مهدی حاجی وند*

قدیمی‌ها گفته‌اند: اگر اولین کاری که باید هر روز صبح انجام دهی این باشد که قورباغه زنده ای را قورت‌دهی، در بقیه روز خیالت راحت است که سخت‌ترین کار خود را انجام داده‌ای. این کار در واقع بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کاری است که باید انجام بدهید. همان کاری که اگر الان فکری برایش نکنید به احتمال زیاد همین طور برای انجام آن تنبلی خواهید کرد. در ضمن کار مورد نظر، همان کاری است که انجام آن در حال حاضر می‌تواند بیشترین تاثیر مثبت را در زندگی شما بگذارد.

قدیمی‌ها همچنین گفته‌اند: اگر قرار است دو تا قورباغه را بخوری اول آن یکی را که زشت‌تر است بخور!

... و خصوصی‌سازی فوتبال ایرانی از آن قورباغه‌هایی است که خوردن آن سخت و دشوار، اما شدنی است. اگر فرض کنیم که وزارت ورزش و جوانان به عنوان نماینده دولت قصد و غرض و اهمالی در واگذاری سهام باشگاه‌های ورزشی به بخش خصوصی ندارد و باز اگر بپنداریم که یکی از دغدغه‌های این سازمان، خصوصی‌سازی فوتبال است که نیست، به نظر می‌رسد که دولتی‌ها باید از تمام توان خود برای به وقوع پیوستن این اتفاق خوش یمن اما حادث نشده در ورزش کشور استفاده کنند.

بحث واگذاری باشگاه‌های فوتبال کشور به بخش خصوصی سال‌ها است که دهان به دهان می‌چرخد. نخست در تاریخ ۲۴/۱۲/۸۳ بود که بر اساس مصوبه هیات وزیران، دولت مکلف و مجاز شد تا به استناد ماده ۱۴ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ایران(مصوب ۱۳۷۹) ۱۰۰ درصد سهام شرکت فرهنگی ورزشی پیروزی(پرسپولیس) را از طریق مزایده واگذار کند و از آن زمان تاکنون هر بار اخبار متناقضی در مورد واگذاری سهام باشگاه‌های ورزشی به خصوص استقلال و پرسپولیس به گوش می‌رسد.

در فهرست سال گذشته شرکت‌های دولتی مشمول واگذاری هم، نام باشگاه‌های فرهنگی ورزشی پیروزی(پرسپولیس) و استقلال به همراه شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی(هرسه از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت مادر تخصصی وزارت ورزش و جوانان) در میان ۴۸۹ شرکت در فهرست گروه یک(شرکت‌های ذیل اصل ۴۴) قرار داشت که طبق قانون بودجه سال گذشته، سهام دو تیم قرمز و آبی به همراه این شرکت‌ها قرار بود تا پایان سال ۸۹ به بخش خصوصی واگذار شود که نشد.

ارائه صورت‌های مالی و مشخص شدن درآمدهای این دو باشگاه از قدم‌های ابتدایی برای اجرای برنامه خصوصی‌سازی در دو باشگاه استقلال و پرسپولیس است که در سال گذشته صورت‌های مالی این دو باشگاه پرطرفدار از طریق بازرسان و حسابرسان رد شد.

باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به دلیل زیاندهی فراوان نمی توانند از طریق بورس به بخش خصوصی واگذار شوند و بهترین راه‌حل برای واگذاری سهام آنها بازار فرابورس است.

عرضه سهام این دو باشگاه در گام نخست منوط به شفاف‌سازی اطلاعات مالی آنها است که چندی پیش مدیرعامل فرابورس اعلام کرد هنوز صورت‌های مالی دو باشگاه قرمز و آبی به عنوان نخستین گام عرضه به فرابورس ارسال نشده است. براساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی، مسوولان این سازمان بارها به سازمان تربیت بدنی نامه نوشته و از آنها خواسته‌اند موضوع صورت‌های مالی و نحوه سود و زیان این دو باشگاه را روشن و شفاف کنند.

معاون پیشین آماده‌سازی و اصلاح ساختار بنگاه‌های این سازمان نیز پیش تر با وجود آماده نبودن شرایط و پیش نیازهای عرضه سهام این باشگاه‌ها، با تاکید از واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در هفته اول تیرماه جاری خبر داده و گفته بود باشگاه‌های ورزشی استقلال و پرسپولیس قبل از شروع لیگ دهم از طریق فرابورس عرضه می‌شوند! خوابی که این بار نیز تعبیری نداشت. هر چند که رییس کل سازمان خصوصی‌سازی هم در کنفرانس مطبوعاتی خود وعده واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس را تا پایان سال‌جاری تکرار کرده و از هواداران خواسته که نگران نباشند! در ماه‌های گذشته هم بر اساس مصوبه هیات واگذاری مقرر شده بود به دلیل ابهامات و محدودیت‌هایی که در صورت‌های مالی این دو باشگاه وجود دارد و نیز قابل پیش‌بینی نبودن بدهی‌های دو تیم سرخابی، تنها ارزش برند این دو باشگاه به همراه مبلغ سرمایه ثبت شده در قالب شرکت‌های سهامی خاص و عام واگذار و کلیه بدهی‌ها و دارایی‌های مندرج در صورت‌های مالی به دولت انتقال داده شود. وزارت ورزش و جوانان هم متولی امر تسویه و دارایی‌های دو باشگاه باشد. سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، در ابتدای مردادماه بود که ارزش‌گذاری دو برند اصلی فوتبال ایران منتشر و بر اساس آن، استقلال و پیروزی به ترتیب ۴۲ و ۴۵ میلیارد تومان اعلان رسمی شد. معاون پیشین واگذاری و امور سهام سازمان خصوصی‌سازی با اعلام رقم قیمت گذاری برند دو تیم سرخابی توسط این سازمان، تصویب این عدد و نیز شروع واگذاری دو تیم آبی و قرمز را در گرو مهر تایید هیات واگذاری اعلام کرد و پس از آن هم واگذاری سهام این دو تیم به انتخاب وزیر ورزش منوط شد؛ هر چند که در عمل و با انتخاب چند ماهه وزیر ورزش و جوانان هنوز بهانه‌ها برای عملی شدن این وعده ادامه دارد. به طور کلی می‌توان گفت ابهام در نحوه درآمدزایی، زیان ده بودن هر دو باشگاه، شفاف نبودن صورت‌های مالی، دریافت نکردن حق پخش تلویزیونی و پول حاصل از تبلیغات و مهم‌تر از همه نداشتن تمایل وزارت ورزش و جوانان در فراهم آوردن شرایط و اگذاری سهام باشگاههای استقلال و پرسپولیس از جمله مهم‌ترین موانع بر سر راه واگذاری باشگاه‌های فوتبال در کشور است.به نظر می‌رسد وزارت ورزش و جوانان به عنوان مالک دو تیم قرمز و آبی وظیفه دارد تا شرایط واگذاری سهام این دو باشگاه را فراهم آورده و با خوش‌آمدگویی به حضور بخش خصوصی در ارکان ورزش به ویژه رشته پرطرفدار فوتبال، این ورزش مردمی را به اوج شکوفایی و رسیدن به جایگاه شایسته خود در آسیا و جهان رهنمون سازد و این اتفاق عملی نیست مگر اینکه وزارت ورزش و جوانان در راستای اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را به عنوان قورباغه‌های فوتبال کشور یکی پس از دیگری در کوتاه‌ترین زمان ممکن قورت دهد.

mahdihajivand@yahoo.com