یک بورس و چند نگاه
بنابراین بزرگترین دستاورد شکستن تابوی مجوز، بهبود خدمات رقابتی در قالب تکنولوژیهایی است که امروزه در حوزه آنلاین داریم و بهویژه تحلیل، گزارشهای مطلوب، افت کارمزد و تخفیفهای گسترده در راستای جذب سرمایهگذار میتواند بهکاهش هزینهها و افزایش دانش مالی معاملهگران و در نهایت بهبهبود کیفیت ارائه خدمات برای معاملات آنلاین منجر شود.
درباره سایر موانع و راهکارهای چگونگی برطرف کردن آنها نیز باید منتظر روشنشدن تکلیف ریاست سازمان بورس باشیم. اما بههرحال بزرگترین موضوعی که در بازار باید لغو شود قیمتگذاری دستوری است. ممکن است زمزمههایی با افزایش نرخ ارز و گرانشدن قیمت کامودیتیها در بورس کالا و بهتبع آن بازار آزاد ایجاد شود. بهاعتقاد بنده مهمترین موضوعی که اینروزها با آن سروکار داریم آزادسازی قیمتها، گرایش قیمتهای فعلی بهقیمتهای جهانی، جلوگیری از قیمتهای دستوری، ارائه شفاف سیاستهای دولت سیزدهم و پرهیز از تناقض بین چند وزارتخانه است، با این حال قرار دادن بازار سرمایه بهعنوان منبع اصلی تامین مالی باید رویکرد و سرلوحه دولت جدید قرار گیرد.
در ادامه اگر بازگشت برجام را داشته باشیم، بازار از گروههایی نظیر خودرویی، بانکی، بیمه، لیزینگ و صنایعی که تحتتاثیر تحریم بودند رشد خواهد کرد. در صورتیکه بازگشت برجام صورت نگیرد، افزایش نرخ ارز، انتظارات تورمی و افزایش ارزش جایگزینی را خواهیم داشت که در این حالت بازار با اولویت سهام دلارمحور رشد میکند. درباره بازار نیز میتوان گفت بهطور معمول پس از هر ریزش ۲۰ تا ۳۰ درصدی، چرخش بهسمت گروههایی که کمتر رشد کردهاند و در عین حال از پتانسیل افزایشی برخوردارند از سوی حقیقیها و حقوقیهای بازار سرمایه صورت میگیرد.
اگرچه وضعیت بازار سهام بهطور کلی مناسب ارزیابی میشود اما بهصورت تکنیکالی و روانشناسی پول بین گروههای مختلف در حال چرخش است.
بهعنوان مثال در هفته گذشته به یکباره نقدینگی وارد گروه ساختمانیها و محصولات فلزی شد. موضوع اصلی اینجاست که ذخیره سود در کنار چرخش پول در بخشهای مختلف باعث میشود که صنایع و شرکتها مدتی استراحت کنند و طی روزهای آتی سایر گروهها وارد این چرخه شوند. دلار و بهطور کلی بازار ارز و ارزش جایگزینی؛ موضوع دیگری است که باید موردتوجه قرار گیرد. نگاهی بهروند حرکتی نرخ ارز طی چند وقت اخیر نشان میدهد که دلار پس از ۲ تا ۳ روز افزایش، استراحت یک تا ۲ روزه را تجربه کرده و پس از آن دوباره با افزایش همراه شده است.
در پی چنین رویدادی مجددا شاهد شکلگیری انتظارات تورمی در بازار هستیم، این اتفاق در ادامه انگیزهای برای ورود پول بیشتر بهبازار سهام نیز میشود. فارغ از این موارد ارزش جایگزینی ناشی از تغییرات دلار و البته فروش شرکتهای دلارمحور، ذخیره سود از سوی سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی و تغییر یکباره مسیر پول بهسمت جاماندگان بازار در این شرایط موضوعاتی هستند که اکنون مورد توجه اهالی بازار سرمایه قرار میگیرند. بهاعتقاد بنده در حالحاضر از سوی قیمتهای جهانی بهبازار سهام کشور ایرادی وارد نیست و همچنان قیمتها در محدوده جذابیت قرار گرفتهاند. اگرچه بحث افت رشد اقتصادی چین نسبت بهسطح انتظارات و همچنین تداوم سیاست انبساطی پولی در ایالاتمتحده بازار جهانی را بهاین سمت و سو میبرد که فعلا در قیمتهای کنونی باقی بماند اما در صورتیکه اصلاحی بهوقوع بپیوندد، اندک خواهد بود.
بر این اساس میتوان بر این نکته تاکید کرد که بازار سهام ایران تحتتاثیر بازار جهانی و تنها یک عامل منفی قرار نمیگیرد، چراکه ارزش دلار و رشد قیمت آن اثر بیشتری از قیمتهای جهانی در بازار سهام دارد، حتی در صورتیکه اصلاح قیمتهای جهانی را پیشرو داشته باشیم با توجه بهروند نرخ ارزی که اکنون مشاهده میشود، نهتنها این مهم پوشش داده میشود بلکه افزایش فروش، سود عملیاتی و سود ناخالص هم ایجاد خواهد شد. بنابراین مشکلی بازار را تهدید نمیکند و بورس کشور تحتتاثیر انتظارات تورمی و افزایش ناشی از نرخ ارز است.
در بحث مدیریت سهام عدالت نیز چند راهکار مطرح میشود؛ نخست، موضوع در بعد کلان است. در صورتیکه تصمیمات مبنی بر این است که برای باقیمانده افرادی که سهام دریافت نکردند این مهم احقاق شود و از طریق بازار سهام بهفروش برسد، بهصورت تدریجی این امر میتواند در بازار عملیاتی شود.
دیگر اینکه سهام میتواند در قالب صندوقهای سرمایهگذاری یا خارج از زمان معاملاتی بازار مورد معامله قرار گیرد یا اینکه عرضه سهام نیز میتواند از طریق برخی از حقوقیهای شناختهشده و قابلاعتماد صورت پذیرد. مهمتر از همه اینکه بهدارندگان سهام آموزش داده شود. در عین حال ارزندگی سهام عدالت بهصاحبان آن گوشزد شود که ترجیحا با کوچکترین هیجان اقدام بهعرضه نکنند تا عملا جو بازار نیز خراب نشود.