زمان بازگشت رونق به بورس مبهم است

عکس: حمید جانی‌پور

گروه بورس - بازار سهام روز گذشته برخلاف پیش‌بینی کارشناسان با افت بیش از نیم درصدی شاخص کل و شاخص قیمت و بازده نقدی روبه‌رو بود. اغلب کارشناسان تصور می‌کردند که پس از تعطیلات شهادت امیرالمومنین، وضعیت بازار رو به بهبود می‌رود. اما عملا بازار سهام روز گذشته را با افت سپری کرد. البته این تصور اشتباه در روزهای نخست ماه رمضان نیز وجود داشت که همانند هر سال بورس با رکود ضمنی مواجه باشد. اگرچه روز معاملاتی گذشته حتی از روزهای نخست ماه رمضان نیز منفی‌تر بود.

دیروز همانند روزهای گذشته حجم عمده معاملات از آن مخابرات بود که این امر نشان دهنده حائز اهمیت بودن این سهم در رشد و نزول ارزش معاملات و شاخص کل است.

در حالی که ۳۷درصد ارزش معاملات دیروز را نماد معاملاتی مخابرات به خود اختصاص داده بود، ارزش معاملات سایر نمادهای معاملاتی عدد معناداری برای بورس تهران تلقی نمی‌شد.

اگرچه مغایرت پیش‌بینی کارشناسان در خصوص وضعیت این هفته بازار با وضعیت فعلی آن تنها به مقوله مخابرات ختم نمی‌شد، اما پیروی سهام دیگر بازار از این نماد که نقدشوندگی بالایی دارد، سمت و سوی اصلی بازار سهام را تعیین می‌کند، همچنین صف فروش ۵/۲۴میلیون سهمی مخابرات در حالی که دیروز اخبار جدید و موثری راجع به این سهم برای تصمیم‌گیری سهام داران در حفظ «اخابر» وجود نداشت، باقی سهام را از روال عادی معامله خارج و به سمت رکود هدایت کرد.

اخبار قبلی اثرات خود را بر حرکت «اخابر» گذاشته است و اینک روند قیمت آتی مخابرات در انتظار اخبار جدید و اطلاع‌‌رسانی وسیع‌تری است. توجه بیش از حد فعالان بازار به مخابرات از جمله مواردی است که کارشناسان بازار از آن می‌گویند.

حل مشکل به دست رییس‌جمهوری آمریکا

کامیار فراهانی، مدیرسرمایه‌گذاری کشتیرانی مهمترین دلیل افت بازار را بالارفتن قیمت جهانی مواد اولیه می‌داند.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: در‌حال‌حاضر ۵۰‌درصد بازار متعلق به شرکت‌هایی است که مواد اولیه تولید می‌کنند به‌طور مثال سهم فولاد مبارکه ۱۰‌درصد از بازار سرمایه است.وی با اشاره به شرکت‌های پتروشیمی، مس، سنگ‌آهنی و ... تصریح کرد: تغییر در قیمت‌های جهانی به طور بدیهی بر سودآوری شرکت‌ها تاثیرگذار است.وی با اشاره به این که ساده‌اندیشی است که تقصیرها را به گردن ماه رمضان بیاندازیم، افزود: دلایل متفاوت دیگری بر بازار تاثیرگذار است.

به گفته وی، ناشناخته بودن سیاست‌های دولت مثل حذف یارانه‌ها خود دلیل مهمی در سودآوری شرکت‌ها است؛ چرا که قیمت حامل‌های انرژی‌ نظیر برق، گاز و .... می‌تواند سرنوشت بازار را عوض کند.فراهانی همچنین خروج نقدینگی بیش از ۳۰۰میلیارد تومانی مخابرات از بازار را از دیگر دلایلی دانست که در کنار سایر عوامل به بازار لطمه وارد می‌کند.این کارشناس بازار سرمایه از سویی با اشاره به سودآوری بازار در نیمه اول امسال به ویژه در تیرماه که رکورد پنج ساله را شکست، اضافه کرد: بسیاری از سرمایه‌گذاران با دریافت این سود برای جبران زیان‌های قبلی از بازار خارج شدند.فراهانی در نهایت حتی انتخابات آمریکا را دلیلی بر مشکلات فعلی بازار ایران ذکر و تصریح کرد: انتخاب ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند پایانی برای بحران اقتصادی ما محسوب شده و تغییر در سیاست‌های خارجی را به دنبال خواهد داشت.وی تاکید کرد: با روی کارآمدن دموکرات‌ها بازار می‌تواند در اواسط آبان ماه وضعیت مناسب‌تری پیدا کند.

