تعطیلات، بی‌خبری و حدس و گمان از بوی بهبود ز اوضاع بورس
در مقابل اما وضعیت افغانستان، مذاکرات برجام، آمار بالای مرگ و میر مبتلایان به‌کرونا، عدم‌رعایت پروتکل‌های بهداشتی و واکسیناسیون مناسب و مسائلی از این دست در جمع بورسی‌ها پررنگ‌تر می‌شد. موضوع دیگر که برخی از کاربران در نوشته‌هایشان به‌آن اشاره کردند، قرمزپوش شدن بورس‌های جهانی بود. این کاربران در صفحه‌های خود به‌این موضوع پرداخته بودند که در وال‌استریت همه شاخص‌ها ریزشی بوده‌اند و می‌نوشتند که هر سه شاخص اصلی بورس در سطح پایین‌تری از روز قبل خود بسته شدند. در چنین فضایی که موضوعات روز، محور نوشته‌های کاربران حاضر در توییتر فارسی بود و بورس و بازارسرمایه در اولویت نبود، برخی از کاربران هم درباره اظهارنظرها و گفت‌وگوهای مسوولان بورس که در رسانه‌ها منتشر شده بود، مطالبی را در توییتر خود می‌نوشتند. یکی از این گفت‌وگو‌ها که برخی از کاربران به‌آن توجه کرده بودند، صحبت‌های محمدعلی دهقان‌دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بود. این دسته از کاربران به‌صحبت‌های او درباره قیمت‌گذاری توجه نشان داده و از آن استقبال کرده بودند. دهقان‌دهنوی بیان کرده بود که «قیمت‌گذاری دستوری به‌عنوان سمی تلقی می‌شود که تهدیدکننده معاملات بازار خواهد بود.» اما در مقابل برخی هم نسبت به‌صحبت‌های دیگر او مبنی بر اینکه «دولت باید آموزش و فرهنگ‌سازی به‌مردم را برای حضور در بازار سرمایه اولویت فعالیت خود قرار دهد و در مقام ناشر نسبت به بازار سرمایه مسوولیت‌پذیری داشته باشد» نگاهی انتقادی داشتند.
به‌اعتقاد آنها این صحبت‌ها همان حرف‌هایی بوده‌است که این دسته از کاربران که حالا منتقدانه به‌این صحبت‌ها نگاه می‌کنند، یکی دو سال پیش و در زمان دعوت دولت و مسوولان از مردم برای حضور در بورس آن را بیان کرده بودند اما کسی به‌آنها توجه نکرده بود. این دسته از کاربران نسبت به‌این موضوع گلایه داشتند که مسوولان ایرانی حتما باید راه‌های مختلف را با آزمون و خطا پشت‌سر بگذارند تا به‌نتیجه برسند و از پتانسیل فعالان حوزه بورس و بازار سرمایه و تجربه دیگر کشورها نمی‌خواهند استفاده کنند.
دسته دیگری از کاربران هم بودند که به‌این موضوع نمی‌پرداختند اما نوشته‌هایشان حاکی از این نگاه بود که این صحبت‌ها یعنی اینکه دولت باید برای حضور مردم در بورس آموزش و فرهنگ‌سازی انجام می‌داد، حرف‌هایی برای گفت‌وگو و نامه‌نگاری و بایگانی کردن است و در عمل هیچ اتفاقی در شرایط بازار سرمایه و آموزش و فرهنگ‌سازی نمی‌افتد. نکته قابل‌توجه در این میان این بود که برخی از افراد که تعدادشان از انگشتان یک دست هم فراتر نمی‌رفت، در صفحه‌های خود صحبت‌های رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را اعلام یک زنگ‌خطر به‌دولت و صحبتی برای ثبت در رسانه‌ها و افکار عمومی می‌دانستند. به‌اعتقاد این افراد چند وقتی است که دولت سیزدهم و دیگر مسوولان مثل نماینده‌های مجلس شورای‌اسلامی در حال دادن سیگنال هستند که «بوی بهبود ز اوضاع بورس» می‌آید. برای همین هم دهقان‌دهنوی صحبت از آموزش و فرهنگ‌سازی کرده که در آینده اگر تجربه‌ریزش بورس اتفاق افتاد، با سربلندی بگوید که حرف از آموزش و توجه دولت به‌این حوزه زده است.
