دنیای اقتصاد- فاطمه اسماعیلی: پرونده فرابورس ایران در اولین ماه از پاییز در شرایطی بسته شد که نماگر این بازار در آخرین روز کاری این ماه در سطح ۵/ ۸۲۴ واحد قرار گرفت و توانست با ثبت بازدهی بیش از یک درصدی معاملات مهر ماه را به پایان رساند. در عین حال بازدهی این بازار از ابتدای سال جاری تاکنون به ۳۵/ ۲ درصد رسید. بررسی روند حرکتی آیفکس در مهرماه نیز نشان از تاثیر عوامل مثبت مختلفی بر این بازار دارد. بر این اساس فرابورس در این مدت با تحولات زیادی همچون عرضه اولیه سهام دو شرکت در بازار دوم و آغاز و اتمام پذیره‌نویسی سه اوراق در بازار بدهی همراه شد. علاوه بر این طی معاملات این ماه شاهد عرضه اولیه مرحله دهم اسناد خزانه اسلامی بودیم. در مجموع تمامی این عوامل توانست فرابورس را در مدار مثبت قرار دهد که ماحصل آن همان‌طور که گفته شد ثبت بازدهی یک درصدی در کارنامه مهرماه و ایستادن در سطح ۵/ ۸۲۴ واحدی بود.

مهم‌ترین‌ رویدادهای مهرماه فرابورس

مهر‌ماه فرابورس با اخبار زیادی همراه بود که در این میان دو عرضه اولیه در بازار دوم فرابورس در صدر توجهات معامله‌گران قرار داشت. نخستین عرضه اولیه این ماه همزمان با تولد فرابورس با کشف قیمت ۴۷۶ تومانی هر سهم شرکت شیر پاستوریزه پگاه گلستان رقم خورد. به این ترتیب ۱۲ میلیون سهم «غگلستا» معادل ۱۰ درصد از سهام این شرکت وارد بازار دوم فرابورس شد و تا پایان مهرماه بازدهی حدود ۴۱ درصدی از آن سهامداران خود کرد. بازار دوم فرابورس در نیمه‌های مهر ماه عرضه اولیه دیگری را تجربه کرد. به این ترتیب در دوازدهمین روز مهر، ۵ درصد از سهام شرکت تولید برق ماه‌تاب کهنوج در نماد «بکهنوج» عرضه شد و ۶/ ۱۴ میلیون سهم این شرکت به قیمت ۹۳۰ تومان مورد معامله قرار گرفت. «بکهنوج» در ۱۲روزی که مورد معامله قرار گرفت تنها ۴ روز مثبت داشت و بازدهی یک درصدی نصیب سهامداران خود کرد. از دیگر تحولات مهرماه فرابورس آغاز و اتمام پذیره‌نویسی اوراق اجاره شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان در بازار ابزارهای نوین مالی بود. بر این اساس با صدور مجوز سازمان بورس از ۱۷مهرماه به مدت ۲ روز کاری تعداد ۴۸۰ هزار ورقه به ارزش ۴۸ میلیارد تومان اوراق اجاره (صکوک) این شرکت با نرخ سود ۱۶ درصد سالانه در نماد معاملاتی «لوتوس۹۹» از طریق بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس پذیره‌نویسی شد. بازار ابزارهای نوین مالی در روزهای پایانی مهرماه شاهد یک عرضه اولیه نیز بود. به این ترتیب این بازار پس از سررسید شدن سومین مرحله از اسناد خزانه اسلامی در نماد «اخزا۳»، میزبان عرضه اولیه ۱۵ میلیون ورقه اسناد خزانه اسلامی مرحله دهم در نماد «اخزا۱۰» بود که با قیمت ۸۳ هزار و ۷۳۵ تومان وارد گردونه معاملات این بازار شد که نرخ سود موثر آن تا سررسید ۹/ ۲۰ درصد کشف شد. در عین حال در ماهی که گذشت اوراق مرابحه گندم در نماد «گندم۹۷۰۷» و اوراق مشارکت شرکت لیزینگ امید در نماد «امید۹۹» در مجموع به ارزش یک هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان پذیره‌نویسی شدند. معامله عمده ۱۳/ ۳ درصد از سهام غیرمدیریتی شرکت گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران در نماد «سمگا» نیز از دیگر تحولات فرابورس ایران در مهرماه ۹۵ بود.

