یادداشت‌های تالار شیشه‌ای
شفاف‌سازی‌های نخ‌نما شده
بیش از ۱۴ شفاف‌سازی در کمتر از یک ماه، یکی از اتفاقات نادر حوزه ناشران بورس بود که طی شهریورماه رخ داد. اگر با حوصله نگاهی به صفحات سامانه «کدال» طی هفته‌های گذشته بیندازید، متوجه خواهید شد که اداره نظارت بر ناشران سازمان بورس در این مدت در حوزه شفاف‌سازی کاملا فعال ظاهر شده است.
علیرضا باغانی
بیش از ۱۴ شفاف‌سازی در کمتر از یک ماه، یکی از اتفاقات نادر حوزه ناشران بورس بود که طی شهریورماه رخ داد. اگر با حوصله نگاهی به صفحات سامانه «کدال» طی هفته‌های گذشته بیندازید، متوجه خواهید شد که اداره نظارت بر ناشران سازمان بورس در این مدت در حوزه شفاف‌سازی کاملا فعال ظاهر شده است. این فعالیت تا حدی قابل توجه بود که صرف‌نظر از دو روز تعطیلی ثابت در هر هفته، هر دو روز یک بار یک اطلاعیه شفاف‌سازی در سیستم جامع اطلاع‌رسانی ناشران بورس موسوم به کدال منتشر شده است.اما چرا این همه شفاف‌سازی آن هم برای نمادهای کوچکی همچون کابل‌تک، قند خراسان، لعابیران و ...؟ این سوالی است که فعالان بازار سرمایه از مقام ناظر بازار می‌پرسند. اتفاقی که موجب شد، این تک‌سهم‌های مورد توجه که اغلب در گروه‌های مختلف پراکنده شده‌اند، در شرایط صف خرید یکباره منفی شده، حجم عرضه قابل توجهی را تجربه کرده و در نهایت صف فروش شوند.گرچه بدون شک بخشی از اتفاقات رخ داده در نماد شفاف‌سازی شده پس از صدور اطلاعیه، نه به محتوای آن اطلاعیه بلکه به بیم سهامداران از حساس شدن بورس نسبت به آن نماد بازمی‌گردد؛ چرا که سهامداران هنوز توقف‌های طولانی‌مدت نمادها در بورس تهران که ناشی از حساسیت و مداخله ناظر بازار در وضعیت شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس بود را از یاد نبرده‌اند.همین سال گذشته بود که نماد صدرا با تعداد زیادی سهامدار از تیرماه تا آخر شهریورماه به مدت دو ماه متوقف شد تا تکلیف EPS ۲۵۰ ریالی و شایعات مربوط به تعدیل سود آن مشخص شود.صدرا نماد بزرگی بود، با تعداد زیادی سهامدار که درخواست‌های مکرر آنان به توقف نماد پس از دو ماه پایان داد و شاید اگر این درخواست‌ها نبود این نماد تجهیزاتی بیشتر متوقف می‌ماند، حال چه رسد به نمادهای کوچکی که اخیرا زیر تیغ شفاف‌سازی قرار گرفته‌اند.در این جا باید به سهامداران این شرکت‌ها حق داد که برای فرار رو به جلو و خلاصی از گرفتاری در گره معاملاتی و از همه مهم‌تر توقف نماد، عطای نماد مورد توجه را به لقایش بخشیده و در صف فروش قرار گیرند.در این جا البته شاید لازم باشد که حساسیت بورس نسبت به این تک‌سهم‌ها را ضروری دانست، ولی به نظر می‌رسد که شیوه نخ‌نما شده شفاف‌سازی در شرایط کنونی نتایجی بالعکس در پیش دارد و زیان عده کثیری از سهامداران را در پی خواهد داشت.اینکه ما چندی پس از تشکیل صف خرید در یک نماد هر چند کوچک به دریافت اطلاعیه شفاف‌سازی اقدام کنیم، راهکاری کوتاه‌مدت و مقطعی برای کنترل بازار و جلوگیری از سفته‌بازی است.
شاید بهتر باشد که سازمان بورس در این شرایط از دیگر ابزارهای کنترلی در اختیار خود از جمله اعمال حجم مبنا، دامنه نوسان و کنترل کدهای معاملاتی استفاده نماید و اینکه آیا سابقه سفته‌بازی یا اساسا امکان سفته‌بازی در نماد موردنظر وجود دارد یا نه.در حال حاضر، فضای به وجود آمده در بازار درخصوص شفاف‌سازی‌ها جوی از بی‌اعتمادی در خرید سهام شرکت‌های کوچک را به وجود آورده است، زیرا پس از ورود سرمایه‌گذاران به شرکتی کوچک و تشکیل صف و خرید چند روزه، بورس به شفاف‌سازی یا توقف نماد روی می‌آورد.
این اتفاقات در شرایطی رخ می‌دهد که به‌رغم اعتراضات بسیار زیاد سهامداران متضرر از شفاف‌سازی، کماکان روند شفاف‌سازی از سوی ناشران بورس ادامه دارد و به جای اینکه فکری اساسی‌تر برای جلوگیری از رفتارهای غیرطبیعی نمادها در بورس تهران اندیشیده شود، شفاف‌سازی‌ها هر روز بیشتر می‌شود، به طوری که سهامداران در شرایطی که سهام مرتبط با بازارهای جهانی وضعیتی مطلوبی ندارند، تمایل به ورود به برخی از تک‌سهم‌های ارزنده دارند، ولی شرایط موجود امنیت سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها را با مخاطره‌ای به نام گزارش شفاف‌سازی مواجه کرده است.با این وصف، پیشنهاد نگارنده در شرایط کنونی، برنامه‌ریزی مدون بورس برای گسترش فرهنگ تحلیل و در واقع توسعه تحلیل‌محوری در بازار سرمایه است.شاید اگر بخشی از انرژی صرف‌شده برای کنترل بازار از طریق شفاف‌سازی و جلوگیری از درز اطلاعات در گسترش و تعمیق دانش اهالی بازار متمرکز شود، دیگر اخبار، شایعات و تحرکات سفته‌بازان در نمادهای معاملاتی حرف اول را نخواهد زد. آن روز شاید ارزش سهام برای سرمایه‌گذاران به قدری شفاف شود که دیگر اصلا نیاز به تدوین گزارش‌هایی به نام «شفاف‌سازی» نباشد. به امید آن روز...
* از کارشناسان و صاحب‌نظران بازار سرمایه دعوت می‌شود تا یادداشت‌ها و مقالات خود را به آدرس Jadval۸۳@yahoo.com ارسال کنند.
ارسال نظر