اما و اگرهای راهاندازی سیستم جدید معاملات
گروه بورس - سیستم جدید معاملات بورس اوراق بهادار در حالی روز شنبه کار خود را آغاز می‌کند که بازار با ابهامات زیادی در خصوص چگونگی استفاده از این سیستم مواجه است.
به گزارش خبرنگار ما، کم شدن نیم ساعت از زمان معاملات، اختصاص یک ساعت و ۴۵ دقیقه پایان معاملات هر روز برای ورود، اصلاح یا حذف سفارش‌ها و از همه مهم‌تر مطرح شدن کارگزاران ناظر از نکاتی است که در اطلاعیه‌های منتشره از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پاسخی مناسب به آنها داده نشده است.
این در حالی است که بازار روز گذشته شاهد تلاش کارگزاران از طریق معاملات چند سهمی برای در اختیار گرفتن کارگزاران ناظر از سوی کارگزاری‌های مختلف بود. عدم اطلاع‌رسانی در این خصوص با وجودی که این سیستم از روز شنبه کار خود را آغاز می‌کند، با توجه به محدودیت‌ها و قوانین خاص بازار مالی می‌تواند در شرایط کنونی و در روزهای اول استفاده از سیستم جدید به کاهش حجم معاملات بیانجامد؛ به طوری که امکان دارد بازار کم رمق این روزهای بورس با روند کاهشی معاملات به دلیل عدم تسلط کارگزاران سیستم جدید و ناشناخته بودن کارگزار ناظر برای سهامداران به ویژه سهامداران حقوقی مواجه شود.
این در حالی است که بر اساس سیستم معاملات جدید، تعداد سهام خریداری شده در همان روز معامله در دارایی خریدار وارد می‌شود و امکان فروش دارد. (خرید به صورت گروهی مشمول این امکان نمی‌باشد)
همچنین کلیه معاملات انجام شده در بازار عادی (از جمله معاملات بلوکی) در محاسبات قیمت پایانی و شاخص موثر خواهد بود.
ار سوی دیگر تعیین کارگزار ناظر از نکات قابل توجه در این سیستم جدید است.
در مرحله گذر، جهت فروش دارایی یک سهامدار در هر شرکت، تنها یک کارگزار ناظر انتخاب می‌شود. به طور کلی دارایی هر سهامدار در هر نماد به کد مشتری آن سهامدار به کارگزاری منتقل خواهد شد که آخرین معامله را برای وی تا قبل از راهاندازی سامانه جدید، انجام داده است.
این در حالی است که این مساله به طور قطع سهامداران حقوقی را با مشکلات متعددی مواجه خواهد کرد. هر چند شایعات روز گذشته بازار سرمایه حاکی از این بود که این مساله ممکن است برای سهامداران حقوقی اعمال نشود.
بر اساس شنیده‌ها به نظر می‌رسد مسائلی که برای سیستم جدید معاملات از آذر ماه سال گذشته همچنان لاینحل مانده است، مربوط به خریداری نشدن بخشی از سیستم معاملات است.
چرا که مسوولان سازمان بورس قرار بود سیستم جدید را مورد بازنویسی قرار دهند و بر اساس این بازنویسی قابلیت استفاده از این سیستم جدید را که تاکید زیادی بر سرعت آن می‌شود، با شرایط بازار کشور تطابق بیشتری دهند.
به عقیده تحلیل‌گران بازار، سیستم جدید می‌تواند بازار را از سهامدار محوری به سمت بازاری با بازیگری کارگزاران هدایت کند. کارشناسان معتقدند در حال حاضر در کشورهای مختلف نقش کارگزاران ناظر بسیار مهم است و امکان بیشتری را خصوصا برای معاملات Short sell (فروش استقراضی) در اختیار سهامداران قرار خواهد داد.
مراحل ۴ گانه تعیین کارگزار ناظر در روز راهاندازی به این شرح اعلام شده است:
الف - مراجعه به فایل اعلام کارگزار: به این معنی که در صورتی که یک سهامدار با مراجعه، به شرکت CDS کارگزار ناظر خود را معرفی کرده باشد، کلیه دارایی قابل فروش سهامدار به کد مشتری زیر نظر این شرکت کارگزاری منتقل خواهد شد.
ب - اگر در فایل کارگزاری تعیین نشده باشد، کارگزاری که آخرین خرید یا فروش را برای سهامدار در آن نماد انجام داده است، کارگزار ناظر خواهد بود.
ج - اگر در هیچ یک از موارد فوق رکوردی یافت نشود، فایل سابقه سپرده‌ها چک می‌شود و کارگزاری که آخرین مرتبه درخواست سپرده کردن سهام را داده به عنوان کارگزار ناظر شخص در آن سهم در نظر گرفته می‌شود.