پیش‌بینی افت ۳۰۰‌واحدی شاخص

مجید اصلی، کارشناس بازار سرمایه پیش‌بینی کرد شاخص بورس در هفته جاری بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ واحد افت را تجربه کند. وی با بیان اینکه بورس تهران تحت تاثیر متغیرهای برون‌زا هفته جاری رکود جدیدی را تجربه می‌کند، افزود: تحولات رخ‌داده در قیمت‌های جهانی از یک‌سو و مسائل سیاسی موجود درباره پرونده هسته‌ای از سویی دیگر موجب شده تا بازار سرمایه با رکود مواجه شود، ضمن اینکه منفی باقی ماندن نمادهای شاخص بازار از جمله مخابرات، ابهام در وضعیت نرخ سنگ‌آهن و دیگر مسائل در افت شاخص تاثیرگذار است.وی افزود: در ماه مبارک رمضان همواره به دلیل روزه‌داری حجم معاملات هم کاهش می‌یابد و بخشی از دلایل کاسته شدن از میزان معاملات نیز، این موضوع می‌تواند باشد.وی با اشاره به نزدیک‌ شدن انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا گفت: به نظر می‌رسد رکود اقتصاد جهانی تا زمان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ادامه پیدا کند و بازار سرمایه ایران هم تحت تاثیر این عامل با رکودی نسبی مواجه باشد.مدیر سایت ایران تحلیل در عین حال پیش‌بینی کرد از هفته آینده وضعیت معاملات بورس بهبود یابد.

شایعه قطعنامه موثر نبود

در همین حال زینت مرادی‌نیا یکی دیگر از کارگزاران بورس و اوراق‌بهادار در خصوص افت یکباره بازار در روز گذشته خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که با مشخص شدن وضعیت قطعنامه بدون اضافه شدن تحریم‌های جدید، قیمت سهام اکثر شرکت‌ها به سمت بالا حرکت کند. وی معتقد است که پیش رو بودن عرضه‌های دولتی در بورس (از جمله پالایشگاه تبریز، بانک‌ها و مابقی عرضه‌های مربوط به مخابرات و پالایش نفت اصفهان) می‌تواند خود عاملی برای خروج نقدینگی از بازار باشد و در غیر این صورت خبر خاصی که بر بازار چنین اثر حجیمی بر جای گذارد، وجود ندارد.

بورس مخابرات محور

مرادی‌نیا به این مطلب که «بورس ما مخابرات محور شده است» اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه اطلاعات کمی از مخابرات در اختیار داریم و حتی برخی از این اطلاعات ضد و نقیض هستند، به نظر می‌رسد که به هر دلیلی اگر نماد مخابرات بسته شود، معاملات بورس تهران نیز با کاهش شدید روبه‌رو خواهد شد.

مالیات بر ارزش افزوده جدید‌ترین عامل رکود بازار

محمدرضا رهبر، کارگزار بورس تاثیر ریسک‌های سیستماتیک و غیر سیستماتیک را مهم‌ترین عوامل رکود بازار سرمایه دانست و گفت: افزایش قیمت دلار، کاهش قیمت نفت و کاهش قیمت جهانی برخی محصولات، از جمله فلزات اساسی یکی از عواملی است که روی قیمت سهام شرکت‌های این صنعت تاثیر منفی برجای گذاشته است.رهبر، حمایت نکردن بازار‌پول از بازار سرمایه تحت تاثیر سیاست‌های بانک مرکزی را یکی دیگر از عوامل رکود بازار سرمایه دانست و گفت: کاهش نقدینگی و کمبود آن در شرکت‌های بورسی موجب شد که این شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری‌های خود را در بورس به فروش برسانند که این امر موجب افزایش عرضه سهام شد. از سوی دیگر برای ایجاد تقاضا نیز نقدینگی لازم در دسترس نیست.

