گارو هوانسیان‌فر*

به زودی آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران برگزار خواهد شد و امیدوارم که کلیه شرکت‌کنندگان در این آزمون، با توجه به سطح سوالات دوره‌های قبل، آمادگی کامل را برای این آزمون داشته باشند و دیگر شکایتی از مشکل بودن سوالات آزمون جامعه به عمل نیاورند. همانطور که بارها تکرار کرده‌ام، مدرک جامعه حسابداران رسمی ایران یک مدرک حرفه‌ای (Professional) است و در نتیجه سطح آزمون آن باید بسیار بالا و در شأن یک انجمن (جامعه) حرفه‌ای باشد. در انجمن‌های حرفه‌ای معتبر دنیا، سوالات هر نوبت آزمون، از نوبت قبلی مشکل تر می‌شود و شرکت‌کنندگان باید تسلط کامل در کلیه مطالب موضوعات آزمون داشته باشند.

برای شرکت در چنین آزمون‌هایی، باید ماهها وقت کافی برای مطالعه صرف شود. البته با مطالعه عمقی و با درک کامل کلیه مطالب. نمی‌توان یک ماه قبل از آزمون مرخصی از کار گرفت و روزانه ۱۲ ساعت یا بیشتر برای مطالعه وقت گذاشت و انتظار داشت که در آزمون یک انجمن (جامعه) حرفه‌ای قبول شد.

کسی که می‌خواهد در چنین آزمون‌هایی شرکت کند، باید ضریب هوشی بالایی داشته باشد و پایه مطالعاتی قبلی او قوی باشد.

اگر در دوران دانشگاه با خواندن یا حفظ کردن چند صفحه از جزوه‌ای یا «کتاب جزوه‌ای»، نمرات عالی گرفته‌اید، گول این نمرات عالی یا متوسط را نخورید. برای اثبات گفته‌هایم، شما خواننده عزیز که مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد یا دکترا را کسب کرده‌اید، سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران را برای دوره‌های قبل مطالعه کنید، و کلاه خود را قاضی قرار دهید که چند درصد از این سوالات را می‌توانید پاسخ دهید.

بله، تازه متوجه می‌شوید که با سوالاتی برخورد می‌کنید که نه تنها پاسخ آنها را نمی دانید، حتی روحتان هم از چنین موضوعاتی خبردار نیست. گرچه نگارنده بر این باور است که هنوز سوالات آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران در حدی نیست که از یک جامعه حرفه‌ای انتظار می‌رود.

انتظار دارم که سوالات بسیار فنی و عملی باشند و نکات بسیار ظریف در آنها گنجانده شود تا فقط افرادی که موضوعات مورد آزمون را کاملا درک و نه اینکه حفظ کرده‌اند، و دارای تجربه حسابرسی کافی در موسسات حسابرسی معتبر هستند، در این آزمون قبول شوند.

فقط بدین روش است که می‌توان ارزش این مدرک را در جامعه حرفه‌ای و کشورمان بالا برد زیرا همه مطلع می‌شوند که کسی که عنوان حسابدار رسمی دارد، از ریزترین فیلترها گذشته و معلومات او در رشته‌های حسابداری، حسابرسی و موارد مرتبط، در حد بالا و قابل اتکا و اطمینان است.

بنابراین، برای قبول شدن در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران باید دارای مطالعات وسیع و سیستماتیک بوده و درک عمیق از مطالب مورد آزمون را داشته باشید.

توجه داشته باشید که این مطالعات را باید خود شخص شما انجام دهید و به امید یک یا چند کلاس آموزشی نباشید. درست است که کلاس‌های آموزشی می‌توانند برای راهنمایی و همفکری بسیار مفید واقع شوند، ولی در نهایت خود شما باید هر روز ساعت‌ها مطالعه عمقی از موضوعات آزمون را داشته باشید.

حال این سوال پیش می‌آید که برای مطالعه موضوعات آزمون، به چه منابعی باید مراجعه کرد؟ چه منابعی معتبر هستند و چه منابعی غیر معتبر و به قول معروف کتاب‌های بازاری یا جزوه‌ای یا ....؟

مشاهده کرده‌ام که بعضی‌ها برای یاد گرفتن مطالب، تنها به کتبی مراجعه می‌کنند که سوالات آزمون‌های سال‌های قبل در آن آمده که بعضی از آنها متاسفانه در سطح بسیار پایین و جواب سوالات به صورت «۳،۲،۱ یا ۴ صحیح است» داده شده و تشریح نشده است. این روش یادگیری کاملا اشتباه است و بدانید که با این روش مطالعه، به مقصد مورد نظر نمی‌رسید.

