سبقت اوراق مشارکت از بورس

گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران دومین هفته خرداد ماه را با یک روند افت پیوسته پشت سرگذاشت، به گونه‌ای که شاخص ۳/۳۳۵ واحد افت را تجربه کرد.

بازدهی بازار سهام در هفته گذشته به میزان ۳/۳درصد عقب‌نشینی داشت، این میزان بازدهی بورس در مقایسه با بازدهی اوراق مشارکت ۲۰درصدی در این مدت (۵/۲ ماه) که معادل تقریبی ۱۶/۴ درصد بوده نیز کمتر رقم خورده است. از این رو دارندگان اوراق مشارکت نسبت به سهامداران بورس موقعیت تقریبا بهتری به لحاظ تحمل ریسک و بازدهی داشته‌اند. ادامه روند بازدهی اندک بورس سبب خروج نقدینگی بیشتر از بورس و جایگزینی آن در ابزار کم‌ریسک‌تر خواهد شد. از دیدگاه کارشناسان، بازار سهام امسال با توجه به رشد سود بدون ریسک در اقتصاد کشور کار دشواری برای رقابت با بازار پول دارد. براساس این دیدگاه نقدینگی در شرایط فعلی اولویت کمتری برای بورس قائل است. در همین حال وجود ریسک‌های بیشتر در بورس از جمله ریسک مسائل سیاسی و افت بازارهای جهانی نیز سبب کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری شده است. ناهماهنگی فعالان عمده بازار سرمایه و عدم ارائه‌ مشوق‌های جبران‌کننده ریسک نیز بر دشواری شرایط کنونی بازار افزوده است. معامله‌گران بازار خواهان آن هستند که در مقایسه با افزایش نرخ سود بدون ریسک در نظام بانکی و ریسک موجود در بورس امتیازات مالیاتی و کاهش بیشتر هزینه معاملاتی را شاهد باشند. نرخ کارمزد ۵/۱درصدی خرید و فروش سهام در بورس که یکی از بالاترین نرخ‌های کارمزد در بورس‌های مشابه جهان به شمار می‌رود، انگیزه کمتری برای معامله‌گران برای افزایش فعالیت در بورس اوراق بهادار ایجاد می‌کند.

در کنار شرایط کنونی بازار در مسائل کلان نیز با مواردی مواجه است؛ در مسائل سیاسی به نظر می‌رسد باوجود برخوردهای لفظی آرامش داخلی و خارجی تا مذاکرات مسکو پایدار بماند. در سطح داخلی نیز شکل‌گیری مجلس جدید نیز ثبات صحنه سیاسی داخلی را افزایش داده است.

نگاهی به ۳ بازار موازی بورس

در صحنه اقتصاد کشور رفتار سه بازار موازی پول، طلا و ارز در کنار رکود چشمگیر و حباب نگران‌کننده بازار ملک و مستغلات نیز از سوی معامله‌گران به دقت دنبال می‌شود. در حوزه بازار پول در شرایطی که رشد سود بانکی فشار شدید را به بانک‌ها وارد ساخته و همچنین بانک‌ها با نگرانی برداشت مجدد بانک مرکزی از حساب‌ها مواجهند، آمار نشان می‌دهد که بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان از اوراق مشارکت منتشر شده در سال ۹۰ مشتری نداشته است.

مجموع اوراق مشارکت منتشر شده در ۱۱ ماهه سال ۹۰ بیش از ۳۴۹۰ میلیارد تومان بوده است که در این مدت ۲۶۷۶ میلیارد تومان آن فروش رفت و بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان به فروش نرسید.

شهرداری مراکز استان‌ها و کلان شهرها نیز در سال گذشته ۲۱۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر کردند که ۱۵۴ میلیارد تومان آن به فروش رفت. شهرداری تبریز، کاشان و مشهد جزو این شهرداری‌ها بودند. این در حالی است که امسال دولت وزن قابل ملاحظه‌ای را به تامین کسری بودجه عمرانی خود برای انتشار اوراق مشارکت قائل شده است.

تشدید نگرانی‌های بین‌المللی

اما نگرانی عمده در حوزه اقتصادی برای معامله‌گران بازار سرمایه از حوزه بین‌الملل نشات گرفته است؛ جایی که در پی شدت گرفتن بحران مالی بانک‌ها و موسسات مالی اسپانیا، بهای نفت در بازارهای جهانی با سقوطی چشمگیر مواجه شد و به کمترین میزان خود در ۷ ماه اخیر رسید.