این کارگزار بورس سپس گفت: جو روانی حاکم بر بازار که بخشی از آن متاثر از بحث تحریم‌ها است، موجب نگرانی سرمایه‌گذاران از آینده برخی شرکت‌ها و در نتیجه تاثیر منفی در روند سرمایه‌گذاری بر روی سهام آنها شده است.وی ادامه داد: عرضه سهام از سوی سازمان خصوصی‌سازی و جذب نقدینگی برای خرید این سهام از سوی کنسرسیوم‌ها یکی دیگر از عوامل رکود بازار به شمار می‌رود.رهبر در پایان رکود بخش مسکن که موجب رکود صنایع سیمان و فولاد شده و نیز جو روانی ایجاد شده براثر اعلام مقوله «مالیات بر ارزش افزوده» را دیگر عامل رکود بازار سرمایه دانست.

قفل مخابرات بر بازار

عباس علی حقانی نسب دلایل رکود بازار سرمایه را در کمبود نقدینگی، قفل شدن بازار در سهام مخابرات و اوضاع سیاسی دانست و ادامه داد: در حال حاضر بازار سرمایه کشور تحت تاثیر سهام مخابرات قرار داشته و فروشی روی این سهم صورت نمی‌گیرد که باعث قفل شدن بازار در سهام مخابرات شده است. وی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تغییر رییس کل بانک مرکزی عنوان کرد: به دلیل مشخص شدن نرخ سود بانکی، این تغییرات باعث بهبود جریان نقدینگی و افزایش قدرت وام‌دهی بانک‌ها می‌شود که در سود بانک‌های خصوصی موجود در بورس تاثیرگذار است.وی خاطرنشان کرد: در صورتی که بحران‌های مالی اخیر آمریکا منجر به تضعیف دلار و افزایش قیمت نفت شود، تاثیر مثبتی روی بازار سرمایه کشور خواهد داشت ولی اگر این بحران‌ها باعث تقویت دلار شده و قیمت نفت کاهش یابد، بازار سرمایه ایران دچار رکود می‌شود.

سنگینی سایه ابهام بر معاملات

اکبر زرگانی‌نژاد بازار فعلی را بازاری غیرقابل پیش‌بینی دانست که به نظر می‌رسد به‌زودی به نتیجه برسد.این کارگزار بازار سرمایه با اشاره به اینکه طرح تحولات اقتصادی حالتی از ابهام را بر فضای معاملات ایجاد کرده، گفت: بازار به هر‌ترتیب به این تحولات نگاه می‌کند و شرکت‌ها باید آثار این تغییرات احتمالی را برای خود ببینند.وی افزود: خروج از وضعیت فعلی بستگی به تغییرات نرخ‌ها دارد به‌طوری که یا قیمت‌ها به سرعت باید تعدیل شود یا اصل عوامل باید اثر خود را از بازار خنثی کند.به عقیده وی به نظر نمی‌رسد که به‌زودی در هیچ یک از موارد اتفاقی رخ دهد.زرگانی‌نژاد همچنین در پایان، نتایج نشست ۱+۵ را عاملی اثر گذار در افزایش ریسک بازار مطرح کرد.

بورس در انتظار تحولات پولی

یک کارشناس بازار سرمایه نیز عوامل سیاسی داخلی و خارجی را بیش از کاهش فعالیت‌های اقتصادی در ماه رمضان بر بازار موثر دانست.

نصرا... برزنی سیاست‌های پولی و بانکی، تغییر مدیریت بانک مرکزی، بهره‌های بانکی، تحولات اقتصادی و ... را از جمله عوامل بسیار تاثیرگذار بر بازار سرمایه دانست. این کارگزار نیز تاکید کرد تا وقتی که تحولی در شرایط سیاسی و اقتصادی رخ ندهد، بازار هم نمی‌تواند تغییر کند. وی همچنین با اشاره به دوران کم‌کاری که بورس همه‌ساله پس از برگزاری مجامع دچار آن می‌شود، بخشی از رکود فعلی را طبیعی دانست.