سوژه اولی که چندین هفته است کاربران به‌طور جدی درباره آن می‌نویسند، مذاکرات هسته‌ای است. پیش‌بینی از روند این مذاکرات، تحلیل بازارها بعد از به نتیجه‌رسیدن یا نرسیدن مذاکرات، بیان تجربیات از روند مذاکرات و تاثیر آن بر روح و زندگی آدم‌ها و... از جمله سوژه‌هایی است که بازار داغی در توییتر دارد و کاربران همچنان درباره آن مطالبی را در صفحه‌هایشان می‌نویسند. دیروز در همین رابطه پیمان مولوی، فعال حوزه اقتصاد در صفحه توییتر خود نوشت: «این روزها بهترین زمان برای رسیدن به یک توافق پایدار است! نتیجه تحریم‌ها در رشد صفر‌درصدی یک دهه مشخص است! سنگ‌اندازی در مسیر مذاکرات و بالابردن سطح انتظارات در این شرایط خطایی راهبردی است!» او همچنین در پایان توییت خود نوشت: «لطفا مذاکرات را به سرانجام برسانید! خسته شدیم از مذاکره...»

مولوی به نکته‌ای اشاره کرد که چند وقتی می‌شود در فضای توییتر فارسی و اینستاگرام کاربران درباره آن می‌نویسند. آنها از گذر عمرشان در این بلاتکلیفی می‌نویسند و به این مساله اشاره می‌کنند که سال‌هاست پیگیر مذاکرات و به نتیجه رسیدن یا نرسیدن آن بوده‌اند و دیگر روح و روانشان کشش ادامه‌دار بودن آن را ندارد.

سوژه دیگر فساد اقتصادی بود. بحثی که به واسطه انتشار خبری در آخر هفته‌ای که گذشت حسابی در توییتر فارسی داغ شد. خیلی از کاربران درباره ارقام میلیاردی که در فایل صوتی مطرح می‌شد، در صفحه‌هایشان می‌نوشتند. آنها به این موضوع اشاره می‌کردند‌ که دیگر قبح اعداد و ارقام ریخته است و خیلی راحت درباره ۸۰۰‌میلیارد و دیگر رقم‌های بالاتر صحبت می‌شود. عده‌ای هم به زبان طنز می‌نوشتند که مهران مدیری در سریال هیولا این روزها را پیش‌بینی کرده بود که به آقای شرافت می‌گفت؛ لب‌هایت را غنچه‌کن و بگو دویست‌میلیون. پولی نیست که، اینطوری کمتر به چشم می‌آید.

از دیگر موضوعاتی که کاربران درباره این بحث به آن اشاره می‌کردند‌، وجود امنیت اقتصادی در کشورمان بود. به اعتقاد آنهایی که به این موضوع می‌پرداختند، ایران شرایطی دارد که اگر پولدار باشی، می‌توانی نه مالیات بدهی و نه از تو درباره درآمدت سوال  می‌کنند. پدرام سلطانی، فعال اقتصادی درباره این مساله در صفحه‌اش اینطور نوشت که در ایران امنیت اقتصادی به قدری است که خیلی از عوامل آن می‌توانند در امنیت کامل و آسودگی خیال به‌سر ببرند. در ادامه این بحث‌ها، محمدسعید احدیان، دستیار سیاسی و رسانه‌ای رئیس مجلس در صفحه توییتر خود نوشت که «در پرونده هلدینگ یاس با حکم صریح دادگاه روشن شد که تخلف‌ها هیچ ارتباطی با دکتر قالیباف و شهرداری ندارد.‌» و البته کاربران از این توییت هم استفاده کردند و خطاب به او می‌نوشتند که حکم «صریح» دادگاه را کامل منتشر کنید تا مشخص شود چه استدلالی برای تبرئه وجود دارد. بعد هم تمام شبهات رفع می‌شود.