فرابورس از دریچه آمار

در ۱۸ روز معاملاتی این ماه به‌طور میانگین روزانه تعداد ۲۳۵ میلیون ورقه به ارزش ۱۹۸۴ میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت. بررسی نوسان‌های شاخص فرابورس در مهرماه حکایت از رشد ۶/ ۸ واحدی این نماگر دارد. آیفکس اولین روز مهرماه را با رشد تا سطح ۸۲۳ واحدی آغاز کرد اما پس از آن در یک روند نوسانی قرار گرفت. چهاردهم مهر ماه قرمزترین روز آیفکس با قرارگرفتن این نماگر در سطح ۸۱۲ واحدی رقم خورد تا روزهای منفی این نماگر تا حدودی متوقف شود. بر این اساس آیفکس نیمه دوم مهر‌ماه قدم در مسیر صعودی گذاشت و در بیست و هفتمین روز این ماه به اوج خود یعنی محدوده ۸۲۷ واحدی صعود کرد. با وجود رشد شاخص فرابورس در مهرماه، ارزش بازار با افت یک درصدی (معادل ۷۰۵ میلیون تومان) همراه شد و به حدود ۹۷ هزار میلیارد تومان رسید. همچنین در ماه مذکور تعداد ۴ هزار و ۲۳۹ میلیون ورقه بهادار در ۶۰۱ هزار دفعه در تمامی بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که ارزش این حجم از دادوستدها به ۳۵ هزار و ۷۰۴ میلیارد ریال رسید. به این ترتیب با ثبت این میزان معامله در مهرماه شاهد رشد بیش از ۵۰ درصدی حجم و تعداد دفعات معاملات و ۱۰۰ درصدی ارزش این تبادلات نسبت به مهرماه سال ۹۴ بودیم. طی این ماه بازارهای اول، دوم و پایه (بازارهای خرد) به‌ترتیب معامله ۱۰۶۶، ۱۹۸۳ و ۱۰۹۶ میلیون سهم به ارزش ۲۲۸، ۷۲۳ و ۲۰۷ میلیارد تومان را تجربه کردند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حاکی از رشد ۲۲، ۸۴ و ۵۱ درصدی حجم معاملات و افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی ارزش معاملات در این بازارها است.در همین حال بازار ابزارهای نوین مالی نیز همچون سایر بازارها از روند رو به رشدی در معاملات برخوردار بود به‌طوری که ۹۵ میلیون ورقه به ارزش ۲۴ هزار و ۱۲۶ میلیارد ریال در این بازار دست به دست شد که با رشد ۴۱ و ۸۸ درصدی حجم و ارزش معاملات همراه بود.

عملکرد صنایع فرابورسی در مهرماه

طی ماهی که گذشت پالایشی‌ها، عرضه برق و گاز و گروه فلزات اساسی به ‌ترتیب سه صنعتی بودند که بیشترین سهم از ارزش معاملات خرد فرابورس را به خود اختصاص دادند. به این ترتیب گروه پالایشی‌ها با ارزش معاملاتی بالغ بر یک هزار و ۳۱۱ میلیارد ریال سهم ۱۴ درصدی، گروه عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم با دادوستد یک هزار و ۱۳۴ میلیارد ریال سهم ۱۲ درصدی و گروه فلزات اساسی با معاملاتی به ارزش یک هزار و ۶۲ میلیارد ریال سهم ۱۲ درصدی را از مجموع ارزش معاملات سهام در بازارهای اول، دوم و پایه در اختیار گرفتند.در عین حال گروه محصولات شیمیایی با در اختیار داشتن در مجموع ۳۰ میلیون و ۶۷۱ هزار سهم با ارزش بازاری بالغ بر ۱۹۷ میلیارد دلار سهم ۲۰ درصدی از ارزش کل بازار را در اختیار گرفت. پس از این گروه، ارزش بازار گروه‌های اوراق تامین مالی و فلزات اساس به ترتیب سهمی ۱۴ و ۵/ ۱۲ درصدی داشت تا رده‌های بعدی بزرگ‌ترین‌ صنایع فرابورسی را از آن خود کنند.

دومین ماه متوالی افت «تسه»ها

در ماهی که گذشت با اتمام تقاضای فصلی مسکن، قیمت اوراق تسهیلات مسکن نیز در مسیر نزولی قرار گرفت. میانگین قیمت این اوراق در مهرماه در محدوده ۸۵ هزار و ۵۰۰ تومان قرار گرفت که افت ۸/ ۶ درصدی نسبت به میانگین قیمت اوراق در فصل تابستان را نشان می‌دهد. بر این اساس «تسه»ها در این ماه با افت ۲/ ۷ درصدی همراه شدند تا دومین ماه منفی بازار تسهیلات مسکن ثبت شود. (اوراق تسهیلات مسکن معاملات شهریورماه را با افت ۴/ ۹ درصد پشت سر گذاشته بودند.) در مجموع طی معاملات مهرماه سال جاری ۸۳۸ هزار و ۸۷۴ ورقه تسهیلات مسکن به ارزش ۷۲۷ میلیارد و ۹۰۰ میلیون ریال در ۴۸ هزار و ۷۶۱ نوبت معاملاتی مورد دادوستد قرار گرفت.

بازدهی یک درصدی مهرماه آیفکس