د - بعد از روز راهاندازی کارگزار عامل یک سهامدار با خرید یا فروش سهام تغییر نخواهد کرد. مگر این که سهامدار رسما درخواست تغییر کارگزار به شرکت سپرده‌گذاری ارائه دهد. اگر شخصی در شرکتی سهامدار نباشد و اقدام به خرید سهام نماید، اولین کارگزاری که مبادرت به خرید سهام نموده کارگزار عامل خواهد بود.
در عرضه اولیه، عرضه‌کنندگان زیر نظر کارگزار عرضه‌کننده قرار می‌گیرند و بقیه زیر نظر CDS باقی می‌مانند.
اشکالات راهاندازی سیستم
همچنین مشاور سابق سازمان بورس به اشکالات راهاندازی این سیستم اشاره کرد و افزود: هر سیستم جدیدی که وارد می‌شود به خصوص سیستم‌های نرم افزاری مشکلاتی دارند، زیرا سیستم‌های قدیمی و نحوه فعالیت با آن ملکه ذهن افراد شده و تغییر آن زمانبر و مشکل است.
هادی بیدختی در گفت‌وگو با ایسنا خاطرنشان کرد: سفارش‌ها و تغییراتی که روی سیستم جدید داده می‌شود، محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند و این در حالی است که زمانی که قرار است سیستم معاملاتی تغییر کند امکان توقف معاملات نیست و این کار باید همزمان صورت گیرد که این موضوع با مشکلاتی همراه است.
وی به آموزش کارگزاران اشاره کرد و گفت: کارگزاران از مدت‌ها پیش توسط شرکت مدیریت و فناوری بورس آموزش دیده‌اند، ولی این آموزش صددرصد و ایده‌آل نیست، زیرا به هر حال کارگزاران به سیستم قبلی مسلط شده و بلافاصله سفارشی را ثبت و اصلاح می‌کردند، ولی در حال حاضر با ورود سیستم جدید برخی محدودیت‌های سفارشی و معاملات وجود دارد که آشنایی و فعالیت با آن زمانبر بوده و محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند.
محدودیت‌های پیش‌رو
این کارگزار بورس در ادامه انتخاب کارگزاران برای هر مشتری را مورد توجه قرار داد و عنوان کرد: با راهاندازی سامانه جدید هر مشتری باید کارگزار خود را انتخاب کند که این در حال حاضر محدودیت سیستم است و چون در ابتدای راه است این محدودیت در مرحله اول به عنوان ایراد مطرح می‌شود، ولی به هر حال افراد باید آشنا شوند و امکاناتی که در سیستم جدید وجود دارد محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند ولی راهی جز این نداریم.
وی تاکید کرد: قطعا هر سیستمی که می‌خواهد راهاندازی شود مشکلات خاص خود را دارد و مسلما اشکالاتی درآن موجود است، ولی باید هر چه سریع‌‌تر این سیستم در بورس کشور عملی می‌شد و این بهتر است در زمانی سیستم راهاندازی شود که حداقل معاملات وجود دارد.
زمان راهاندازی سیستم مناسب است
وی با بیان اینکه در حال حاضر معاملات فشرده‌ای در بورس وجود نداشته و حجم معاملات اندک است، تصریح کرد: به دلیل اینکه معاملات فشرده‌ای در حال حاضر وجود نداشته و تعداد سرمایه‌گذاران کم است از این نظر زمان راهاندازی سیستم مناسب است، گرچه مشکلاتی گریبانگیر مردم می‌شود ولی شرایط مناسب است.
سیستم فعلی پاسخگو نیست
وی گفت: باید بپذیریم که سیستم قبلی دیگر جواب نمی‌‌‌‌داد و قفل‌های زیادی در طول روز ایجاد می‌شد که تغییر آن اجتناب ناپذیر بود.
وی اعلام کرد: در حال حاضر تنها سیستم جدید در معاملات راهاندازی می‌شود و این سیستم درشرکت سپرده‌گذاری تکمیل نشده است و چون فعلا در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی راه نیفتاده این محدودیت‌ها را شامل می‌شود.
وی ادامه داد: براساس برنامه زمان بندی ابتدا تهران و سپس استان‌های بزرگ و بعد شهرستان‌‌‌های کوچک از این سیستم استفاده کرده و در مرحله اول دفاتر کارگزاری‌ها پاسخگوی مشتریان نخواهد بود.
هماهنگیهای لازم، اصلاح سیستم را سرعت می‌‌‌‌دهد
بیدختی تاکید کرد: با توجه به اینکه در حال حاضر فشار معاملات کم است راهاندازی این سیستم به هماهنگی‌هایی بین شرکت بورس، شرکت مدیریت فناوری اطلاعات، سازمان بورس، پیمانکار خارجی و کارگزاران نیاز دارد. زیرا هر چقدر این مجموعه هماهنگ تر باشند تطبیق و اصلاح سیستم سرعت بیشتری می‌گیرد، همچنین شرکت‌های نرم افزاری هم باید در این میان تطبیق پیدا کنند و این هماهنگی باید از زمان خرید، آموزش راهاندازی و استفاده از سیستم وجود داشته باشد.
