گروه بنگاه‌ها- فاطمه حاجعلی: سیمان خوزستان به عنوان دومین مجموعه تولیدی هلدینگ سیمان فارس و خوزستان و چهارمین واحد با ظرفیت تولید بالا در کشور به شمار می‌رود. این شرکت دارای تنوع زیادی در تولید محصولات است، محصولات این شرکت پا را از مرزها فراتر گذاشته و به کشورهای کویت، عراق صادر می‌شوند. از این رو با توجه به برنامه سهامدار عمده برای ورود این شرکت سیمانی به بازار سرمایه و توجه به اینکه سیمان خوزستان از قدمت دیرینه‌ای برخوردار بوده و چنانچه همین کارخانه با ارز و بهره‌های بانکی امروزه بخواهد دوباره بنا شود از ارزش جایگزینی بالایی برخوردار است، به سراغ مدیرعامل این شرکت رفته‌ایم تا در گفت‌وگویی با وی آخرین تحولات رخ داده در سیمان خوزستان را جویا شویم.

گفت‌وگو با مرتضی لطفی، مدیرعامل شرکت سیمان خوزستان، در ادامه از نظرتان می‌گذرد.

آیا سیمان خوزستان برنامه‌ای برای ورود به بازار سرمایه دارد؟

سیمان فارس و خوزستان بزرگ‌ترین هلدینگ تولیدکننده سیمان کشور است که با بیش از ۳۴ درصد تولید در کشور سهم بسزایی را در تولید این محصول استراتژیک دارد. سیمان خوزستان هم به عنوان دومین واحد تولیدکننده به لحاظ ظرفیت در مجموعه سیمان فارس و خوزستان در منطقه جنوب کشور (استان خوزستان) با ظرفیت هشت هزار تن در روز تولید کلینکر مشغول به فعالیت و انجام خدمت در عرصه صنعت کشور است. این واحد با توجه به اجرای پروژه پنج‌هزار تنی وارد بورس نشده بود که خوشبختانه مقدمات و انجام تشریفات را تا مرحله اخذ ورود به بورس، انجام داده و امیدواریم در سال‌جاری با موافقت هلدینگ در خصوص ورود واحدهای تولیدی به بورس بتوانیم جزو واحدهایی باشیم که سهام شرکت از طریق بورس عرضه شود.

در خصوص تولید و فروش شرکت در سال مالی ۹۰ توضیح دهید؟ (شرحی در مورد عملکرد پنج ساله داده شود).

سیمان خوزستان در قالب تدوین استراتژی پنج‌ساله مبتنی بر حفظ و کرامت ارزش انسانی، کیفیت برتر با رویکرد حفظ محیط‌زیست ودستیابی به تکنولوژی روز برنامه‌ریزی لازم را انجام داده که در پنج سال آینده در منطقه، هم به لحاظ تولید و هم به لحاظ کیفیت شرایط مطلوب و مناسبی را در عرصه رقابت داشته باشد. به همین دلیل کمیته‌های چندگانه‌ای را در ارتباط با قیمت تمام شده، کیفیت، مدیریت انرژی و مدیریت منابع مالی مبتنی بر تعمیم اصول استراتژی در بخش‌های مختلف مدیریتی و نیروی‌های انسانی برای دست‌یابی به این اهداف پنج‌گانه تشکیل داده است. البته این شرکت با توجه به مزیت اصولی (کیفی) که در بخش معدن و دستیابی به آب‌های آزاد به لحاظ نزدیک بودن به بنادر امام و خرمشهر دارد، در بخش صادرات هم برنامه‌ریزی لازم و مناسبی را داشته است.

این شرکت در ۲ ماه گذشته با تولید ۳۰۱ هزار و ۵۴۵ تن سیمان و ۴۱۱ هزار تن کلینکر و صادرات ۹۵ هزار تنی، رشد بین ۲۰ تا ۵۰ درصدی را نسبت به دوره مشابه سال گذشته داشته که امیدواریم با توجه به برنامه‌ریزی‌های مناسب و انجام تحقیقات بازار، هم در عرصه داخلی و هم صادرات، در بخش صادرات و توزیع رشد قابل توجهی را داشته باشیم. تولید سیمان در این شرکت از ۶ ماه دوم سال ۸۵ تا اواخر سال ۹۰ به میزان هفت هزار و ۵۴ میلیارد و ۸۰۹ میلیون ریال است.

