بازی بزرگان با شاخص

دنیای اقتصاد- سلیمان کرمی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته با افت ۱۰۹ واحدی (معادل ۱/ ۰ درصدی) در سطح ۷۶ هزار و ۶۹۲ واحد متوقف شد. در ساعات ابتدایی معاملات شاخص رشد اندکی را تجربه کرد، در ادامه اما فشار افت قیمتی سهام مانع از پایداری شاخص در مسیر صعودی شد. در این میان فشار فروش در نمادهای بزرگ مانند «فولاد»، «کگل» و «فارس» باعث شد که این نمادها در میان نمادهای با بیشترین اثر منفی بر شاخص حضور داشته باشند. سهام هلدینگ خلیج فارس به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت بورس تهران با نوسانات عجیب خود بیشترین اثر را بر شاخص کل داشت. در ابتدای معاملات شاهد رشد اندک قیمت پایانی «فارس» بودیم. در ادامه اما این نماد زیر عرضه‌های سنگین حقوقی‌ها دوام نیاورد و قیمت این سهم حتی تا کف قیمتی روزانه (منفی ۵ درصد) افت کرد و با فشار بر شاخص کل، این نماگر تا سطح ۷۹ هزار و ۶۰۰ واحد نزول کرد. با این حال این پایان بازی «فارس» با شاخص نبود و حامیان بازار با مشاهده اثر منفی قابل توجه «فارس» بر شاخص به دنبال جبران مافات برآمدند. در نتیجه با خریدهای سنگین خود و بالا کشیدن قیمت‌ها در ۱۵ دقیقه پایانی معاملات افت قیمت پایانی «فارس» را متعادل ساختند. این موضوع اثر خود را با رشد بیش از ۱۰۰ واحدی و تعدیل افت شاخص نشان داد.

«شاراک»، «شپدیس» و «خپارس» نیز به ترتیب بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل داشتند. درخصوص رشد قیمتی نمادهای مزبور می‌توان به رشدهای اخیر نرخ دلار اشاره کرد. جهش نرخ دلار در بازار آزاد در این مدت در کنار ثبات نسبی دلار مبادله‌ای در سطوح کنونی (۳۲۳۰ تومان) اثر مثبتی بر حاشیه سود پتروشیمی‌ها خواهد داشت. برای مثال در پتروشیمی شازند بالای ۶۰ درصد (حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان) از بهای تمام‌شده کل سال به خرید نفتا اختصاص دارد (بر اساس آخرین گزارش پیش‌بینی). «شاراک» در نیمه نخست سال با تعدیل منفی سودآوری در اثر کاهش فاصله نرخ ارز مبادله‌ای و آزاد مواجه شده بود. در شرایط کنونی اما می‌‌توان روند معکوسی را برای سودآوری این شرکت انتظار داشت. در هفته‌های اخیر نرخ رشد مبالغ فروش همگام با دلار آزاد بیش از نرخ رشد مواد اولیه با اثر نرخ مبادله‌ای ارز بوده که این موضوع بار دیگر بازار را به بهبود سودآوری این شرکت امیدوار کرده است.

در این میان باید توجه داشت که بر اساس اطلاعات موجود در صورت‌های مالی «شاراک»، آخرین پیش‌بینی سودآوری این شرکت با نرخ دلار مبادله‌ای ۳ هزار تومانی در خرید نفتا و نرخ دلار آزاد ۳۶۵۰ تومان در فروش محصولات به بازار ارائه شده است. حال اینکه ارز مبادله‌ای رشد ۸ درصدی را نسبت به نرخ مفروض و ارز آزاد نیز (با لحاظ نرخ ۴۱۰۰ تومانی) رشد ۱۲ درصدی را داشته است. در صورتی‌که کل پیش‌بینی فروش این شرکت برای نیمه دوم سال به مبلغ ۱۲۰۳ میلیارد تومان را متاثر از نرخ دلار در نظر بگیریم و از سوی دیگر رشد نرخ ارز مبادله‌ای را در خرید ۶۴۰ میلیارد تومانی نفتا لحاظ کنیم، می‌توان تعدیل مثبت حدود ۱۰ درصدی را برای این شرکت انتظار داشت. در این میان باید به رشد قیمت نفت از ابتدای پاییز اشاره کرد؛ موضوعی که می‌تواند قیمت نفتا را به‌عنوان یک فرآورده نفتی به دنبال داشته باشد. علاوه بر این شاید ریسک مهم‌تر در این شرایط ناپایداری احتمالی دلار در سطوح کنونی باشد. تفاوت اصلی روند آتی نرخ‌های دلار در بازار آزاد و مبادله‌ای این است که سیاست‌گذار ارزی در شرایط کنونی تمایل بسیاری به کاهش دوباره فاصله نرخ ارز آزاد و مبادله‌ای دارد. این کاهش فاصله احتمالا با رشد نرخ مبادله‌ای در مقابل فشار بر نرخ بازار آزاد خواهد بود.

