گروه بنگاه‌ها- مهتاب رحتمعلی: گرچه سهام کاشی‌ها مدت‌هاست که از ضعف نقدشوندگی رنج برده‌، اما به تازگی این سهام به دلایلی مورد توجه بازار قرار گرفته‌ است. مطالعه آمارهای بلندمدت نشان می‌دهد نسبت قیمت به درآمد سهام این گروه، همواره در سال‌های اخیر در حدود ۵ مرتبه بوده است؛ اما در آذرماه، این نسبت با جهشی خارق‌العاده نسبت به پایان آبان‌ماه از ۷/۵ به ۸/۷ رسیده که در نوع خود برای سهام این صنعت رکوردی کم‌سابقه به شمار می‌رود. بدین ترتیب کاشی‌سازها با جهش ۲۹ درصدی قیمت سهام به طور میانگین در آذرماه، خود را به عنوان بهترین صنعت بورس در این ماه مطرح و نگاه کارشناسان را به خود جلب کرده‌اند.

اما روند رونق این صنعت «زیرخاکی» که کمتر از یک درصد ارزش روز بورس تهران را تشکیل می‌دهد، تا چه حد پایدار خواهد بود؟ در گزارش پیش‌رو کارشناسان و فعالان بازار ضمن پاسخ به این سوال به بررسی آخرین وضعیت صنعت کاشی و سرامیک پرداخته‌اند. دیدگاه‌ها در این زمینه از عدم توافق کارشناسان بر سر چشم‌انداز سهام این صنعت حکایت دارد.

تحولات بنیادی در کاشی‌سازها

مدیر گروه صنایع سرمایه‌گذاری ملی دلایل متعددی همچون افزایش نرخ ارز، بهبود بازار مسکن، تسریع روند تکمیل مسکن مهر و پایین بودن قیمت سهام این صنعت در بورس را از جمله دلایل اصلی اقبال سهام کاشی‌ها عنوان کرد.

فرهاد رمضان گفت: افزایش نرخ ارز باعث شده که قیمت کالاهای وارداتی افزایش یابد و اختلاف قیمت محصول داخلی با وارداتی، مصرف‌کنندگان را به استفاده از محصولات ساخت داخل هدایت کند.

همچنین افزایش نرخ دلار صادرات کاشی را نیز با حاشیه سود بیشتری مواجه کرده است.

وی با اشاره به خروج بازار مسکن از رکود چهارساله اضافه کرد: با روان‌تر شدن معاملات مسکن و افزایش ساخت و سازها تقاضا برای محصولات کاشی و سرامیک نیز بیشتر شده است.

وی گفت: بسیاری از ساختمان‌های نیمه‌ساز که در طول یکی دو سال گذشته رها شده بود دوباره در حال تکمیل است و اکثر آنها به مرحله پایانی که نیاز به محصولات کاشی دارد، رسیده‌اند.

رمضان اضافه کرد: شرکت‌های تولیدکننده کاشی به دلیل بحران بازار مسکن طی چهار سال گذشته نه تنها با کاهش فروش و حاشیه سود مواجه بودند، بلکه با انباشت محصولات خود در انبارها نیز روبه‌رو شدند که این مسائل در کنار واردات بی‌رویه و هزینه‌های جاری شرکت‌ها، آنها را با مشکل نقدینگی مواجه کرده بود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر انبارهای این شرکت‌ها خالی و جریان وصول مطالبات و اخذ حساب‌های دریافتنی‌ روان‌تر و در نهایت حاشیه سودها منطقی‌تر شده است.

مدیر گروه صنایع شرکت سرمایه‌گذاری ملی در ادامه با اشاره به شتاب ساخت و سازها در مسکن مهر که طبق برنامه تا قبل از دهه‌فجر باید به پایان برسد، گفت: این امر نیز به افزایش تقاضا برای این محصول انجامید.

رمضان، همچنین تکمیل طرح‌های توسعه شرکت‌های کاشی و افزایش بازدهی و بهبود کیفیت آنها را از دیگر دلایل رشد سهام این شرکت‌ها دانست.

وی با اشاره به اینکه صنعت کاشی انرژی‌بر است و هزینه‌های ناشی از انرژی به ویژه پس از هدفمندی می‌توانست مشکلات زیادی برای این صنعت ایجاد کند، گفت: آن دسته از شرکت‌های کاشی که زیرمجموعه موسسه‌ها و شرکت‌های بزرگ همچون بنیاد بوده‌اند ساختار انرژی خود را اصلاح کرده و این مشکل را مرتفع کرده‌اند.

به گفته وی، واحدهای خصوصی‌ زیادی در زمینه تولید کاشی بر اثر هزینه‌های بالای انرژی از مدار تولید خارج شده‌اند و این فضای بیشتری را برای فعالیت شرکت‌های بزرگ‌تر به ویژه بورسی‌ها فراهم کرده است.

به گفته رمضان، شرکت‌های کاشی در نیمه اول امسال پوشش خوبی در پیش‌بینی سود خود داشته و به نظر می‌رسد در سه ماه پایانی سال نیز شرایط بهتری به لحاظ سودآوری داشته باشند.