تولید کلینکر هم در همین دوره به مبلغ هفت هزار و ۴۷۰ میلیارد و ۶۹۶ میلیون ریال است.

از سوی دیگر، تحویل سیمان نیز طی این مدت به مبلغ هفت هزار و ۷۷۵ میلیارد و ۱۳۰ میلیون ریال است. فروش سیمان خوزستان هم طی سال‌های یاد شده به مبلغ سه هزار و ۵۵۰ میلیارد و ۸۱۹ میلیون ریال بوده است.

لطفا در خصوص صادرات شرکت توضیحاتی را ارائه کنید و اینکه صادرات به چه میزان است و به چه شکل انجام می‌شود؟

با توجه به افزایش قیمت نفت در ۶ ماهه اخیر و برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای که خصوصا کشورهای همسایه و در بخش آفریقا پیش‌بینی شده است و با توجه به برنامه‌هایی که کشور عراق، عربستان، کویت و قطر در برنامه ۵ ساله به جهت زیرساخت‌ها و برنامه‌‌های عمرانی پیش‌بینی کرده‌اند. به نظر می‌رسد ظرفیت قابل توجهی از باب نیاز کشورهای مورداشاره به سیمان وجود دارد که این شرکت نیز با حضور در نمایشگاه‌ها و سمینارهایی که مرتبط با این صنعت در اواخر سال ۹۰ و اوایل سال‌جاری برگزار شده و براساس مذاکرات با مسوولین و واردکنندگان سیمان به ویژه مصرف‌کنندگان عمده، در نهایت در برخی کشورها مثل قطر، کویت و عراق در آستانه انعقاد قرارداد کلان برای صادرات هستیم. در عراق که خوشبختانه به دلیل تنوع و کیفیت برند سیمان خوزستان یا تحقیقات در بخش جنوبی عراق تنها سیمانی هستیم که بیشترین صادرات را در ۲ ماهه اول سال داشتیم و با توجه به محدودیت ظرفیت پاکت، برنامه‌ریزی لازم در بخش صادرات سیمان فله انجام شد که امیدواریم با توجه به شروع صادرات سیمان فله و پاکت به رشد ۱۰۰ درصدی صادرات به کشور عراق در سال‌جاری دست پیدا کنیم. همچنین قرارداد خوبی را با کشور کویت برای صادرات در بخش کلینکر و سیمان داریم و با توجه به فزونی تولید در تقاضا در کشورمان در قالب یک پروتکل به استانداری العماره عراق، در آستانه احداث یک آسیاب در آن استان هستیم که با انتقال کلینکر از شرکت سیمان خوزستان به عراق و سایش، تحت برند مشترک، نیاز جنوب کشور عراق را از این طریق تامین می‌کنیم. خوشبختانه کلیه مقدمات لازم برای احداث و راه‌اندازی فراهم است که پیش‌بینی می‌شود در ۱۶ ماه آینده این آسیاب راه‌اندازی شود. در آفریقا نیز مذاکراتی را با مسوولان بازرگانی کشور کنیا برای صادرات داشتیم.

به نظر شما سرنوشت آزاد‌سازی نرخ سیمان چه خواهد شد؟

بزرگ‌ترین چالشی را که امروز صنعت سیمان با آن مواجه است موضوع نرخ و قیمت سیمان در داخل است. با توجه به افزایش هزینه‌ها در سه سال گذشته و به خصوص افزایش قیمت حامل‌های انرژی در راستای اجرای سیاست هدفمندی یارانه‌ها و عدم افزایش قیمت سیمان، شرایطی را فراهم کرده است که امروز اکثر شرکت‌های سیمانی تازه به بهره‌برداری رسیده با مشکلات جدی روبه‌رو شده که اساسا توجیه اقتصادی ندارد. لذا برای ماندگاری این صنعت و کاهش چالش‌های پیش رو ضرورت جدی جهت افزایش قیمت احساس می‌شود که امیدواریم که در گفت‌وگو و تعاملی که مسوولان انجمن با دولت دارند به طور جدی این موضوع در دستور کار قرار گرفته و بین هزینه‌ها و درآمدها تعادل نسبی ایجاد شود و لذا عرضه این کالا از طریق بازار بورس یا بازار سرمایه در درازمدت می‌تواند تعادل بین عرضه و تقاضا را فراهم کند، ولی قبل از دستیابی به این تعادل افزایش قیمت این کالا و آزادسازی قیمت به عنوان یک ضرورت احساس می‌شود.