پیشنهاد من برای یادگیری مطالب این است که باید اول خود مطالب را از کتاب‌های معتبر به صورت عمقی مطالعه کرد. برای مثال، مورد حسابرسی را در نظر می‌گیریم. می‌دانیم که کلیه سوالات از کتاب استانداردهای حسابرسی سازمان حسابرسی یا بر اساس آن طرح می‌شود. بنا براین، اول خود کتاب استانداردهای حسابرسی را باید بخش به بخش و بند به بند مطالعه کرد، البته نه یک بار یا دو بار، بلکه چندین بار.

بله، باید حوصله داشته باشید. اگر حوصله مطالعه ندارید، انتظار قبولی در آزمون جامعه را نداشته باشید. بنا براین، هر بخش از کتاب استانداردهای حسابرسی را به صورت بند به بند چندین بار مطالعه کنید.

در این رابطه باید هر بند را به چند قسمت تقسیم کنید و سعی کنید که هر قسمت از هر بند را به طور کامل درک کنید. بعضی مواقع بندهای هر بخش به قدری طولانی هستند که هر گاه از ابتدا تا پایان آن بند مطالعه می‌کنید و به آخر بند می‌رسید، متوجه می‌شوید که مطالب آن بند را به طور کامل یا قسمت‌هایی از آن را متوجه نشده اید. بنابراین هر بند از بندهای حسابرسی هر بخش را باید به قسمت‌های مختلف و مجزا تفکیک و سعی کرد که هر قسمتی از هر بند را خوب فهمید و سپس کل بند را درک کرد.

پس از مطالعه دقیق کتاب استانداردهای حسابرسی، و پس از پایان هر بخش که به طور کامل درک کرده‌اید، به سوالات چهار گزینه‌ای از آزمون‌های سال‌های قبل یا سایر آزمون‌های چهار گزینه‌ای معتبر مراجعه و خود را آزمایش کنید که آیا مطالب مطالعه کرده را به طور کامل درک کرده‌اید و آیا می‌توانید به هر سوالی از استانداردهای حسابرسی که به هر نحوی مطرح می‌شود، پاسخ دهید؟ در کتب سوالات چهار گزینه‌ای تنها به پاسخ «۳،۲،۱ یا ۴ درست است» اکتفا نکنید. در صورتی که کتابی در دست دارید که دارای پاسخ‌های تشریحی است، پاسخ آنها را هم به‌دقت مطالعه کنید و بدین ترتیب درک خود را از هر موضوعی افزایش و گسترش دهید.

بنابراین، اول کتب مربوط به هر موضوع آزمون را مطالعه کنید و بعد به کتب سوالات چهار گزینه‌ای و غیره مراجعه کنید. کسانی که از ابتدا برای فراگیری مطالب، تنها سوالات امتحانی سال‌های قبل را مطالعه می‌کنند از کجا مطمئن هستند که همان سوالات دوباره مطرح می‌شوند؟

به طور یقین بدانید که طراحان آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران یا هر آزمون دیگری سعی می‌کنند که سوالات سال‌های قبل را یا مطرح نکنند یا به شکل تغییر یافته‌ای مطرح کنند و اگر کل معلومات شرکت‌کنندگان در آزمون‌های مختلف محدود به سوالات آزمون‌های سال‌های قبل باشد، مطمئن باشند که به احتمال بسیار زیاد در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران یا هر آزمون دیگری موفق نخواهند شد.

یقینا بدانید که سوالات آزمون سال‌های قبل فقط برای آزمایش خوانندگان است که خود را در محیط و شرایط آزمون قرار دهند و درک کنند که اگر در آن سال‌ها در آن آزمون‌ها شرکت می‌کردند، تا چه حدی می‌توانستند در آن آزمون‌ها به سوالات مطرح شده پاسخ دهند.

کلام آخر و نتیجه‌گیری: به کلیه کسانی که در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران یا سایر آزمون‌ها از قبیل آزمون کارشناسی ارشد رشته حسابداری دانشگاه‌ها شرکت می‌کنند اطمینان خاطر می‌دهم که بیشتر موضوعاتی که در این آزمون‌ها مطرح می‌شود، برای شما تازگی دارد و باید مطالب آن را خوب فرا بگیرید تا بتوانید در آزمون‌هایی که در این سطح برگزار می‌شود، موفق شوید.

اینجانب مطالعه کتب معتبر در رشته‌های حسابرسی و حسابداری، کتاب‌های استانداردهای حسابرسی و حسابداری سازمان حسابرسی را پیشنهاد می‌نمایم که در هر حال، مطالعه آنها باید حتما صورت گیرد و انتخاب دیگری جایگزین آنها نمی‌شود.

با آرزوی موفقیت برای تک تک شرکت‌کنندگان در آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران.

* عضو پیوسته انجمن

حسابداران خبره مدیریت انگلستان