روز پنج‌شنبه گذشته در بازار معاملات آتی نیویورک، هر بشکه نفت خام سبک آمریکا (وست تگزاس) معادل ۵۹/۸۵ دلار در هر بشکه معامله شد؛ این رقم در واقع کمترین قیمت نفت از ۲۱ اکتبر ۲۰۱۱ تاکنون به شمار می‌رود.

از بازار معاملات ICE نیز خبر می‌رسد که روز گذشته بهای هر بشکه نفت برنت با ۳ درصد کاهش نسبت به روز قبل از آن به ۵/۱۰۳ دلار رسیده است؛ آخرین باری که نفت خام در قیمتی پایین‌تر از این معامله شد به ۱۶ دسامبر سال گذشته بازمی‌گردد.

نزدیک شدن برخی بانک‌ها و موسسات مالی اسپانیا به مرز ورشکستگی و ناتوانی دولت این کشور در تامین منابع مالی لازم برای کنترل این بحران مالی تازه از راه رسیده موجب شد تا رتبه اعتباری اسپانیا باز هم کاهش یابد. اسپانیای بحران زده اکنون به دغدغه اصلی سرمایه‌گذاران تبدیل شده است.

اما مشکلات اروپا تنها به اسپانیا محدود نمی‌شود؛ علاوه بر اسپانیا، ایتالیا نیز با کاهش رتبه اعتباری و افزایش هزینه‌های استقراض مواجه شده است.

از طرف دیگر سردرگمی و ابهامات سیاسی در یونان و تشدید نگرانی‌ها از خروج احتمالی این کشور از یورو بر مشکلات اتحادیه اروپا افزوده است؛ مشکلاتی که ترکش‌های آن همه بازارهای جهانی را در نوردیده است.

در شرایطی که امیدواری کارشناسان اقتصادی بین‌الملل به عملکرد کشورهای حوزه بریک (برزیل، چین، هند و روسیه) برای جبران کمبود رشد اقتصادی اقتصادهای عمده بود، آمارهای منتشره از سوی این کشورها نیز به شدت نگران‌کننده است. براساس آخرین آمار منتشره کاهش رشد اقتصادی هند به کمترین میزان آن در ۹ سال گذشته رسیده است.

