بررسی‌ها حاکی از این است،‌ سرمایه‌گذارانی که اقدام به خرید دارا دوم کردند اما کد سهامداری فعال ندارند نیز باید در گام نخست سجامی شوند تا در ادامه با اطلاع‌رسانی صندوق‌ها به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، سریعا دارایی افراد نزد این شرکت به ثبت برسد. در سبد این صندوق، نام چهار سهام شرکت پالایشگاهی شامل نفت تهران، نفت اصفهان، نفت تبریز و نفت بندرعباس به چشم می‌خورد که سرنوشت معاملاتی ۵/ ۳ میلیون نفر از سرمایه‌گذاران برای روز شنبه توسط سپرده‌گذاری مرکزی مشخص شد.

هر چند گفته می‌شود که تاخیر در بازگشایی فقط به دلیل تصویب و اعمال اصلاحیه افزایش سرمایه شپنا و شتران توسط دولت بوده است و سهام جایزه‌ای که به سهامداران تعلق گرفت باید در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ثبت شود. اما پیگیری‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که افزایش سرمایه به‌صورت جایزه در تاریخ مجمع در نماد‌های مذکور صورت گرفت که پس از طی مراحل قانونی و ثبت آن در نماد اصلی به پرتفوی صندوق پالایشی یکم اضافه خواهد شد.

بر این اساس دارایی این دو شرکت پس از طی مراحل قانونی نزد اداره ثبت شرکت‌ها و ثبت آن در سامانه‌های بورسی مربوطه در پرتفوی صندوق نیز به روزرسانی می‌شود. هرچند انتظار می‌رفت با توجه به شرایط بازار میزان تخفیف در نظر گرفته شده (۳۰درصدی) از سوی دولت افزایش پیدا کند، اما نه تنها این موضوع اجرایی نشد بلکه سرمایه‌گذاران در روز‌های معاملاتی اخیر شاهد کاهش ارزش اصلی سرمایه خود در این صندوق نیز بودند. با این حال اظهار بی اطلاعی سازمان بورس از زمان دقیق بازگشایی و اعلام زمان بازگشایی از سوی مقامات سازمان خصوصی‌سازی نیز موضوعی است که در جای خود قابل تامل است.

پالایشی یکم در انتظار سپرده‌گذاری مرکزی

راضیه صباغیان سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» عنوان کرد: پس از ثبت و اعمال سهام جایزه مربوط به نما‌د‌های «شپنا» و «شتران» در پرتفوی پالایشی یکم توسط سپرده‌گذاری مرکزی، صندوق پالایشی یکم قابلیت معامله پیدا می‌کند. به اعتقاد او اگر پیش از اینکه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی سهام جایزه را به سهامداران اختصاص دهد، به یک‌باره نماد معاملاتی مورد بازگشایی قرار بگیرد،‌ یقینا سرمایه‌گذارانی که در این مدت اقدام به فروش سهام می‌کنند از این بابت متضرر خواهند شد. صباغیان خاطرنشان کرد: هر شرکتی که مجمعی برگزار می‌کند و در آن افزایش سرمایه یا سهام جایزه در نظر گرفته می‌شود، مدتی زمان در راستای به‌روزرسانی سهام جدید نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نیاز است.

سازمان بورس و اورق بهادار نیز اکنون در انتظار اعلام نهایی این موضوع از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است، بنابراین نمی‌توان زمان مشخصی را درخصوص بازگشایی پالایشی یکم اعلام کرد. سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی درباره اینکه آیا سازمان بورس تاکنون درخواستی مبنی بر افزایش میزان تخفیف صندوق پالایشی یکم به دولت ارائه کرده است یا خیر عنوان کرد: در تبصره ۲ قانون بودجه ۱۳۹۹ سقف میزان تخفیفی که برای صندوق ETF در نظر گرفته شده ۳۰ درصد است و در این زمینه دولت هم توانایی ایجاد تغییر در قانون را نخواهد داشت.

او با اشاره به سهامدارانی که با خرید صندوق پالایشی یکم اکنون متضرر شده‌اند نیز گفت:‌ نوسان در ذات بازار سرمایه است و همزمان با بازگشت بازار به روند صعودی زیان سرمایه‌گذاران جبران می‌شود. صباغیان درخصوص آخرین اخبار پیرامون سهام عدالت هم بیان کرد: مجمع افزایش سرمایه شرکت‌های سهام عدالتی برگزار شده است و اکنون در انتظار برگزاری مجامع انتخاب هیات مدیره هستیم. به دلیل اینکه این گونه مجامع به‌صورت الکترونیکی صورت می‌گیرند فقط افرادی می‌توانند در مجمع شرکت‌ها حضور پیدا کنند که دارای کد سجامی باشند.

او افزود: سهام عدالت هم پرتفویی متشکل از ۳۶ شرکت در بازار سهام است و متناسب با شرایط بازار نوسان پیدا می‌کند.

سرنوشت پالایشی یکم

مریم شاه‌حسینی مدیر امور ناشران شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به «دنیای اقتصاد» خبر داد: در روز چهارشنبه تخصیص واحد‌های صندوق پالایشی یکم به دارندگان اعلامی از طرف صندوق انجام شد. بنابراین از روز شنبه ۱۷ آبان ماه دارایی صندوق پالایشی یکم در درگاه یکپارچه ذی‌نفعان به آدرس ddn.csdiran.com (با پیش‌شرط سجامی بودن دارندگان) قابل مشاهده خواهد بود.

او افزود:‌ در صورت تعیین کارگزار ناظر توسط کارگزاری منتخب در پرتفوی آنلاین نیز قابل مشاهده است.

شاه‌حسینی تاکید کرد:‌ شرکت سپرده‌گذاری مرکزی می‌توانست طی روز‌های مختلف و بر اساس طبقه‌بندی‌های موجود اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهد اما به دلیل جلوگیری از اجحاف در حقوق افرادی که مالکیت این دارایی را بر عهده دارند، به‌صورت یکپارچه در روز چهارشنبه این موضوع را عملیاتی کرد.

مدیر امور ناشران شرکت سپرده‌گذاری مرکزی درباره تعداد سرمایه‌گذاران نیز بیان کرد: تخصیص واحد‌های صندوق پالایشی یکم به ۵/ ۳ میلیون نفر دارای کد فعال سهامداری صورت گرفت و به حدود ۲۰۰ هزار نفر از سرمایه‌گذارانی که کد سهامداری فعال ندارند نیز تخصیص صورت نگرفته است. بنابراین افراد فاقد کد سهامداری یا دارای کد سهامداری غیرفعال باید در گام نخست اقدامات لازم درخصوص سجامی شدن را انجام دهند و در ادامه پس از طی مراحل لازم کد سهامداری دریافت کرده و به صندوق مربوطه جهت تخصیص دارایی اعلام کنند.