مشاور سابق سازمان بورس در ادامه گفت: با راهاندازی سیستم مطالعاتی جدید مشکلاتی برای کارگزاران و سهامداران ایجاد می‌شود که عادی شدن آن زمانبر است، ولی اگر هماهنگیهای مورد نظر اتفاق بیفتد، این زمان کوتاه خواهد بود.
وی افزود: راهاندازی این سیستم، خرید و فروش را با کندی مواجه نمی‌کند، ولی انتخاب کارگزاری و پیگیری کارگزاری که قبلا خرید یا فروش را انجام داده، مشکلاتی را ایجاد می‌کند که به نظر لاینحل نبوده و برطرف نشدن آن به زمان نیاز دارد، زیرا دیکته نوشتن مساوی است با غلط نوشتن.
با توجه به راهاندازی سامانه جدید معاملات در بورس اوراق از تاریخ ۱۶/۹/۱۳۸۷، سهامداران تنها از طریق کارگزار ناظر خود در هر نماد معاملاتی می‌توانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند.
با راهاندازی سامانه جدید معاملات، دارایی سهامداران در هر یک از نمادهای معاملاتی زیرنظر یک کارگزار قرار خواهد گرفت که به آن کارگزار ناظر گفته می‌شود و از آن پس سهامداران دارایی سهام خود را در هر نماد معاملاتی صرفا از طریق کارگزار ناظر خود در آن نماد معاملاتی می‌توانند به فروش برسانند. هرچند سهامداران هنوز هم می‌توانند با مراجعه به هر یک از کارگزاران نسبت به خرید سهام اقدام کنند.
ممکن است دارایی سهامدار در یک نماد معاملاتی زیر نظر یک کارگزار ناظر و در نماد معاملاتی دیگر زیر نظر کارگزار ناظر دیگری باشد.
در زمان راهاندازی سامانه معاملاتی جدید، کارگزار ناظر براساس سوابق فعالیت سهامدار با کارگزاران مختلف در بورس اوراق بهادار تعیین می‌شود.
این درحالی است که براساس اطلاعیه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی سهامدارانی که مشخصات شناسایی آنان مانند شماره ملی، در سامانه بعد از معاملات بورس اوراق بهادار کامل نیستند، با راهاندازی سامانه معاملاتی جدید قادر به انجام هیچ‌گونه معامله‌ای از جمله خرید یا فروش تا زمان رفع نواقص نخواهند بود.
اگر کد سهامداری فردی به این دسته تعلق دارد باید با مراجعه حضوری به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و دفاتر این شرکت در تالارهای منطقه‌ای بورس جهت اصلاح مشخصات خود در سامانه بعد از معاملات اقدام نماید.
سهامداران حقیقی با ارائه شماره ملی و سهامداران حقوقی با ارائه کد سهامداری به این سامانه، می‌توانند در هر یک از نمادهای معاملاتی که در آن سهام دارند، کارگزار ناظر خود را مشاهده نمایند.همچنین سهامداران جهت آگاهی از کارگزار ناظر خود در هر نماد معاملاتی که در آن سهام دارند می‌توانند با تطبیق دادن کدکارگزار خریدار یا فروشنده قید شده در آخرین گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام صادره پیش از ۱۶/۰۹/۱۳۸۷ با جدول شناسایی کدهای کارگزاری در سایت اینترنتی
WWW.CSDIRAN.COM از کارگزار ناظر خود در آن نماد معاملاتی مطلع شوند.
قابل توجه این که اگر کد کارگزار خریدار یا فروشنده درج شده در آخرین گواهینامه نقل و انتقال سپرده سهام صادره پیش از ۱۶/۰۹/۱۳۸۷ برابر ۹۹۹، ۸۸۸، ۷۷۷، ۶۶۶ یا ۱۱ باشد، سهامداران تنها از طریق ارائه شده در روش قبل (استفاده از سرویس الکترونیکی سایت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به آدرس WWW.CSDIRAN.COM) می‌توانند از کارگزار ناظر خود مطلع شوند.
روش‌های تغییر کارگزار ناظر
در صورتی که سهامدار مبادرت به فروش کل دارایی سهام قابل معامله خود در یک نماد معاملاتی نماید و دارایی سهام قابل معامله وی در آن نماد معاملاتی برای حداقل یک روز صفر باشد، کارگزار خریدار در اولین معامله بعدی، کارگزار ناظر وی در آن نماد معاملاتی خواهد بود.
سهامداران می‌توانند جهت تغییر کارگزار ناظر خود به یکی روش‌های زیر اقدام کنند:
۱ - مراجعه حضوری به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و ارائه اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی.
۲ - تکمیل درخواست غیرحضوری و اخذ گواهی امضا از دفاتر اسناد رسمی (فرم این درخواست از سایت شرکت سپرده‌گذاری به نشانی WWW.CSDIRAN.COM قابل دریافت است) و ارسال آن از طریق پست سفارشی آن به دفتر مرکزی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار.
ارسال نظر