گروه بورس- اعظم شریفی: سهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار به دنبال نوسانات شدید این بازار و برگزاری مجامع سالانه تیرماه کاهش قابل ملاحظه‌ای یافته است.

به گزارش خبرنگار ما، آمار منتشره از عملکرد تیرماه صندوق‌های سرمایه‌گذاری نشان‌دهنده تداوم عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران از ورود به صندوق‌های کوچک است که به طور مستقیم در بازار سهام فعال بوده‌اند. عملکرد ۴۸ صندوق سرمایه‌گذاری کوچک طی تیرماه کاهش ۹ درصدی ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری کوچک را در مقایسه با خردادماه نشان می‌دهد. این در حالی است که ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و صندوق‌های بزرگ روندی رو به رشد و ثابت را تجربه کردند که از یک سو به دلیل افزایش تعداد این صندوق‌ها بوده است و از سوی دیگر حاکی از عدم اطمینان سرمایه‌گذاران برای ورود به بازار سهام و نوسانات آن است. به نظر می‌رسد سهامداران ریسک گریز با ابراز تمایل برای دریافت سود کم ریسک و ثابت در حال خروج از بازار هستند که سیگنال مثبتی برای بازار سرمایه نخواهد بود. در مجموع افت مداوم ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری کوچک طی سه ماهه گذشته را نمی‌توان نشانه خوبی برای بازار سهام دانست. این اتفاق در حالی رخ داده که ارزش معاملات بازار سرمایه طی تیرماه با ۱۵ درصد افزایش، روندی رو به رشد را تجربه کرده و به ۱۶هزار و ۴۷۸ میلیارد ریال رسیده و اما ارزش معاملات کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری طی ماه گذشته به ۱۰۵۷ میلیارد ریال رسید که سهم ۴/۶ درصدی از ارزش معاملات تیرماه را به خود اختصاص داده است.
این در حالی است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری در خردادماه سهم 5/15 درصدی را از مجموع معاملات بورس تهران به خود اختصاص داده بودند.
بر همین اساس میانگین نسبت فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری به ۱۳ درصد کاهش یافته است. این نسبت در اردیبهشت ماه ۴۷ درصد و در خردادماه ۲۶ درصد بود. در مجموع می‌توان گفت صندوق‌های سرمایه‌گذاری به رکن فعال و اساسی در بازار تبدیل شده‌اند که در همین حال رفتارهای هیجانی در بازار را نیز دوچندان می‌کنند.
نگاهی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در تیرماه
در تیرماه امسال صندوق‌های سرمایه‌گذاری به جز صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت شاهد ابطال گسترده واحدهای سرمایه‌گذاری بودند به نحوی که تمایل به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های با درآمد ثابت مجموع صدور و ابطال واحدها را مثبت کرده است. طی ماه گذشته یک میلیون و ۸۵۵ هزار و ۲۵۱ واحد سرمایه‌گذاری صادر و در مقابل یک میلیون و ۱۱۸ هزار و ۴۹۳ واحد ابطال شد که نشان‌دهنده افزایش ۷۳۶ هزار و ۷۵۸ واحد سرمایه‌گذاری است. در همین حال ارزش معاملات کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در پایان تیرماه به مبلغ یک‌هزار و ۵۶ میلیارد و ۵۴۴ میلیون ریال رسید که سهم صندوق‌های کوچک از این معاملات معادل ۵۰۲ میلیارد و ۱۰۷ میلیون ریال اعلام شده است. به این ترتیب سهم ارزش معاملات تیرماه صندوق‌های سرمایه‌گذاری از کل ارزش ۹هزار و ۵۶۶ میلیارد و ۸۸۷ میلیون ریال معاملات آنها از ابتدای امسال به ۱۱ درصد رسید.
افزایش 6هزار میلیارد ریالی ارزش صندوق‌ها
براساس معاملات تیرماه، ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در پایان تیرماه در مقایسه با ابتدای امسال معادل ۵ هزار و ۸۶۳ میلیارد و ۴۲۷ میلیون ریال افزایش یافت که بخش عمده‌ای از آن در نتیجه افزایش تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری به خصوص صندوق‌های با درآمد ثابت بوده است.
بر این اساس در پایان تیرماه مجموع تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها به 12 میلیون و 30 هزار و 69 واحد رسیده است. این در حالی است که میانگین ارزش خالص هر واحد سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اوراق بهادار با درآمد ثابت یک میلیون و 12 هزار و 653 ریال، در صندوق مختلط یک میلیون و 8 هزار و 160 ریال، در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ یک میلیون و 327 هزار و 702 ریال و در صندوق‌های کوچک یک میلیون و 873 هزار و 323 ریال است.
بازدهی منفی صندوق‌های کوچک
در همین حال اداره امور نهادهای مالی سازمان بورس در گزارشی میانگین بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در تیرماه را نیز اعلام کرده است. بازدهی صندوق‌های با در آمد ثابت در ماه گذشته مثبت 24/1 درصد، صندوق‌های بزرگ 25/1درصد و بازدهی صندوق‌های کوچک منفی 68/1 درصد است.به این ترتیب صندوق‌های با درآمد ثابت در ادامه عملکرد مثبت از ابتدای امسال توانستند تاکنون بازدهی 61/5 درصد دست یابند. از سوی دیگر بازدهی صندوق‌های بزرگ نیز از ابتدای امسال تاکنون به 89/2 درصد رسیده است.
جابه‌جایی حقیقی‌ها و حقوقی‌ها در تملک
همچنین با وجود عملکرد منفی صندوق‌های کوچک در تیرماه، میانگین بازدهی این صندوق‌ها از ابتدای امسال تاکنون همچنان 23/4 درصد مثبت است. همچنین در تیرماه میزان مشارکت سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی به این گونه است که 39 هزار و 435 سرمایه‌گذار حقیقی معادل 16 درصد از این صندوق‌ها و 617 سرمایه‌گذار حقوقی معادل 84 درصد از ارزش صندوق‌ها را در مالکیت خود دارند. نکته قابل توجه کاهش سهم سرمایه‌گذاران حقیقی از تملک صندوق‌ها و افزایش سهم سرمایه‌گذاران حقوقی است که به 84 درصد افزایش یافته است.
گرایش صندوق‌ها به پول نقد
ترکیب دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری در تیرماه نشان می‌دهد که سهم دارایی‌های نقد صندوق‌های سرمایه‌گذاری افزایش یافته است و براین اساس صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبالغ نقد بیشتری را در اختیار داشته‌اند. ترکیب صندوق‌های سرمایه‌گذاری نشان می‌دهد که به طور متوسط 19/28 از پرتفوی 14 هزار و 252 میلیارد ریالی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، 84/13 درصد در اوراق مشارکت، 28/2 درصد در گواهی سپرده و 7/53 درصد به صورت نقد و 66/6 درصد در سایر موارد سرمایه‌گذاری شده است. در همین حال 6/73 درصد از ترکیب پرتفوی صندوق‌های کوچک، 40 درصد ترکیب پرتفوی صندوق‌های بزرگ و 59/1 درصد از ترکیب صندوق‌های با درآمد ثابت به سرمایه‌گذاری در سهام اختصاص داشته است. همچنین نسبت فعالیت معاملاتی و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بزرگ از ابتدای امسال به ترتیب 39 و 45 درصد بود که این نسبت‌ها در ماه گذشته 5 و 3 درصد اعلام شده‌اند. نسبت فعالیت معاملاتی و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های در اندازه کوچک نیز از ابتدای امسال به ترتیب 141 و 32 درصد است که این نسبت‌ها در تیرماه 13 و 5 درصد اعلام شده است.