«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
نقش پررنگ «سود انباشته» در افزایش سرمایه‌ها
«اصلاح ساختار مالی» عبارتی است که از دید حسابداری در توصیف این پروسه استحکام‌بخشی به شرکت به‌کار می‌رود. واقعیت آن است که این روزها افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی هم از جهت تعداد و هم از جهت مبلغ خیلی کمتر از موارد مربوط به سود انباشته است. افزایش سرمایه از آورده معمولا متضمن اجرای طرح توسعه یا گسترش عملیات شرکت‌ها بوده و نوید رشد و توسعه را با خود می‌آورد. کم‌شدن این موارد، زنگ هشدار عدم رشد و رکود را برای آینده به صدا در می‌آورد. امید است با ایجاد گشایش در وضعیت کشور، شاهد تامین سرمایه برای طرح‌های (توسعه) جدید تولیدی و صنعتی باشیم. دراین گزارش به وضعیت هفتگی افزایش سرمایه‌ها از مرحله صدور مجوز توسط سازمان بورس تا ثبت آن در اداره ثبت شرکت‌ها پرداخته می‌شود. حرف «ح» پس از نمادهای بورسی به معنی «حقتقدم» و حرف «ج» به معنی «سهام جایزه» است.
شبندر ج: «پالایش نفت بندرعباس» که از هنگام عرضه اولیه در تیرماه ۱۳۹۱ هنوز افزایش سرمایه نداشت، در مجمع فوق‌العاده آخرین روز پاییز خود در بندرعباس، سرمایه‌اش را حدود ۱۰۸ درصد از محل سود انباشته افزایش داد. با این حساب سرمایه ۱۳۸۰ میلیارد تومانی شبندر به بیش از ۲۸۶۸ میلیارد تومان رسید. از بین چند پالایشگاهی که در دولت دهم واگذار شد، شبندر پالایشگاهی تازه‌ساخت و نو محسوب می‌شد که به‌خاطر کیفیت بهتر محصولات و قرار گرفتن در کنار خلیج‌فارس پتانسیل صادراتی مناسبی هم داشت. شبندر در گزارش ۶ ماهه منتهی به ۳۱/ ۶/ ۹۸ خبر از صادرات ۸۰ میلیارد تومانی بنزین داده است که گرچه رقم اندکی است اما سبد صادرات را از محدود ماندن به دو محصول «نفت‌گاز یا گازوئیل» و «نفت کوره» خارج کرد. گفته می‌شود با توجه به اینکه «پالایشگاه نفت ستاره خلیج‌فارس» کشور را از واردات بنزین بی‌نیاز کرده است، پالایشگاه‌های دیگر از جمله شبندر خواهند توانست اقدام به صادرات محصولاتی مانند بنزین کنند. قیمت سهم شبندر بعد از افزایش سرمایه حدود ۲۵ درصد رشد قیمتی داشته است و روز شنبه با وجود صف خرید، مانند برخی از نمادهای بورسی دیگر، حتی به اندازه حجم مبنا هم معامله نشد. درباره پالایشگاه‌ها خبر دیگری که وجود دارد، واگذاری سهم باقی‌مانده دولت به عموم مردم از طریق «صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله» در بورس است که چندی پیش خبر آن از سوی وزیر اقتصاد اعلام شد و البته هنوز عملیاتی نشده است. دولت حدود ۲۰ درصد از سهام پالایشگاه‌های واگذار شده را در مالکیت دارد که با واگذاری آن ممکن است سایه نه چندان آشکارش از سر برخی از پالایشگاه‌ها کنار رفته و وضعیت آنها را به بنگاه‌هایی کاملا خصوصی شده نزدیک گرداند.