بازارهای جهانی، همچنان نزولی

در همین حال نگرانی از وضعیت اقتصادی اروپا سبب شد که کاهش نرخ برابری یورو در مقابل دلار به کمتر از ۲۴/۱ واحد برای اولین بار در دو سال اخیر رقم بخورد؛ نرخ تبدیل یورو به دلار به ۲۳۴۱/۱ رسیده است. در این شرایط بهای فلزات به افت چشمگیری تن داده‌اند که تنها امیدواری برای بازگشت آن تضعیف دلار در صورت افت وضعیت اقتصادی آمریکا است. در بازار فلزات لندن بهای مس به مرز ۷هزار و ۵۱۷دلار در هر تن رسیده است. بهای سه فلز رنگین آلومینیوم، روی، سرب به ترتیب به یک هزار و ۹۷۳دلار، یک هزار و ۸۹۹دلار و سرب به یک هزار و ۹۲۲دلار و بیلت فولادی در بورس فلزات لندن به ۳۸۷دلار در هر تن رسیده است. افزون بر این، اما در صحنه بورس تهران تاثیر یا عدم تاثیر افت‌های کنونی به تعیین تکلیف نرخ دلار در بازار آزاد تهران بستگی دارد، چرا‌که حتی در صورت کاهش قیمت‌ها در صورتی که بهای دلار افزایش یابد فروش شرکت‌ها می‌تواند ثابت مانده و حتی افزایش یابد. این مساله باعث شده است تا رصد بازار از اهمیت بالایی برخوردار باشد. در آخرین معاملات روز چهارشنبه و پنج‌شنبه بازار تهران معامله‌گران نوسان‌های دائمی را در نرخ تبدیل دلار به ریال شاهد بودند که بخشی به دلیل افزایش تقاضا برای مسافرت‌های خارجی در ایام تعطیلی بود. در هفته گذشته بورس کالا نیز شاهد عرضه محصولات برخی از شرکت‌های بورسی بود. در بخش فلزات ایرالکو شاهد عرضه شمش هزار پوندی معادل ۴۴هزار و ۵۰۰ریال و بیلت ۶۰۰۵-۸ معادل ۴۷هزار و ۱۰۰ریال بودند، ذوب‌آهن سبد میلگرد و تیر آهن آلیاژسازی ۱۱هزار و ۸۸ریال، سبد میلگرد ۱۴-۲۵فولاد آلیاژی ایران معادل ۱۲هزار ریال، سبد میلگرد ۱۴-۲۵فولاد خراسان ۱۲هزار و ۱۱۰ریال، بلوم فولاد خوزستان معادل ۹هزار و ۷۸۸ریال، تختال سی مبارکه ۸هزار ریال، مس کاتد ملی مس ۱۳۵هزار ریال در واحد کیلو معامله شدند. در بخش محصولات شیمیایی محصولات پالایشگاه اصفهان حلال ۴۰۲ معادل ۹هزار و ۷۴۰ریال، حلال ۴۱۰معادل ۹هزار و ۷۹۳ریال، محصولات پالایشگاه تبریز گوگرد کلوخه معادل ۲هزار و ۱۰ریال، وکیوم باتم ۵هزار و ۷۱۰ریال، محصولات پتروشیمی امیرکبیر پلی اتیلن سبک خطی ۲۰۹ معادل ۲۳هزار و ۵۰۰ریال، پلی اتیلن سبک خطی فیلم ۲۴۲۰ معادل ۲۳هزار و ۵۰۰ریال، پلی‌اتیلن سنگین ای ایکس تری ۲۷هزار و ۹۵۰ریال، پلی وینیل کلراید پتروشیمی آبادان معادل ۱۴هزار و ۷۰۰ریال، متانول زاگرس معادل ۴هزار و ۵۵۰ریال، محصولات پتروشیمی شازند پلی‌پروپیلن ۵۵۰معادل ۲۱هزار و ۱۷۰ریال، پلی‌اتیلن سنگین ای‌ایکس تری معادل ۲۷هزار و ۷۰۰ریال، سبک خطی ۲۰۹معادل ۲۳هزار و ۲۶۰ریال، محصولات پتروشیمی شیراز اوره ۵هزار ریال، اوره صنعتی ۵هزار و ۲۲۴ریال و متانول ۴هزار و ۶۰۶ریال، اسید استیک و متانول پتروشیمی فن آوران به ترتیب ۶هزار و ۲۷۵ریال و ۴هزار و ۴۰۰ریال، اوره پتروشیمی کرمانشاه معادل ۵هزار و ۱۲۰ریال، پلی پروپیلن زد تری مارون ۲۰هزار و ۳۰۳ ریال و اسلاک واکس سنگین نفت بهران معادل ۱۰هزار ریال در هر کیلو قیمت خورده‌اند. در بخش کالاهای صنعتی نیز هفته گذشته سیمان کرمان اقدام به عرضه محصولات خود کرد که سیمان تیپ ۵معادل ۶۱۳ و پوزولانی معادل ۶۲۹هزار ریال در هر تن قیمت خوردند.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه همچنان روندی نزولی داشت و با توجه به تعطیلات پیش‌رو، با رکود نسبی نیز همراه بود. انتظار می‌رود روند رکود در معاملات امروز نیز به عنوان یک روز بین تعطیل ادامه داشته باشد. در بازار روز چهارشنبه معامله‌گران افت ۷۱/۴۷ واحدی شاخص کل را تجربه کردند. معامله‌گران در گروه فلزی شاهد معاملات مثبتی در نماد ذوب‌آهن بودند. این معاملات در شرایطی رقم خورد که امروز این نماد روز سرنوشت‌سازی را تجربه می‌کند. امروز سازمان خصوصی‌سازی یک میلیارد و ۱۸۰ میلیون و ۲۶۰ هزار و ۹۰۰ سهم ذوب‌آهن را به قیمت روز قبل از عرضه در بازار دوم فرابورس به اضافه ۲۰ درصد و به شرط آنکه از ۱۵۰ تومان کمتر نباشد، روی میز فروش خواهد گذاشت. با توجه به ثبت قیمت یک هزار و ۷۵۵ریالی برای ذوب آهن اصفهان در معاملات روز چهارشنبه بهای بلوک این شرکت ۲هزار و ۱۰۶ریال تعیین خواهد شد.

مهلت پرداخت ۲۰ روزه برای پرداخت وجه نقد و فروش نقد ۲۵ درصدی و باقی اقساط هم برخی از شرایط تعیین شده از سوی سازمان خصوصی سازی و هیات‌ واگذاری است. طبق مصوبات موجود مقرر شده وجوه حاصل از واگذاری این درصد از سهام به صندوق ذخیره فرهنگیان بابت رد دیون داده شود، بنابراین درصورت انجام این مزایده، وجوه ناشی از فروش به این صندوق تخصیص داده خواهد شد. این معامله بلوکی از اهمیت بالایی برای ذوب آهن اصفهان برخوردار است، از این نظر رصد حضور یا عدم حضور خریدار و بروز رقابت از اهمیت بالایی برخوردار است.