سوال خبرنگار صداوسیما از ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم مبنی‌بر اینکه چه عیدی‌ به مردم می‌دهد و پاسخ رئیسی که می‌گوید «همین کارهای خوب دولت»، عیدی او به‌عنوان بالاترین مقام اجرایی کشور به شهروندان است. ابراهیم رئیسی در حالی انجام «کارهای خوب» از سوی دولت خود را مطرح می‌کند که اکثر مردم تحت‌فشار اقتصادی هستند، وضعیت بازار سهام و ارز بحرانی است و گروه‌های مختلف صنفی به دلیل مشکلات اقتصادی دائم به خیابان‌ها می‌آیند. این ویدئو از چشم کاربران توییتر و اینستاگرام پنهان نماند و در ساعات بعدازظهر یکی از سوژه‌های داغ توییتر و اینستاگرام شد. برای مثال سهامداران خرد در توییتر و در صفحه‌هایشان، درباره وضعیت بازار بورس و اوضاع و احوالشان می‌نوشتند. آنها از رئیس دولت سیزدهم این سوال را می‌کردند‌؛ که آیا اگر در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری از او چنین سوالی پرسیده می‌شد، بازهم این پاسخ را می‌داد؟ توییت دیگری که دیروز مورد‌توجه قرار گرفته بود، توییت حسین قربان‌زاده، معاون وزیر اقتصاد و رئیس‌کل سازمان خصوصی‌سازی بود. او دیروز در صفحه توییتر خود وضعیت صنعت خودروسازی در کشور و فروش آن به مردم را در قالب شعری منتشر کرده بود؛ «حق مردم نه چنین نمایش لاتاری است!، درد صنعت به‌خدا گفته شده، تکراری است! علتش کارگر مازاد و تحمیلی است! مملو از تودلی و قیمت آن دستوری است! دانی ‌ای‌جان برادر که چه باید بکنیم؟ کوچ دولت، به‌خدا ضروری و اجباری است.‌» این توییت مورد پسند خیلی‌ها قرار گرفت و درباره اینکه دولت نباید در اقتصاد دخالت کند، نوشتند اما در سوی دیگر ماجرا برخی از افراد درباره این مساله نوشتند که وضعیت به سمتی در حال حرکت است، که معاون وزیر برای شرایطی که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، شعر می‌گوید. حتی عده‌ای هم از این موضوع نوشتند که بعید نیست این اوضاع و احوالی که مردم با آن درگیر هستند برای عده‌ای سوژه باشد و چند وقت دیگر دور هم جمع شوند و همایش‌ها یا جشنواره‌های مقاومت مردم در شرایط بد اقتصادی یا بازخوانی تحمل مردم در دوران رکود اقتصادی برگزار کنند. در یک نگاه کلی، توییتر و اینستاگرام بیشتر درگیر قیمت برنج و مذاکرات بین‌المللی برجام هستند. نزدیک‌شدن به روزهای پایان سال، گرانی‌ها و فضای مبهم آینده هم از دیگر مواردی است که کاربران درباره آن به‌طور یک صدا می‌نویسند، اما در این یکی دو روز گذشته سوژه‌های بورسی، خیلی مشتری‌ای در فضای شبکه‌های اجتماعی نداشت.

داود سوری

اقتصاددان

دلاریزه شدن اقتصاد یعنی عوض‌شدن منوها و اعلام نرخ بر مبنای دلار، از جایی هم شروع می‌شود، شاید این یک رستوران لوکس باشد و فردا بریزند و در آن را هم ببندند اما کاهش مداوم ارزش ریال، دلاریزه‌شدن را به زیر پوست بازار آورده است و در هر معامله‌ای، آن زیر، یواشکی قیمت دلار هم حساب می‌شود.

مهدی رباطی

کارشناس بازار سرمایه

در بحران مالی ۱۹۲۹ آمریکا و سقوط وال‌استریت اکثر سهام ۱/ ۶ تا ۱/ ۷ شدند و داو جونز هم به همین میزان افت کرد، در بحران سال ۹۹ بورس سهام ۱/ ۵ تا ۱/ ۷ شدند، شاخص نصف شد. یکی از ارکان اصلی توسعه بازار کارآیی آن است. دخالت دولت و ریزساختارهای غلط از عوامل عدم‌کارایی مفرط بورس تهران است.