اما سیگنال‌هایی که این افراد به‌آنها اشاره می‌کردند برای مثال صحبت‌های محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس بود که در روزهای گذشته بیان کرده بود؛ بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری و انتخاب ابراهیم رئیسی، «بازار جهش پیدا کرد» یا اینکه رشد را بعد از «معرفی وزرا به‌مجلس شورای اسلامی هم شاهد بودیم» و در نهایت این بخش از صحبت‌های او که ادعا کرده؛ «انتظار ما هم این است که تا پایان سال شاخص، همان سقف گذشته خودش را تجربه‌کند.»
کاربرانی که به‌این موضوع پرداخته بودند در نوشته‌هایشان به‌صحبت‌های دو نماینده مجلس شورای اسلامی در روزهای گذشته هم اشاره می‌کردند و سعی می‌کردند که با کنار هم قرار دادن قطعات پازل، ادعای خود درباره سیگنال دادن و بروز اتفاقاتی در فضای بورس را تکمیل کنند.
اشاره دیگر آنها به‌صحبت‌های دو نماینده مجلس بود؛ یکی علی خضریان که گفته بود در یکی از برنامه‌های وزیر پیشنهاد تاکید شد که این حوزه بورس باید به‌صورت فوری مورد رسیدگی قرار گیرد و زمینه چالش‌های مختلف که زمینه خسارت به‌مردم را رقم زده در دولت سیزدهم تکرار نشود و بتوانیم با برنامه‌ریزی دقیق بازار را به‌سمت ثبات ببریم، و صحبت دیگر هم از آن محمدطلا مظلومی آبرزگه بود که بیان کرده بود وضعیت نابسامان بورس نارضایتی‌های بسیاری در جامعه ایجاد کرده‌است و وزیر اقتصاد و تیم اقتصادی دولت نیز باید نسبت به‌این شرایط آگاه بوده و برای عبور از این مشکلات برنامه کاربردی داشته باشند، چراکه آستانه تحمل مردم پایین آمده‌است.
اما در مساله قیمت‌گذاری دستوری که دو سه هفته‌ای می‌شود توجه کاربران توییتر بورس و اقتصادی را به‌خود جلب کرده‌است و در اوایل این ستون هم به‌آن اشاره کردیم، پیمان مولوی، فعال حوزه اقتصاد در توییتر خود نوشت: «هرجا در برنامه‌ای کلمه خودکفایی دیدید، هم بترسید و هم بدانید ذی‌نفعانی در حال جا‌انداختن رانتی دیگر بر دوش میلیون‌ها نفر هستند! خودکفایی و تنظیم بازار و قیمت‌گذاری و … همه کلیدواژه‌های توزیع عادلانه رانت بین رانتجویان و ذی‌نفعان اقتصاد ایرانند!»
توییت او در کمبود بحث‌های اقتصادی در جمع بورسی‌ها و اقتصادی‌ها مورد‌توجه کاربران قرار گرفت و درباره مساله قیمت‌گذاری دستوری در قسمت نظرات بحث‌هایی درگرفت.
داود منظور
دانشیار دانشگاه
اصلاح بودجه ۱۴۰۰ برای خاموش کردن موتور افزایش پایه پولی ضرورت دارد!
دولت روحانی در ۴ماه پایانی عمر خود برای پوشش کسری بودجه هزینه‌های جاری، بیش از ۵۸ هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی استقراض کردو پایه پولی را از ۴۵۵ هزار میلیارد تومان (همت) به۵۱۳ همت افزایش داد.
