رد پای «بهداشت» در بورس تهران
گروه بورس - معصومه طاهرخانی: ظاهرا هنوز هم تک سهم‌ها در بورس تهران پیشرو هستند، چه اصل چهل‌و‌چهاری‌های نور چشمی و چه رد دیون‌های مزایده‌ای!

در غیاب مخابراتی که به تنهایی 15درصد بورس تهران را در اختیار دارد و در شرایطی که افت قیمت‌های جهانی رمقی برای دیگر غول‌‌های بازار نگذاشته، نوبت به شرکت مبهم «پالایشگاه نفت اصفهان» رسیده که اختیار معاملات تالار شیشه‌ای را در دست بگیرد. شرکت تعاونی مسکن کارکنان وزارت بهداشت، سهامدار عمده‌ای است که با دریافت 15درصد سهام «شپنا» در ازای طلبی که از دولت داشت، این روزها تبدیل به تنها بازیگر معاملات سهام «شپنا» شده است.
بهای تمام شده هر سهم «شپنا» این تعاونی که از دولت دریافت کرده معادل ۶۲۵۵ریال بود که این سهامدار عمده طی روزهای اخیر با قیمت‌های کمتر از ۴۰۰تومان حاضر به فروش سهام خود شده است. اما داستان خرید و فروش‌ها و صف‌های خریدی که روی این سهم ایجاد شده، ظاهرا به این سادگی‌ها هم نیست، چرا که شایعه‌هایی در خصوص حمایت‌های سهامدار عمده از سهم به منظور فروش تعداد سهامی که در اختیار دارد، در بازار به شکل جدی شنیده می‌شود.
باز هم زنده باد «ددد»!
در روزهای پایانی دیماه امسال بعد از اینکه صف فروش پالایشگاه اصفهان جمع‌آوری شد و برخی سهامداران به خصوص «مهر اقتصاد ایرانیان» با حمایت‌های خود قیمت سهم را در جهت افزایش حرکت دادند، بازیگر جدیدی که ۱۵درصد سهم را بابت رد دیون گرفته بود، وارد بازی شد.
بسیاری از فعالان و کارگزاران بازار معتقدند که این سهامدار عمده با استراتژی مشخصی اقدام به حمایت از یک‌سو و اقدام به فروش «شپنا» کرده است. به این شکل که این شرکت هر روز صبح قبل از شروع ساعت معاملات در صف خرید می‌نشست و صف خرید را تا تعداد زیادی مستحکم می‌کرد و بعد از مشاهده کمترین درصد عرضه سهام، از صف خرید به سمت صف فروش تغییر مکان می‌داد.
نکته جالب اینکه این سهامدار عمده آن زمان که در مقام فروشنده حاضر می‌شد، صف خرید سهم را به اندازه حجم مبنا (معادل یک میلیون و ۶۰۰هزار سهم) عرضه می‌کرد تا سه درصدهای مثبت به داد قیمت سهم برسد.
نوسان 60درصدی در بازار بی‌خبری‌ها!
درست است که تعاونی از ۲۵دی‌ماه شروع به فروش سهم «شپنا» کرده ولی از روزهای ابتدایی بهمن ماه تا همین چند روز پیش حجم خرید و فروش سهم قابل توجه بوده است. به طوری که در بازاری که تقریبا راکد است، سهمی مثل «شپنا» توانسته طی یک ماه و نیم گذشته تاکنون۶۰درصد نوسان قیمت را ثبت کند.
60درصدی که ابتدا با افت قیمت از 400تومان به 300تومان خود را نشان داد و در مرحله بعد با افزایش قیمتی که به نوعی بازگشت به قیمت اولیه یعنی 400تومان بود، پیگیری شد.
شنبه هفته گذشته این سهامدار عمده، صف خرید «شپنا» را به اندازه ۱۵میلیون سهم که معادل صف خرید آن بود، عرضه کرده بود. اما همین فروشنده در روز بعد یعنی یکشنبه ۴میلیون سهم را با ۶درصد پایین‌تر از روز قبل خریداری کرد!
