تشریح قابلیت‌های «ملت» پس از خصوصی‌سازی
عکس: آکو سالمی
گروه بورس - علیرضا کدیور: مدیرعامل بانک ملت روز گذشته در گفت‌و‌گوی اختصاصی با دنیای اقتصاد در خصوص عرضه سهام بانک در بورس توضیحاتی ارائه کرد.

علی دیواندری در خصوص کیفیت عرضه سهام گفت: صاحب سهم، سازمان خصوصی‌سازی بود و سهم در قیمتی عرضه شد که سازمان اقناع می‌شد. البته در روز عرضه، بین قیمت عرضه و انتظار بازار تفاوت وجود داشت که در نهایت سهام به فروش رسید. وی در توضیح دلایل فروش نرفتن کل سهام در روز نخست عنوان کرد: عرضه در ساعت ۱۱ و ۳۰دقیقه انجام گرفت که به دلیل کمبود وقت، حدود ۳۴۰میلیون سهم فروش رفت.
مدیرعامل بزرگ‌ترین بانک خصوصی بورس در توضیح عوامل موثر بر فروش مابقی سهام در روز گذشته گفت: بازار از روز چهارشنبه تا شنبه فرصت مناسبی برای تحلیل مجدد روی سهم شرکت داشت که در نتیجه 324میلیون سهم بانک ملت ظرف 28دقیقه در دقایق اولیه عرضه به فروش رسید.
دیواندری در رابطه با قابلیت مقایسه بانک ملت با سایر شرکت‌های حاضر در صنعت بانکداری بورس تاکید کرد: ملاک قیمت‌گذاری سهام در بورس تهران عمدتا مبتنی بر سودآوری و P/E است که ملاک درستی است. اما بانک ملت به دلیل ۳۰سال فعالیت در قالب دولتی قابلیت مقایسه با بانک‌های خصوصی را که از ابتدا به صورت خصوصی و بدون قید و بند و محدودیت‌های دولتی فعالیت کرده‌اند، ندارد. بنابراین بانک باید از این فرصت مناسب برای بهره برداری از قابلیت‌های خود به صورت یک بانک خصوصی تمام عیار استفاده کند. وی اظهار داشت: در خرید سهام بانک ملت باید به دو نکته مهم توجه شود.
نخست اینکه سود 87 بانک ملت تقریبا محقق شده است و 80درصد سود سال 87 در مجمع سال آینده بین سهامداران توزیع خواهد شد. همچنین بانک ملت دارای پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالایی است که خریداران به این موارد توجه دارند که از آن جمله می‌توان به ارزش 40میلیارد دلاری دارایی‌های بانک، سابقه طولانی بانکداری، داشتن 25میلیون مشتری معادل یک سوم جمعیت کل کشور، شبکه گسترده شعب در داخل و فعال بودن در تجارت جهانی اشاره کرد.
رییس هیات‌مدیره دومین بانک ایران در خصوص پتانسیل‌های بالقوه بانک ملت که پس از ورود به بورس بالفعل می‌شوند، توضیح داد: حذف اعتبارات تکلیفی، امکان جابه‌جایی مکان شعب (خرید و فروش شعب به منظور بهینه‌سازی شبکه)، تغییر نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات، افزایش حاشیه سود بانک و افزایش بهره‌وری شعب از جمله پتانسیل‌های بانک ملت است که پس از خصوصی‌سازی می‌تواند عامل رشد سودآوری و افزایش منافع کلی ذی‌نفعان شود.
علی دیواندری در رابطه با حذف مزیت سپرده‌های ارزان قیمت دولتی گفت: نرخ سپرده قانونی سپرده‌های دولتی 100درصد است. به بیان دیگر به میزان کل سپرده‌های دولتی، الزامات قانونی در بانک مرکزی وجود دارد که در نتیجه سپرده‌های دولتی در حال حاضر دارای مزیت نیست و تنها نگهداری وجوه نزد بانک است. از سوی دیگر براساس مقررات موجود، تفاوتی بین بانک‌های دولتی و خصوصی در نگهداری حساب‌های دولتی وجود ندارد.