وی تصریح کرد: انتظار می‌رود با توجه به بهتر شدن بازار مسکن طی سال آینده و افزایشی که در قیمت دلار، وجود خواهد داشت تولید‌کنندگان کاشی EPS (سود هر سهم) بهتری را برای سال آینده پیش‌بینی کنند.

کاشی‌سازان به عنوان سهام ایمن

یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه که مدت‌ها مدیر مالی یک شرکت کاشی بوده نیز درباره اقبال سهام کاشی‌ها در بازار سهام گفت: به طور کلی ۵۰ درصد محصولات شرکت‌های کاشی صادراتی است، در حالی که مواد اولیه آنها در داخل تهیه می‌شود که با افزایش نرخ دلار حاشیه سود خوبی برای این تولید‌کنندگان ایجاد خواهد کرد.

وی افزود: با تثبیت نرخ دلار در سطح ۱۴۰۰ تومان حاشیه سود فروش صادراتی این محصولات را با ۳۰ درصد افزایش همراه می‌کند.

این کارشناس با اشاره به سیاست‌های نافرجام دولت درباره کنترل قیمت دلار اضافه کرد: به نظر می‌رسد رشد سهام شرکت‌هایی که می‌توانند صادرات داشته باشند، پایدار باشد.

از نظر وی، تنها سهام امن بازار در فضای تحریمی کنونی، کاشی‌ها و سیمانی‌ها هستند که از بازار فروش تضمین‌شده‌ای برخوردارند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه دولت اجازه افزایش نرخ به محصولات داخلی را نمی دهد افزود: با وجود کشورهایی نظیر عراق که بازار خوبی برای صادرات محسوب می‌شوند، برای تولیدکنندگان حاشیه سود بیشتری ایجاد می‌کند تا حدی که حتی ممکن است تمایل به توزیع محصول در داخل از بین برود.

اقبال به سهام کوچک موقت است

مهدی غفاری، کارشناس دیگر بازار سرمایه نیز در این باره گفت: بررسی سابقه تاریخی بورس نشان داده که هرگاه بازار از شرایط مثبت و خوبی برخوردار نیست، صنایع کوچک تر با اقبال همراه می‌شوند.

وی افزود: البته سهام کوچک نظیر تولیدکنندگان کاشی کمتر از ۱۰ درصد فعالان بازار را به خود جذب می‌کنند و هیچ یک از خریداران سهام این شرکت‌ها مجموعه‌های بزرگ نیستند.

این کارشناس بازار سرمایه یکی دیگر از عوامل اقبال به سهام کاشی‌ها را همانند دیگر کارشناسان، افزایش ارزش دلار دانست.

وی افزود: با افزایش نرخ دلار قیمت محصولات وارداتی بالا می‌رود و قیمت محصولات داخلی برای مصرف‌کنندگان مقرون به صرفه تر می‌شود.

غفاری با اشاره به اینکه به لحاظ بنیادی اتفاق خاصی در شرکت‌های کاشی‌ساز رخ نداده گفت: با توجه به اینکه سیاست‌های دولت در زمینه ارز، واردات و صادرات و ... خیلی مشخص نبوده اقبال به سهام کاشی‌ها نیز خیلی قابل اتکا نیست.

غفاری در ادامه شرکت‌های کاشی‌ساز را دارای سهام شناور پایین دانست و تصریح کرد: مالکیت این شرکت‌ها یا در دست یک خانواده است یا در دست حقوقی‌هایی مانند تامین اجتماعی و بنیاد قرار دارد.

به گفته وی جهش ۴۰ تا ۵۰ درصدی برای قیمت سهام این گروه که انرژی بر نیز هستند نمی‌تواند خیلی توجیه‌پذیر باشد.

از نظر این کارشناس، تنها در صورت رونق ساخت و ساز در سال آینده می‌توان امیدوار بود که کاشی‌‌سازها نیز پایداری در رونق سهام را تجربه کنند.

در «کاشی» خبری نیست!

میر‌محمد، مدیر امور شرکت‌های سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی در اظهارنظری متفاوت با اشاره به اینکه در خصوص صنعت کاشی در حال حاضر تحول قابل توجهی رخ نداده گفت: در بازاری که سهام‌های بزرگ که اثر مستقیم در روند تعیین شاخص دارند، راکد هستند سهامداران خرد برای گرفتن سودهای مقطعی رو به سهام‌های با حجم پایین و غیرشفاف می‌آورند.

به گفته وی، این روند دائمی نبوده و در حال حاضر سهامداران حقوقی که برنامه اصلاح پرتفولیوی خود را دارند در حال واگذاری سهام کاشی‌های خود هستند.

میرمحمد تصریح کرد: سهامداران خرد باید دقت زیادی در زمان ورود و خروج خود به سهام این‌گونه شرکت‌ها داشته باشند و با اطلاعات کامل و استراتژی مشخص در این صنعت سرمایه‌گذاری کنند.