در گره فلزی، نماد آلومینیوم ایران در سایه فروش با قیمت‌های بالای بورس کالا روز چهارشنبه مورد توجه بود.

در گروه معدنی، معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد تقسیم بالای یک هزار ریالی سود در مجمع چادرملو بودند. این تقسیم که بیشتر از انتظار اولیه بود برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری امید، معادن و فلزات و سرمایه‌گذاری سپه به همراه مبارکه به عنوان سهامداران چادرملو خبر خوبی به شمار رفته و برای این شرکت‌ها می‌تواند رشد سود آوری را به همراه آورد.

در این گروه، مجمع عمومی عادی سالانه شرکت توسعه معادن روی ایران، به تقسیم سود ۴۵ تومانی رای داد.

روایت رسمی از اوضاع سیمانی‌ها

در گروه سیمانی، معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد افزایش عرضه‌ها در نمادهای دارای سهام شناور بالا بودند. در این گروه البته سهام دارای سهام شناور کم شامل سیمان غرب، هرمزگان و دشتستان همچنان با صف‌های خرید بدون تحرک مواجه بودند.

در این میان اما رشد قیمت اخیر سهام سیمانی و البته تقسیم سود بالای این شرکت‌ها و بازدهی بالا پس از بازگشایی نمادها نیز موجب جلب توجه معامله‌گران شده است. در این گروه، معامله‌گران شاهد مصاحبه محمد اتابک، رییس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان بودند.

وی در این مصاحبه گفت: در شرایط فعلی ارزش جایگزینی شرکت‌های سیمانی آنچنان با ارزش بازاری آنها فاصله گرفته که می‌توان گفت سهام سیمانی‌ها در حال حاضر تنها معادل یک سوم ارزش واقعی و ارزش جایگزینی آن قیمت داشته و در بورس مورد معامله قرار می‌گیرند. به طوری که در این گروه نه تنها حباب قیمتی وجود ندارد، بلکه حتی ارزش بازاری آن به ارزش واقعی مورد نیاز برای احداث یک کارخانه مشابه با کارخانه‌های موجود نزدیک نبوده و فاصله بسیار زیادی بین آنها وجود دارد.

اتابک در خصوص سرمایه لازم برای احداث یک کارخانه تولید سیمان با ظرفیت یک میلیون تن و مدت زمان لازم برای راه اندازی آن گفت: برای راه اندازی چنین کارخانه‌ای بالغ بر ۲۲۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری لازم است تا بتوان حداقل ظرف مدت ۳۶ ماه یک شرکت سیمانی با ظرفیت حدود یک میلیون تن راه‌اندازی کرد.

این مقام مسوول‌ در انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در بیان دلایل پایین بودن قیمت روی تابلوی سهام سیمانی‌ها نسبت به ارزش جایگزینی آنها خاطرنشان کرد: طی سال‌های گذشته به دلیل دخالت‌های اعمال شده در روند قیمت‌گذاری و سیاست‌های کلان مدیریتی اخذ شده در این حوزه، شرایط صنعت سیمان تا آنجا پیش رفته که قیمت بازاری یک کارخانه سیمانی یک میلیون تنی به ارزش حدود ۵۰ میلیارد تومان در بازار سهام رسیده بود.

این مقام مسوول‌ در ادامه در خصوص آثار و پیامدهای منفی ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و نیز موضوع اجرای فاز دوم قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها تاکید کرد: موضوع تحریم‌های بین‌المللی در بسیاری از موارد به طور قطع موجب افزایش هزینه‌های شرکت‌های سیمانی در راستای تامین و ورود قطعات و تجهیزات مورد نیاز جهت بهینه‌سازی خطوط تولید و راه‌اندازی و اجرای طرح‌های توسعه‌ای شده است. چراکه با اعمال تحریم‌ها، قطعات و تجهیزات مورد نیاز باید به نرخ‌های بالاتری خریداری و وارد کشور شود که به تبع آن این امر در سودآوری گروه سیمانی نیز اثر گذار است.