وی با اشاره به سهم اندک درآمد وجه التزام در صورت‌های مالی بانک ملت عنوان کرد: برمبنای آنچه بانک مرکزی تعیین کرده است، سود دوران مشارکت و ۶درصد جرایم تاخیر تادیه در یک سرفصل قرار می‌گیرند که یک ششم از این میزان جرایم و پنج ششم اصل سود است که تا ریال آخر اخذ می‌شود.
از سوی دیگر جرایم تاخیر، بخشودنی نیست و تنها با مشتریانی که به تعهدات خود عمل می‌کنند، در خصوص بخشش بخشی از جرایم توافق می‌شود. این درحالی است که هیات‌مدیره بانک در بازپس‌گیری اصل سود و جرایم، نهایت تلاش خود را می‌کند. همچنین باید توجه داشت که دیدگاه دولت، وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی این است که بانک‌های در حال واگذاری، پس از عرضه مورد حمایت قرار گیرند و هرگونه تکلیف به بخشش جرایم از سوی دولت باید برای سهامداران حقیقی جبران شود.
دیواندری درباره احتمال وقوع بحران مالی در صنعت بانکداری ایران مشابه با آنچه در کشورهای دیگر اتفاق افتاد، تاکید کرد: مشکل اساسی اقتصاد ایران این است که متناسب با رشد اقتصاد، نقدینگی به جامعه تزریق نشد. در واقع مشکل بانک‌های خارجی از جنس دیگری بود که در ایران مصداق ندارد. بانک‌های خارجی بابت حباب ناشی از وام‌های بخش مسکن و سفته‌بازی در این بخش متحمل زیان شدند؛ در حالی‌که در ایران اساسا چنین مشکلی مطرح نیست. در حال حاضر با اقدامات و تدابیر بانک مرکزی، وضعیت نقدینگی نظام بانکی بهبود پیدا کرده و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز در حال کاهش است. البته بانک ملت هیچ‌گونه بدهی به بانک مرکزی ندارد. مدیرعامل بانک ملت بیان کرد: ‌در حال حاضر وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در تلاش هستند تا نقدینگی مورد نیاز بخش صنعت در سال آینده تامین شود. به هر صورت دورنمای سال آینده برای نظام بانکی مطلوب است.
دیواندری درباره میزان مطالبات بانک از دولت به دنیای اقتصاد گفت: مطالبات بانک از دولت در حال حاضر 700میلیارد تومان معادل 5/2درصد منابع بانک است که رقم ناچیزی است. همچنین دولت قصد دارد طی بودجه سال‌های آتی این بدهی‌ها را تسویه کند که بانک ملت در تلاش است از رقمی که در بودجه بابت پرداخت مطالبات دولت گذاشته می‌شود، سهم بیشتری به خود اختصاص دهد. همچنین بابت مطالبات بانک از دولت می‌توان دارایی از جمله سهام شرکت‌های مناسب دریافت کرد که در مجموع هیچ‌گونه نگرانی از این بابت وجود ندارد.
حقوقی‌های بزرگ، خریداران عمده «وبملت»
در همین رابطه مدیرعامل شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری ملی ایران در گفت‌وگو با «ایلنا» شرایط معامله عرضه سهام بانک ملت در دومین روز عرضه در تالار حافظ را چنین شرح داد: با توجه به اینکه شرکت بورس بر پایه 105 تومانی عرضه سهام بانک ملت در روز شنبه خبر داده بود، دیروز نیز این عرضه شروع شد که تا ساعت 11 صبح این سهم به مقدار 12ریال بالاتر از قیمت عرضه، تقاضای خرید داشت و با رایزنی‌هایی که انجام شده است سهامداران حقوقی بزرگ وارد سهم شدند.