تاثیر اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها بر صنعت سیمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اجرای هدفمندی یارانه‌ها به عنوان یک ضرورت و نیاز در جهت توسعه کشور و استفاده بهینه از منابع انرژی یک امر مورد قبول جامع است و در این راستا همه عوامل در بخش‌های مختلف همسو و همراه دولت تلاش کرده‌اند تا این سیاست اعمال شود. منتها فکر می‌کنم که در اجرای این سیاست برای بخش‌های مختلف، آثار این اجرا خوب کارشناسی نشد یا حداقل تعهدی را که در برنامه پیش‌بینی شده بود. در حمایت از صنعت انجام نشده به همین دلیل با توجه به محدود بودن بازار تقاضا و افزایش قیمت صنایع پر مصرف انرژی مثل سیمان و فولاد با مشکل جدی مواجه شدند. بدون پیش بینی قبلی و برنامه‌ریزی جهت بهینه سازی ماشین‌آلات خصوصا آن بخش از صنایعی که ماشین‌آلات فرسوده داشتند و مضافا ممنوعیت هرگونه افزایش قیمت، افزایش چند برابری هزینه انرژی در بخش برق، گاز و مازوت شوک جدی را به صنعت وارد کرد و به‌رغم تلاش جدی دست‌اندرکاران در این بخش در صرفه‌جویی انرژی و کاهش هزینه‌های تولید باز امکان دستیابی به یک تعادل در هزینه‌ها و درآمدها فراهم نشده است و لذا انتظار دست‌اندرکاران امر صنعت و تولید از دولت و مجلس این است که رعایت صنعت در فاز دوم اجرای هدفمندی یارانه‌ها در ایجاد هرگونه افزایش به صنعت خودداری یا حداقل ملاحظات لازم انجام شود. در هر صورت دست‌اندرکاران صنعت سیمان که بعد از فولاد پرمصرف‌ترین انرژی هست، اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها را موثرترین عامل در دستیابی به استانداردهای مصرف در دستور کار خود تعریف و تلاش می‌کنند تا سهم بسزایی را در این امر مهم داشته باشند.

سهم شرکت سیمان خوزستان از بازار تولید سیمان به چه اندازه است؟

میزان ۶۰ میلیون تن در سال گذشته تولید شده و سهم این شرکت ۵/۲ میلیون تن بوده است، یعنی در حدود ۴ درصد و مبلغ ۱۰ میلیون تن در سال۹۰ صادر شده که (۴۰۰ هزار تن) معادل چهار درصد سهم سیمان خوزستان بوده است.

سرمایه شرکت به چه میزان است؟

مبلغ ۶۵۰ میلیارد ریال سرمایه شرکت است که از سوی سهامدار عمده شرکت سیمان فارس و خوزستان و سرمایه‌گذاری غدیر و سایر سهامداران تامین شده است.

شرکت سیمان خوزستان ظاهرا جزو قدیمی‌ترین کارخانه‌های سیمان است، این شرکت چه زمانی به وجود آمده است؟

سیمان خوزستان در سال ۱۳۶۵ توسط وزارت صنایع اولین واحد آن در شمال شرقی استان خوزستان کلنگ زده شد و در سال ۷۶ اولین واحد با ظرفیت سه هزار تن در روز به بهره‌برداری رسید و واحد دوم در سال ۸۴ مقدمات احداث با ظرفیت ۵ هزار تن در روز کلنگ خورد و در اواخر سال ۸۸ با حضور معاون اول رییس‌جمهوری به بهره‌برداری رسید که در آن واحد تولید را در تیب‌های ۴۲۵-۱، ۲ و ۵ و سیمان‌های افزودنی با استفاده از سرباره فولاد و پوزولا نیز تولید کردیم و در حال حاضر هم قراردادی را با شرکت ملی حفاری داریم که بخش عمده‌ای از کار و تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده که ان‌شاءالله بتوانیم تیپ کلاس A و G را تولید کنیم.