تکرار ماجرای نوسانات ناگهانی حول یک سهم در بورس تهران تبدیل به یک روال عادی شده است، چرا که پیش‌ترها سهامدار عمده یک درصدی مخابرات هم تحرکات مشابهی را روی سهام مخابرات انجام داده بود.
چرا «شپنا» خریدار دارد؟
فعلا که تنها بازیگر اصلی روی روند معاملات «شپنا» تعاونی مسکن کارکنان وزارت بهداشت است، گرچه صندوق بازنشستگی نفت دیگر سهامدار چند درصدی «شپنا» هم با عرضه و از آن سو خرید سهم، علاقه‌مندی خود را به انجام معامله نشان داده است. اما سوال اصلی این است که چرا با وجودی که هیچ اتفاق و خبر تازه‌ای درباره سهم منتشر نشده ولی خرید و فروش‌های سنگین روی سهم انجام می‌شود؟
شایعاتی از قبیل تعدیل مثبت در صورت قطعی شدن فروش محصولات به نرخ FOB از یک‌سو و رسیدن EPS به ارقام بالاتر از سوی دیگر، از جمله دلایل اصلی اقبال بازار و به خصوص سهامداران خرد به سوی این سهم به شمار می‌رود.
این بحث در شرایطی مطرح است که مدیرعامل پالایشگاه اصفهان در مصاحبه‌های متعدد با رسانه‌ها و به خصوص «دنیای اقتصاد» هرگونه تعدیل و خبر تازه در مورد شرکت را رد کرده است.
به هر روی کارشناسان بازار سرمایه در توضیح چرایی خرید سهم «شپنا» از سوی بازار دو عامل حمایت سهامدار عمده از سهام و شایعه‌ها را دلایل اصلی می‌دانند.
این سهامدار عمده کیست؟
تنها اطلاعاتی که بازار از تعاونی مسکن کارکنان وزارت بهداشت دارد، این است که این شرکت ۱۵درصد از سهام پالایشگاه را بابت رددیون از دولت به مبلغ ۶۲۵۵ریال به ازای هر سهم دریافت کرده است.
پیگیری‌های خبرنگار ما از این تعاونی و گفت‌و‌گو با مدیران آن در نهایت به این نتیجه ختم شد که بنا به گفته کارمند وزارت بهداشت که پاسخگویی تماس‌ها را در تلفنخانه برعهده داشت، این تعاونی مدت زیادی است که فعالیت مشخصی ندارد و در کل فقط تلفن‌هایی برای تماس دارد. در تماس با «چپ‌روز» مدیرعامل این تعاونی هم مشخص شد که تعاونی کوچکترین نقشی در خرید و فروش سهم ندارد و کلیه تصمیم‌های خرید و فروش از سوی مقامات بالایی وزارت بهداشت گرفته می‌شود. تماس‌های بعدی به ترتیب با معاونت مالی، دفتر معاون وزیر، دفتر روابط عمومی و در نهایت با دفتر بودجه؛ متولی اصلی خریدها و فروش‌ها گرفته شد.
ما فقط بازارگردانی می‌کنیم!
اما «مسعود ابوالحلاج»، مدیرکل برنامه‌ریزی و منابع مالی وزارت بهداشت که خرید و فروش «شپنا» را در بازار انجام می‌دهد در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما می‌گوید: ما به عنوان واسط دولت عمل می‌کنیم و خرید و فروش‌های ما در جهت بازارگردانی و متعادل کردن قیمت سهام است.
همچنین ما این مقدار سهم را در ازای مطالبات پرسنلی وزارت بهداشت در سال ۸۶ از دولت دریافت کرده‌ایم.
ما دنبال مدیریت «شپنا» هستیم!