مهدی علیخانی افزود: امروز عرضه سهام بانک ملت با نوسان ۳ درصدی می‌تواند به حداکثر قیمت مجاز ۱/۱۰۸ تومان و حداقل قیمت مجاز ۹/۱۰۱ تومان و معامله شود که تا این لحظه بیش از ۳۳۰‌‌میلیون سهم، معامله شده است. علیخانی خاطرنشان کرد: تا این لحظه ۲/۱۰۴ تومان کمترین قیمت و ۶/۱۰۷ تومان بیشترین قیمت معامله سهام بانک ملت بوده است.
وی ادامه داد: بر اساس اطلاعات دریافتی خریداران عمده این سهم، صندوق بازنشستگی نفت، سرمایه‌‏گذاری شاهد و سرمایه‌‏گذاری ملی ایران بوده‌‏اند.
مدیر عامل شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری ملی ایران با اشاره به اینکه شرایط اقتصادی حاکم در بازار سرمایه نمای مناسبی برای عرضه سهام بانک ملت نیست، اظهار داشت: با توجه به اینکه سهام بانک ملت که اولین سهام بانکی است در عرضه اولیه است، با در نظر گرفتن مباحثی که از بانک مرکزی مبنی بر احتمال افزایش نرخ سود تسهیلاتی بانک‌ها ممکن است اعمال شود و به موجب آن سودآوری بانک از این نرخ افزایش یابد و همچنین نرخ تسهیلات بانکی از ۱۲ درصد به بالای ۲۰ درصد و نرخ سود سپرده با نرخ تورم کشور متناسب شود، می‌توانیم به این سهم امیدوار باشیم.
امکان عرضه 15 درصد دیگر سهام بانک
همچنین معاون سازمان خصوصی‌‌‌سازی گفت‌‌: با فروش ۳۲۴‌‌میلیون سهم باقی مانده بانک ملت در کمتراز۳۰ دقیقه پرونده واگذاری بلوک ۲۰درصدی این بنگاه دولتی بسته شد، اما در صورت وجود تقاضا امکان عرضه ۱۵ درصد دیگر سهام اولین بانک دولتی وجود دارد.
اسماعیل غلامی در گفت‌وگو با «فارس» اظهار داشت‌‌: فروش 324‌‌میلیون سهم باقی مانده بانک ملت در کمتراز30 دقیقه نشان داد که فعالان بازار سرمایه به جایگاه و ارزش واقعی این بانک پی برده و حاضر به خرید سهام بلقی مانده سهام اولین بانک دولتی حاضر دربورس کردند.
وی ادامه داد: با این اتفاق پرونده عرضه بلوک ۵ درصدی سهام بانک ملت با موفقیت بسته و مشخص شد که این بانک حرف های زیادی برای گفتن دارد. معاون سازمان خصوصی‌‌‌سازی تصریح کرد: فروش ۵ درصد از سهام این بانک حکایت از آن داشت که نظر برخی از کارشناسان مبنی بر عدم مساعد بودن بازار برای عرضه درست نبوده و در صورت واگذاری سهام به قیمت مناسب ،‌سرمایه گذاران می توانند در میان و یا بلند مدت به سود مطلوبی دست یابند.
غلامی در برابر این پرسش که ادامه عرضه سهام بانک ملت به چه نحوی خواهد بود؟ خاطرنشان کرد: سازمان خصوصی‌‌‌سازی به عنوان دارنده سهام بانک ملت و براساس تعهداتی که به هنگام پذیرش بانک ملت به بورس داده، می تواند 15 درصد از سهام این بانک را ظرف یک سال عرضه کند. وی گفت‌‌: عرضه 15 درصد دیگر ازسهام بانک ملت به صورت تدریجی خواهد بود و مورد بررسی قرار دارد و براساس تعهدات باید در صورتی که شرایط بازار مناسب باشد، به صورت تدریجی در بورس واگذار شود.