محمدجواد صبوری

معاون شرکت‌های شرکت سرمایه‌گذار ی غدیر

خوشبختانه پس از مطرح شدن کاهش نرخ دلار و اجماع و اعلام نظر اکثریت کارشناسان به صورت اظهارنظر، یادداشت و مقاله کاهش قیمت دلار را برای اقتصاد ملی زیانبار اعلان داشته‌اند دولت موضوع کاهش نرخ دلار را منتفی اعلام کرد. با این وجود در این یادداشت به خروج ارز به عنوان یکی از زیان‌های تثبیت نرخ ارز اشاره می‌شود.

خروج ارز از طریق معاملات ملک

همانگونه که می‌دانید نزدیک ده سال است که نرخ دلار تقریبا بدون تغییر در حدود ۹۰۰تومان باقی مانده است، ولی طی این مدت قیمت ملک چند برابر شده است. افزایش دائمی‌قیمت ملک عده‌ای از خارج‌نشینان را به این فکر انداخته تا دلار وارد کرده و ملک خریداری کنند.

پر واضح است ارزش املاکی که در این سال‌ها خریداری شده در حال حاضر چند برابر شد، به‌طوری که در ده سال گذشته هر زمان که پول آورده‌اند و ملک خریدند، سال بعد با ۲۰ تا ۴۰درصد افزایش بها، فروخته و پس از تبدیل به دلار از کشور خارج کرده‌اند. یعنی چند برابر دلار وارداتی، از مملکت ارز خارج شده است. این مطلب به اندازه‌ای جا افتاد، که می‌گویند بهترین جای دنیا برای سرمایه‌گذاری روی ملک، ایران است. علت هم معلوم است تورم قیمت ملک را بالا می‌برد؛ ولی قیمت ارز از سوی دولت ثابت نگهداشته شده است، از این رو در هیچ کجای دنیا چنین نرخ سود تضمین شده‌ای وجود ندارد.

خروج ارز به روش سپرده بانکی

عده دیگر از خارج نشینان اقدام به اخذ وام از بانک‌های اروپایی با بهره بسیار پایین کرده‌اند و سپس با تبدیل آن به ریال، در بانک‌های داخلی با نرخ سود بالاتر سپرده‌گذاری‌ کرده‌اند. تفاوت سودی که می‌دهند و سودی که می‌گیرند ۱۰ تا ۱۲درصد است که عایدی محسوب می‌شود. اینها سود دریافتی را تبدیل به ارز کرده و سپس صرف بازپرداخت اصل و فرع وام خارجی خود می‌کنند، یعنی حدود ۱۰ تا ۱۲درصد تفاوت بین سودی را که می‌گیرند و سودی را که پرداخت می‌کنند، از کف ملت می‌ربایند.

تنها ریسکی که این گروه از سپرده‌گذاران دارند، ریسک افزایش قیمت ارز خارجی بیشتر از ۱۰درصد در سال است. وقتی از جوانب این ریسک از سپرده‌گذاران سوال می‌شود، پاسخ‌شان جالب است. آنها می‌گویند تا دولت به این جمع‌بندی برسد و بخواهد نرخ ارز را تغییر دهد، زمان آنقدر طولانی می‌شود که ما به موقع اصل سرمایه را تبدیل و خارج کرده‌ایم. جالب‌تر اینکه می‌گویند این نوع پول در آوردن فقط در اقتصاد ایران شدنی است.

حال در نظر داشته باشید اگر که نرخ ارز کاهش هم داشته باشد، چه‌قدر خوش به حالشان خواهد شد و چه ثروتی از جیب ملت خارج می‌شود.

در نگاه عامه‌پسند شنیدن کاهش نرخ ارز خارجی به منظور تقویت پول ملی، مطلوب و خوشایند است. مردم کوچه و بازار به نظرشان می‌آید که اگر قیمت دلار نصف شود، قدرت خریدشان دو برابر می‌شود. البته برای رفتن به مسافرت خارج کشور و خرید ارز و خرج کردن آن خیلی خوب است؛ ولی قیمت این خوب خرج کردن، کاهش ثروت ملی و توسعه اقتصادی است که باید تاوان این فرآیند را همه مردم ایران پرداخت کنند.

آنچه مسلم است خروج ارز از مملکت یکی از کم‌ترین زیان‌های تثبیت یا کاهش نرخ دلار است.