با توجه به اینکه سیمان صنعت پیری است. این شرکت برای نوسازی چه اقدام اساسی انجام داده است؟

صنعت سیمان در کشورمان بومی شده و در حال حاضر به مرحله بلوغ رسیده و خوشبختانه وجود نیروهای متخصص در بخش ساخت و تولید شرایطی را ایجاد کرده که این صنعت مرتب در حال نوسازی و بازسازی است و به‌رغم تحریمی که در چند سال گذشته صورت گرفته متخصصین داخلی توانسته‌اند، در ساخت و نوسازی بدون اتکا به هرگونه تجهیزات خارجی این صنعت رو بهینه نگه دارند. وجود معادن با کیفیت، نیروی متخصص و کارآمد شرایطی را در کشورمان فراهم کرده که به زودی به قطب تولید این صنعت در جهان تبدیل خواهد شد.

وضعیت سود‌آوری شرکت چگونه است؟

سود عملیاتی این شرکت از ۶ ماه دوم سال ۸۵ تا آخر سال ۹۰ به میزان یک هزار و ۳۱۶ میلیارد و ۸۵۰ میلیون ریال است سهم سود سال مالی ۹۰ به مبلغ ۲۹۶ میلیارد و ۷۹۴ میلیون ریال است.

سود خالص شرکت سیمان خوزستان از ۶ ماهه دوم سال ۸۵ تا آخر سال ۹۰ به میزان یک هزار و ۱۲۰ میلیارد و ۴۸۴ میلیون ریال است که سهم خالص این شرکت برای سال مال ۹۰ به میزان ۲۱۴ میلیارد و ۸۱۲ میلیون ریال است.

ترکیب سهامداران شرکت به چه صورت است؟

شرکت‌های فارس و خوزستان، غدیر، تدبیر، شاهد، صنعت و معدن، هگمتان، هرمزگان و آبیک سهامداران کنونی شرکت هستند.

چشم‌انداز این شرکت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با توجه به اینکه سیمان خوزستان در هلدینگ به عنوان دومین تولیدکننده و در کشور چهارمین واحد با تولید با ظرفیت بالا است و با توجه به امکان تنوع در تولید، دستیابی به آب‌های آزاد و مرز خشکی با کشورهای همسایه، تشکیل گروه‌های تحقیقاتی در بخش تولید سیمان‌های موردنیاز بخش‌های مختلف، برنامه‌های آموزشی و برخورداری از تکنولوژی روز و برنامه‌های آموزشی همکاران در دستیابی به علم تکنولوژی روز پیش‌بینی شده که چشم‌انداز قابل قبولی را برای صنعت و تولید با کیفیت و جذب بازارهای جدید داشته باشیم.

آیا اقدام اخیر شرکت‌های سیمانی مبنی بر تسعیر نرخ ارز در بازار آزاد صحت دارد؟ (با توجه به اینکه قبلا با دلار دولتی انجام می‌شد)

در کنار چالش‌هایی که به آن اشاره شد موضوع بازپرداخت تسهیلات دریافتی هم برای توسعه و هم برای بهینه سازی در این صنعت در بخش ارزی و ریالی از مهم‌ترین مسائل و مشکلاتی است که واحدهای صنعتی با آن مواجه و تعادل نقدینگی شرکت‌ها را به هم زده است. امروز بیشتر شرکت‌ها با کمبود نقدینگی مواجه و امکانات بازپرداخت تسهیلات را ندارند (به ویژه در بخش ارزی) تفاوت نرخ ارز زمان دریافت تسهیلات و زمان پرداخت که تفاوت قابل توجهی دارد، واحدها را با عدم توان پرداخت ارز دریافتی از صندوق ذخیره ارزی کرده که از دولت تقاضا دارد تا ترتیبی اتخاذ کند که بازپرداخت برابر نرخ زمان دریافت تسهیلات محاسبه و دریافت شود. در حال حاضر در این شرکت در زمان گرفتن تسهیلات یورو با نرخ ۱۲۰۰ تومانی و در زمان پرداخت با نرخ ۱۶۵۰ تومان محاسبه می‌شود.