در پتروشیمی پردیس نیز حالت مشابهی درخصوص دریافت خوراک گازی (با نرخ تسعیر ارز مبادله‌ای) و از سوی دیگر فروش صادراتی اوره با نرخ آزاد مشاهده می‌شود. رشد نسبی قیمت اوره در فوب‌های جهانی و همچنین رشد نرخ دلار افزایش نرخ فروش را در این شرکت به دنبال داشته است. این موضوع را می‌توان در گزارش عملکرد ماهانه «شپدیس» و رشد ۸ درصدی نرخ فروش مشاهده کرد. در کنار ریسک افت نرخ دلار آزاد و احتمال رشد نرخ ارز مبادله‌ای باید به رشد نیمه دوم خوراک گازی پتروشیمی نیز (شامل چهار هاب بین‌المللی) توجه داشت. بر اساس اطلاعات اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) قیمت گاز در هاب هنری آمریکا، رشد بیش از ۱۸ درصدی را تجربه کرده است (آذر نسبت به آبان). بر این اساس این موضوع می‌تواند عامل فشار بر سودآوری «شپدیس» باشد.

خلاصه‌ای بر خبرسازان گذشته بازار

بعد از ظهر سه‌شنبه مجوز افزایش سرمایه ۶۲۷ درصدی «شپلی» روی سایت «کدال» قرار گرفت. به این ترتیب پس از ماه‌ها رایزنی با سازمان برای افزایش سرمایه ۵۸۲ میلیارد تومانی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، در نهایت سازمان با افزایش ۳۰۸ میلیارد تومان آن موافقت کرد. به این ترتیب سازمان با تجدید ارزیابی ماشین‌آلات موافقت نکرده است. دلیل اصلی این موضوع را می‌توان هزینه سنگین استهلاک با تجدید ارزیابی دارایی‌ها عنوان کرد. «شپلی» به منظور خروج از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت قصد افزایش سرمایه دارد، در حالی‌که با افزایش سرمایه سنگین کنونی نیز همچنان کل سرمایه شرکت کمتر از زیان نزدیک به ۳۹۹ میلیارد تومانی (بر اساس عملکرد تا پایان خرداد سال جاری) است. البته به این زیان باید عملکرد ماه‌های اخیر و همچنین استهلاک ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها را اضافه کرد. انتشار صورت‌های مالی حسابرسی‌شده سایپا برای نیمه نخست سال شاید مهم‌ترین اطلاعیه «کدال» در روز گذشته بود. دلیل اصلی توقف «خساپا» ابهام موجود در صورت‌های مالی ۶ ماه حسابرسی‌نشده این شرکت عنوان می‌شد. صورت مالی حسابرسی‌شده این شرکت با سود ۱۰۲‌ریالی بدون تغییر نسبت به‌صورت‌های مالی حسابرسی‌نشده به بازار ارائه شد. در این میان در بخش درآمدهای غیرعملیاتی ۱۹۰ میلیارد تومان سود از نیوان ابتکار شناسایی شده است. همچنین بابت فروش سایپا دیزل نیز ۲۲۴ میلیارد تومان سود شناسایی شده است، در حالی‌که همچنان خریداری برای «خکاوه» پیدا نشده و درخصوص فروش این سرمایه‌گذاری سایپا تردید وجود دارد. نیوان ابتکار مالکیت ۷/ ۹ درصد از شرکت‌ پارس خودرو، ۱۰ درصد زامیاد، ۱/ ۱ درصد سایپا، ۲/ ۱۵ درصد سایپا دیزل، ۵/ ۴‌درصد رایان سایپا و ۱۰ درصد محور خودرو را در پرتفوی بورسی خود دارد. در حالی‌که در سال ۹۴ تنها ۴۲۰ میلیون تومان سود از نیوان ابتکار برای «خساپا» شناسایی شده، جهش مبلغ کنونی جالب توجه است. نیوان ابتکار ۵۰درصد سهام سایپا کاشان را در اختیار دارد. بر این اساس انتظار برای شفاف‌سازی دوباره سایپا در این خصوص پیش از بازگشایی نماد وجود دارد.