اتابک با تاکید بر اینکه اجرای فاز دوم قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها بر صنایع پرمصرف حامل‌های انرژی از جمله دو صنعت سیمان و فولاد بسیار اثر گذار است، افزود: با توجه به احتمال اجرای فاز دوم این قانون در سال جاری و در نتیجه افزایش احتمالی نرخ حامل‌های انرژی، این نگرانی برای صنایع انرژی بر از بابت رشد هزینه‌ها از جمله در صنعت سیمان نیز وجود داشت. اما نظر به اینکه اجرای این فاز در حال حاضر به تعویق افتاده یکی از نگرانی‌های موجود از بابت سهام گروه سیمانی و احتمال کاهش سودآوری شرکت‌های این گروه به دنبال افزایش هزینه‌ها مرتفع شده است.

در پتروشیمی‌ها چه می‌گذرد؟

در گروه پتروشیمی، مجمع مارون با تقسیم سود ۲هزار و ۲۰۰ریال همراه شد؛ این در شرایطی است که مارون با احتمال معامله بلوکی پتروشیمی لاله مواجه است. در این گروه، بازار با شایعات آزار‌دهنده‌ای در نماد متوقف خارک مواجه است؛ در حالی که نزدیک به سه ماه از توقف نماد «شخارک» می‌گذرد، این نماد با شایعاتی در مورد دشواری صادرات روبه‌رو است. در همین حال در زیر گروه متانول سازهای بورسی برخی شایعات از خرید یک کشتی ویژه حمل متانول برای کاهش دشواری صادرات این محصول خبر می‌دهد. هر چند این خبر هنوز به صورت رسمی تایید نشده است.

در گروه پتروشیمی، هیات مدیره شرکت پتروشیمی شازند، رضا رحمانی را به سمت عضو هیات مدیره و مدیر عامل این شرکت منصوب کرد. رحمانی پیش از این رییس هیات‌ مدیره شرکت پتروشیمی شازند بود که پس از مدیریت احمد محمدی‌بوساری، سرپرستی شرکت پتروشیمی شازند را بر عهده گرفته بود. در این گروه، شرکت پتروشیمی اصفهان سود سال ۹۰ خود را با تعدیل ۱۶۴درصدی اعلام کرد.پتروشیمی اصفهان که برای سال ۹۰ به ازای هر سهم ۱۵۳۳ ریال سود به ازای هر سهم اعلام کرده بود، در گزارش جدید با تعدیل مثبت ۱۶۴ درصدی سود خود را تا سطوح ۴۰۵۴ ریال افزایش داد. این شرکت عمده‌ترین دلیل افزایش سود هر سهم را افزایش سود ناشی از تسعیر ارز اعلام کرده است. شرکت مطالبات و بدهی‌های ارزی را به نرخ ارز آزاد در تاریخ ترازنامه (دلار۱۸۸۵ تومان و یورو ۲۵۰۰ تومان و درهم را ۵۱۵ تومان) تسعیر کرده است.

در گروه کانی غیر‌فلزی، شرکت فرآورده‌های نسوز ایران ۷۵ تومان سود نقدی به ازای هر سهم تقسیم کرد. با این وصف، «کفرا» ۸۸ درصد از سود ۸۴۸ ریالی خود را در مجمع تقسیم کرد. به گزارش بورس۲۴، در این مجمع، مدیران از برنامه افزایش سرمایه ۷۰ درصدی این شرکت بورسی خبر داده‌اند. در گروه شرکت‌های هلدینگی، روز چهارشنبه نماد سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی (وبانک) با تعدیل سود تلفیقی از رقم ۵۵۴ریال به ۸۱۱ریال بازگشایی شد. در گروه مالی، امروز نماد لیزینگ صنعت و معدن پس از چند روز صف خرید با ضوابط رفع گره‌های معاملاتی مواجه است. در مجموع بازار روز چهارشنبه نیز مانند اکثر روزهای هفته بازار ضعیفی بود که در آن ۳۴میلیارد تومان سهام معامله شد که ۵/۸ درصد آنرا معاملات نماد سرمایه‌گذاری شاهد تشکیل داد که این معاملات ناشی از جابه‌جایی یک بلوک ۵/۱۰میلیون سهمی سرمایه‌گذاری شاهد بود. از ۲۱۶نمادی که دیروز به روی تابلو رفتند ۱۲۰نماد با کاهش قیمت و ۹۱نماد با رشد ارزش همراه شدند. با ثبت این شرایط در هفته دوم خرداد ماه ارزش معاملات به ۲۱۱میلیارد تومان بالغ شد که ۱۹درصد نسبت به هفته قبل افت نشان داد. شمار خریداران هم به ۲۸هزار و ۳۹نفر بالغ شد که هشت دهم درصد رشد را نشان داد.