدار جدید روند نوسانی قیمت سهام «شپنا» را در بورس در بازه‌های متعدد دچار تغییرات جالبی کرده است. در ماه‌های پایانی سال ۸۷، وزارت بهداشت در حمایت از سهام «شپنا» وارد عرصه خرید و فروش قیمت سهم شد. این خریدها در ابتدا حجم بالایی را شامل نمی‌شد تا اینکه در روز ۵بهمن‌ماه ۸۷، ۱۸میلیون سهم معامله روی این سهم انجام شد.
به فاصله چند روز بعد از این تاریخ، نماد معاملاتی شرکت برای تعدیل سود سال 87 و اعلام پیش‌بینی سود سال 88 متوقف شد.
قیمت سهم شرکت در زمان توقف ۴۰۹تومان و در روز بازگشایی هم به لطف تعدیل ۲۰تومانی ۸۷EPS، با رقم ۴۶۸تومان بازگشایی شد.
البته با اینکه شرکت EPS سال 88 را 130تومان پیش‌بینی کرد ولی بازار به لطف تعدیل مثبت، قیمت بازگشایی را فراتر از قیمت بسته شدن سهم تعیین کرد.
خریدارانی که فقط صف دارند!
با شروع سال جدید تا روز یکشنبه با حمایت‌هایی که تعاونی مسکن کارکنان وزارت بهداشت از این سهم داشت، صف‌های خرید میلیونی برای سهم تشکیل شده بود. اما این صف خرید نه تنها عرضه‌ای نداشت، بلکه تنها سهامدار عمده (بهداشت) عرضه‌های بسیار کم یا درحد حجم مبنا انجام می‌داد.
همین عامل باعث رشد قیمت سهام تا بالاتر از ۶۰۰تومان هم شد. جالب آنکه برخی منابع آگاه می‌گویند که کارگزار این سهامدار عمده به طور گسترده در بازار اعلام کرده که وزارت بهداشت قصد دارد قیمت پایه هر سهم را تا ۷۰۰تومان هم بالا ببرد.
مطرح شدن این شایعه یکی از دلایل عمده ایجاد جو مثبت برای سهم از یک‌سو و ترغیب به خرید از سوی دیگر بود.
حمایت می‌کنیم، بخرید!
روند افزایش قیمت سهم در کنار صف‌های خریدی که همه به لطف سهامدار عمده برای سهام «شپنا» ایجاد شده بود، سرانجام در روز یکشنبه فرو ریخت. به این شکل که صف خرید 10میلیون سهمی این شرکت با عرضه تنها 2میلیون سهم آب شد. عرضه‌کننده هم سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی نفت بود که با عرضه 2میلیونی خود، روند مثبت افزایش سهم را تغییر داد. از آنجا که در بازار شنیده می‌شود این زیرمجموعه وزارت نفت قصد دارد بلوک 25درصدی «شپنا» را خریداری کند با عرضه روز یکشنبه قصد داشت از روند افزایش قیمت تابلوی سهم که اثر مستقیمی در قیمت پایه بلوک دارد، جلوگیری کند. اما آن سوی بازار بار دیگر کارگزار وزارت بهداشت در روز عرضه به کارگزاران اعلام کرده بود که در صورت عرضه، سهم را خریداری کنند چرا که این کارگزاری حداقل 20میلیون درخواست خرید دارد!
اما نه تنها بعد از عرضه ۲میلیون سهمی در روز یکشنبه هیچ صف خریدی برای روزهای بعد تشکیل نشد، بلکه به اندازه صف خرید روزهای گذشته، طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه صف فروش ۱۰میلیون سهمی تشکیل شد. هرچند در روز یکشنبه بیش از ۵/۲۶میلیون سهم «شپنا» در بازار دادوستد شد که از این میزان ۱۰میلیون و ۷۶۳هزار سهم در سمت عرضه مربوط به نفت و ۹میلیون و ۹۶۴هزار سهم در طرف تقاضا مربوط به بهداشت بود. وزارت بهداشت هم به‌رغم شایعه‌ها و بحث‌هایی که کارگزارش در بازار مبنی بر رشد قیمتی مطرح کرده بود، ظاهرا تا اطلاع ثانوی قصد ندارد حمایتی از «شپنا» داشته باشد. اما به نظر می‌رسد عرضه پالایش و تشکیل صف فروش برای آن، طی دو روز گذشته سایر صف‌های خرید را از بانکی‌ها تا مخابرات تحت تاثیر قرار داد.
«سازمان» و «شرکت» کجایند؟
ظاهرا قرار نیست ناظران بورس تهران در مقابل این تغییرات یکجانبه که عمدتا از سوی سهامداران عمده است، واکنشی داشته باشند.