هرمز ج: «فولادهرمزگان جنوب» در مجمع فوق‌العاده‌ای که در بندرعباس برگزار کرد، هزار میلیارد تومان از محل سود انباشته بر سرمایه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی خود افزود. سهامداران هرمز به ازای هر سه سهم خود، دو سهم جایزه دریافت و با آن در مجمع سالانه منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۹۸ شرکت خواهند کرد. پیشنهاد اولیه هرمز افزایش سرمایه هزار و ۲۰۰ میلیارد تومانی بود که سازمان بورس با بیش از هزار میلیارد تومان آن موافقت کرد و در مجمع نیز ترجیح داده شد سرمایه شرکت مبلغ رندی باشد و بنابراین از خورده آن صرف‌نظر شد. احتیاط سازمان بورس در عدم موافقت با تمام افزایش سرمایه در خواستی احتمالا می‌تواند به‌خاطر برخی از موارد مطرح شده در گزارش حسابرس باشد. موارد مطرح شده درباره مغایرت با «تامین‌کننده مواد اولیه» و بدهی‌های اختلافی به «اداره مالیاتی» و «سازمان تامین‌اجتماعی» مبلغ چندانی نیست که بتواند سازمان بورس را حساس کند. آنچه می‌ماند توضیح حسابرس درباره بخشی از ارز ناشی از صادرات است که به‌خاطر تحریم‌ها به موقع به دست شرکت نرسیده و احتمالا سبب احتیاط سازمان بورس شده است. تحریم رگباری و چندباره صنعت فولاد کشور توسط ترامپ مدتی است سوژه شوخی در فضای مجازی شده است و البته تاکنون شواهد نشان می‌دهد اثر منفی بر صادرات این کالا نداشته است و البته ایجاد مشکلاتی در نقل‌وانتقال وجوه صادراتی، چندان دور از انتظار نیست. در آخرین مجمع سالانه هرمز برای سال مالی ۱۳۹۷، از حدود ۱۱۰ تومان سود ساخته شده برای هرسهم ۱۱ تومان تقسیم و بقیه به سرفصل سود انباشته منتقل شد و اینک بخش عمده‌ای از آن به حساب سرمایه می‌رود. فولادهرمزگان متعلق به «فولاد مبارکه اصفهان» (فولاد) است که در کنار خلیج فارس ساخته شده و به همین خاطر برخلاف پدر خود، کم‌آبی تهدیدی را متوجه آن نمی‌کند. از طرف دیگر دسترسی به بازار صادراتی نیز برای آن آسان‌تر است. گفته می‌شود چند دهه قبل کارخانه فولاد قرار بوده در جنوب کشور و در کنار دریا ساخته شود اما برخی از صاحب نفوذان، محل آن را به اطراف اصفهان تغییر می‌دهند غافل از آنکه چند دهه بعد مشکل کم‌آبی سبب خشکی پهنه زاینده‌رود می‌شود.
سازمان بورس در هفته گذشته هیچ مجوز افزایش سرمایه‌ای صادر نکرد، در حالی‌که ناشران بازار سرمایه بیکار ننشسته و یازده شرکت «پیشنهاد هیات‌مدیره برای افزایش سرمایه» یا «اظهارنظر حسابرس نسبت به این پیشنهاد» را روی کدال قرار دادند. «سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها» (وسکاب) خبر از ثبت سرمایه جدید ۶۰۰ میلیارد تومانی خود داد که پس از افزایش ۱۰۰ میلیارد تومانی معادل ۲۰ درصدی از محل سود انباشته حاصل شد. سهام جایزه جدید روز شنبه در پرتفوی سهامداران نشست و از همان روز هم قابل معامله شد. افزایش سرمایه شرکت بازارپایه‌ای «بیمه تعاون» (وتعاون) هم با گذشت بیش از یکسال از تصویب در مجمع فوق‌العاده، سه‌شنبه هفته قبل به ثبت رسید و تعاون که یکی از چند شرکت تعاونی بازارسرمایه است، سرمایه ۴۹ میلیارد تومانی خود را از محل مطالبات و آورده نقدی به ۱۵۰ میلیارد تومان رساند تا حداقل سرمایه تعیین شده برای شرکت‌های بیمه را رعایت کرده باشد.
در حراج حقتقدم شرکت «ارتباطات سیار ایران» (همراه) برای هر برگه استفاده‌نشده مبلغ ۱۲۵۷۸ ریال به‌صورت خالص به‌دست آمد که از روز چهارشنبه هفته قبل با مراجعه به هریک از شعب بانک ملت قابل دریافت است. شرکت «داروسازی کاسپین تامین» (کاسپین) هم از دارندگان حقتقدم استفاده نشده دعوت کرد به یکی از شعب بانک رفاه مراجعه کرده و برای هر برگه مبلغ ۲۰۶۹ تومان دریافت کنند. «فنرسازی زر» (خزر) پس از انجام فرآیند حراج، مبلغ ۳۰۲ تومان را برای هر برگه حقتقدم استفاده نشده کنار گذاشت که البته در اطلاعیه کدال حرفی از چگونگی پرداخت آن به دارندگان اعلام نشده است. رشد قیمتی نمادهای مربوط به خودورسازان و به‌ویژه قطعه‌سازان سبب شد افرادی که از حقتقدم خود در این نماد(خزر) استفاده نکردند بین سه تا هشت برابر نسبت به قیمت‌های معاملات اولیه سود ببرند.
کشف قیمت حقتقدم استفاده نشده شرکت بازارپایه‌ای «خدمات فنی فولاد یزد» (خفولا) روز گذشته در قیمت ۱۹۰۰ تومان انجام شد درحالی‌که قیمت خود سهم حدود ۱۸۰۰ تومان بود و احتمال عدم تایید آن وجود دارد. حراج حقتقدم «داروسازی فارابی» (دفارا)، «صنایع خاک‌چینی ایران» (کخاک)، «سرمایه‌گذاری اعتلا البرز» (اعتلا) و «بیمه پارسان» (پارسیان) در یک هفته گذشته به پایان رسید.
artava@chmail.ir