وی در جواب این سوال که چرا تعاونی با وجودی که بهای تمام شده‌اش در «شپنا» ۶۲۵تومان است، اکنون در کمتر از ۴۰۰تومان فروشنده شده؟ می‌گوید: ما فروشنده سهم نیسیتم، بلکه همان‌طور که گفته شد، بازارگردانی سهم را انجام می‌دهیم. سایر سهامداران هم که عرضه نمی‌کنند، شرایط متفاوتی را با ما دارند، چرا که ما به دنبال سهام مدیریتی این شرکت هستیم و می‌خواهیم مدیریت سهم را در اختیار بگیریم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در مزایده بلوک 5/30درصدی «شپنا» حضور خواهید داشت یا خیر؟ می‌گوید: «قطعا ما حضور داریم و در صورت مناسب بودن قیمت به دنبال این هستیم که هر طور شده سهم را Take Over کنیم.
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگا ما که پرسید بازارگردانی را تا کی ادامه خواهید داد؟ می‌گوید: ما بازارگردانی را تا زمانی که قیمت سهم به یک ثبات برسد، ادامه خواهیم داد. از نظر ما هم قیمت متعادل سهم در محدوده‌ای بالاتر از ارقام فعلی است.
کارگزار: مشتری ما اصلا در صف خرید نمی‌نشیند!
اما کارگزاری آگاه، کارگزاری است که خرید و فروش‌های این سهامدار را انجام می‌دهد.
«عباس اسپیدی»، عضو هیات‌مدیره این کارگزاری معتقد است: تعاونی مسکن کارکنان وزارت بهداشت به هیچ عنوان در صف خرید «شپنا» نمی‌نشیند.
وی ادامه می‌دهد: صف‌های خریدی که شما این روزها در بازار می‌بینید، متعلق به سهامداران حقیقی است و اصلا ارتباطی با تعاونی ندارد.
وی در پاسخ به این سوال که دلیل اصلی صف‌های خرید بازار را برای «شپنا» در شرایطی که هیچ اتفاق تازه‌ای در مورد سهم نیفتاده، چه می‌داند؟ می‌گوید: به اعتقاد من با توجه به اینکه قیمت سهم طی این مدت بی‌رویه پایین آمده، بنابراین سهم پتانسیل رشد قیمتی را دارد و بازار هم به این نتیجه رسیده که سهم ارزنده است و حقیقی‌ها و حقوقی‌ها در صف خرید این سهم نشسته‌اند. وی اضافه می‌کند: صف خرید به معنی تجمع تعداد زیادی سهام در سه درصد مثبت است و هرگونه تجمع دیگری خارج از این تعریف به معنی تشکیل صف خرید به حساب نمی‌آید.
وی در جواب به این سوال که جو روانی صف‌های خرید به دلیل صف محور بودن بورس تهران اثر زیادی در روند سهام دارد و نمی‌توان از کنار آن بی‌تفاوت گذشت، معتقد است: «با توجه به سیستم‌های نظارتی بورس، با اطمینان می‌گویم که نه این تعاونی و نه هیچ سهامدار عمده‌ای نمی‌تواند از یک کد معاملاتی خرید و فروش کند. تعاونی هم که هر وقت قصد خرید داشته با نام درصف خرید نشسته و هیچ وقت نبوده است.»
«تعاونی» فقط یک کد دارد!
وی تصریح می‌کند: «اگر قرار باشد خرید و فروش‌ها در یک روز از یک کد انجام شود، اولین معترض خود بورس خواهد بود.»
وی در جواب این سوال که شرکت می‌تواند با کدهای متعدد خرید و فروش‌ها را انجام دهد، می‌گوید: «این شرکت تنها یک کد معاملاتی دارد و هیچ کد دومی ندارد.»
وی در پاسخ به این سوال که دلیل اصلی اینکه این سهامدار عرضه‌های زیادی را روی این سهم انجام می‌دهد چیست؟ می‌گوید: «شرکت نیاز مالی دارد و با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که داشته، تصمیم گرفته که سهام را بفروشد.»
وی در جواب این سوال که پس چرا شرکت خریدهایی را در روزهای بعدی که عرضه داشته، انجام داده؟ نیز اضافه می‌کند: «سهامدار عمده به دنبال نقدشوندگی سهم است و ممکن است در مقاطعی برای حفظ بازار سهم، این کار را انجام دهد.»