چرا که به‌رغم صف‌های خریدی که تنها برای ایجاد جو مثبت از یک‌سو و افزایش قیمت سهم از سوی دیگر تشکیل شده بود، نه ناظر معاملات بازار و نه «سازمان» کوچک‌ترین اعلام خطری نداشتند. شاهد مدعا هم ادامه صف‌های خرید صوری و دستکاری قیمت سهم از سوی سهامدار عمده است.
۲۰میلیون دستور خرید کجا است؟
اما چرا قیمت سهام این شرکت رشد کرد یا به بیان بهتر چرا بازار قیمت را تا رقم‌های بالای 600تومان به این سرعت بالا برد؟
فارغ از ارزندگی سهام «شپنا»، نبود تحلیل در بورس داستان قدیمی و کهنه‌ای است که ظاهرا قرار نیست هیچ وقت راه به جایی ببرد.
این نبود تحلیل باعث شده که هرگونه شایعه در بازار بیشتر از هرگونه خبر رسمی جواب دهد چرا که کوچک‌ترین تحلیلی در مورد شایعه‌ها و اخبار غیررسمی انجام نمی‌شود و در بسیاری مواقع معیار تصمیم‌گیری برای خرید و فروش سهام نیز می‌شود.
در مورد سهام پالایشگاه اصفهان اگر شایعه داشتن ۲۰میلیون دستور خرید کارگزاری وزارت بهداشت درست باشد، پس چرا در روزی که صف فروش از بین رفت، دستور جدیدی را در سامانه قرار نداد؟ از طرفی از زمانی که این ادعا مطرح شد تا زمانی که صف خرید ذوب شد بیش از ۷میلیون فروش از سوی این کارگزار انجام شد.
فعلا که سهامداران «شپنا» باید قیمت‌های بالای 600تومان را تا زمانی که وزارت بهداشت بخواهد دوباره قیمت سهم را بالا ببرد،
فراموش کنند؟ اما با صف‌های خریدی که برای سهم طی روزهای گذشته ایجاد کرد تنها رشد مقطعی را برای هر سهم رقم زد؛ رشدی که به حکم صوری بودن دوامی هم نداشت.
آیا «شپنا» باز هم بالا می‌رود؟
اینکه چرا دو سهامدار عمده «شپنا» در دو سوی بازار یکی خریدار و یکی فروشنده است، سوالی است که ممکن است به احتمال رشد قیمتی این سهم در روزهای بعد هم دامن بزند.
بهای تمام شده هر سهم «شپنا» برای تعاونی کارکنان مسکن وزارت بهداشت 6255ریال است. بنابراین این سهامدار انگیزه رشد دادن قیمت تا این عدد را برای اینکه حداقل به بهای تمام شده‌اش برسد، دارد.
چیزی که «مسعود ابوالحلاج»، مدیرکل برنامه‌ریزی و منابع مالی وزارت بهداشت در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما از حمایت‌های روزهای بعد این سهامدار خبر داده است. اما چرا زیرمجموعه‌های نفت نمی‌خواهند قیمت این سهم افزایش یابد؟ همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد انگیزه اصلی زیرمجموعه نفت بالا نرفتن قیمت سهم به دلیل انگیزه بالای این سهامدار برای خرید بلوک ۲۵درصدی است.
قیمت‌سازی در روز روشن!
فعلا که نه خبری از رشد قیمتی سهم است و نه خبری از صف‌های خرید میلیونی. سازمان و شرکت بورس هم که قرار نیست در مقابل حرکات مشکوک سهامداران عمده واکنشی نشان دهند. می‌ماند امید به یک دستورالعمل؛ اما دستورالعمل تعیین مصادیق جرائم دستکاری بازار شاید بتواند بعد از تصویب راهکاری مناسب باشد.
بند ۳ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار
دستکاری بازار عبارت است از: الف - هرگونه اقدامی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم منجر به ایجاد یا القای ظاهری گمراه‌کننده از عملیات بازار (مانند معاملات اوراق بهادار یا ارائه، تغییر یا حذف سفارش خرید یا فروش) گردد، از قبیل انجام معاملاتی که منجر به تغییر مالکیت واقعی نگردند یا منجر به ظاهری گمراه‌کننده در حجم و قیمت پیشنهادات خرید و فروش یا معاملات اوراق بهادار شوند.
ب - ایجاد قیمت‌های کاذب اعم از ایجاد اختلال در جریان عادی تعیین قیمت اوراق بهادار یا کاهش، افزایش و تثبیت غیرواقعی آن.
ج - اغوای اشخاص اعم از ترغیب، تحریک یا تهییج آن جهت انجام معاملات اوراق بهادار به طرقی مانند، ارائه و انتظار اطلاعات مهم گمراه‌کننده یا موهوم.
ارسال نظر