دنیای اقتصاد- مهرنوش سلوکی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته با افت ۱۵۲ واحدی به کار خود پایان داد. ارزش معاملات نیز به بیش از ۲۰۳ میلیارد تومان و حجم معاملات نیز به یک میلیارد و ۱۱۵ میلیون سهم رسید. (بدون احتساب معاملات بلوک) بررسی‌ها حاکی از آن است، با وجود اینکه این مولفه‌ها نسبت به روز سه‌شنبه با کاهش نسبی همراه بوده اما همچنان نسبت به میانگین شهریور ماه رشد بیش از ۸۰ درصدی در حجم ورشد ۷۰درصدی در ارزش معاملات را نشان می‌دهد.

چرخش نقدینگی بورس به سمت دیگر

رفتار بورس تهران از ابتدای مهرماه تاکنون را می‌توان تحت‌تاثیر چند مولفه بیان کرد. در روزهای پایانی شهریور شاهد کاهش چشمگیر حجم و ارزش معاملات همگام با ریزش شاخص بودیم. امری که به دلیل تسویه اعتبارات کارگزاری‌ها عنوان می‌شد.این رفتار در حالی طی آن دوره، مشخصه حاکم بر بازار بود که این انتظار وجود داشت با شروع مهرماه یک‌بار دیگر شاهد ورود نقدینگی از محل اعتبارات به بازار باشیم.

بررسی‌ها درخصوص روند معاملات روزهای اخیر حاکی از این است که عمده نقدینگی از کانال اعتباری‌ها در گروه خودرو جا خوش کرده بود. موضوعی که یکبار دیگر و در سه ماه پایانی سال گذشته (رشد ۲۰۰درصدی گروه خودرو) شاهد آن بودیم. در آن بازه زمانی نیز صنعت خودرو و نماد‌های بزرگ آن به‌ کمک رشد شاخص آمدند و به مدد رشد آنها بازار نیز جان گرفت. در گزارش‌های قبل «دنیای اقتصاد» صراحتا به این نکته اشاره شد که رشد این روزهای نماد‌های خودرویی تحت تاثیر نقدینگی اعتباری یا به اصطلاح پول‌های داغ است. پول‌هایی که به دلیل اعتباری بودن آن به سرعت تغییر موضع می‌دهند. روز گذشته بار دیگر نماد‌های خودرویی با فشار فروش همراه شدند. تحت‌تاثیر همین فشار فروش‌ها، نماد «خساپا» که از اوایل هفته به‌عنوان محرک اصلی بازار مطرح بود با افت ۴/ ۰ درصدی به کار خود پایان داد. بررسی معاملات روز گذشته در این نماد حکایت از فشار فروشی بود که عمدتا از سوی حقیقی‌های بازار صورت گرفته است. دیگر نماد‌های مرتبط نیز شرایط بهتری نسبت به سایپا نداشتند و روندی را طی کردند که فرضیه هراس سهامداران از گروه خودرو را تا حد زیادی قوت بخشید؛ سهامدارانی که به رشد مداوم این صنعت امیدوار نبوده زیرا همچنان نتوانسته‌اند تحول بنیادی قابل‌توجهی را در این گروه لمس کنند.با وجود خبرهای زیادی که حول کارخانه‌های بزرگ خودروسازی مطرح است اما بررسی بنیادی این گروه‌ها هیچ تحول قابل توجهی را نشان نمی‌دهد. قراردادهایی که یکی پس از دیگری به امضا می‌رسد اما همچنان صورت‌های مالی این شرکت‌ها نقطه عطفی را نشان نمی‌دهد. به‌عنوان مثال رشد دیروز نماد «خودرو» و اثر مستقیم آن بر شاخص تحت‌تاثیر خبر مذاکره دو شرکت ایران‌خودرو و پژو سیتروئن بود. خبری که تنها می‌تواند آینده خوشبینانه‌ای را برای این شرکت رقم بزند و حداقل طی این مدت اثرگذاری چندانی ندارد.

«وپاسار» جذاب در غیاب بزرگان

روز گذشته بانک پاسارگاد در حالی به کار خود پایان داد که در میان پرمعامله‌ترین سهم‌های بازار (۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان) جا داشت. این نماد روز گذشته با تاثیر ۵/ ۱۹ واحدی بر محاسبه شاخص کل مانع از ریزش بیشتر شاخص کل شد.معاملات این نماد روز گذشته با انجام یک جابه‌جایی عمده بین معامله‌گران حقوقی صورت گرفت. در حال‌حاضر سهام این بانک روی تابلوی عادی در مرز قیمت اسمی (۱۰۰ تومان) معامله می‌شود و بدون در نظر گرفتن تعدیلات افزایش سرمایه و تقسیم سود، در کف تاریخی خود قرار دارد. قیمت پایه هر سهم در این معامله بلوکی ۱۱۲ تومان در‌نظر گرفته شده است. در شرایط فعلی چنین قیمتی برای بلوک مذکور، نازل به نظر می‌رسد و می‌تواند سیگنالی منفی به بازار مخابره کند. از آن مهم‌تر شرایط پرداخت بهای این بلوک غیرمدیریتی است که می‌تواند شرایط را برای «وپاسار» روی تابلوی معاملات حتی دشوارتر کند.

ابهام در فضای این روزهای بورس

به‌نظر می‌رسد فضای بورس به گونه‌ای است که با وجودرشد حجم و ارزش معاملات طی چند روز اخیر، عامل حمایتی قابل‌توجهی جهت ادامه‌دار بودن این روند وجود ندارد. از سوی دیگر با توجه به شرایط صنایع بزرگی چون پالایشگاهی‌ها، معادن و پتروشیمی طی این مدت این احتمال وجود دارد که گزارش‌های ۶ ماه دوم سال این شرکت‌ها چنگی به دل نزند و نتوانند تغییر آنچنانی در بازار به وجود آورند. ماحصل تمام این گفته‌ها را شاید بتوان تداوم فضای ابهام‌آلود بورس دانست. فضای ابهامی که شاید برای سهامداران با دید بلند‌مدت‌تر تا حدی کم‌ریسک‌تر باشد، اما برای سهامدارانی که دید کوتاه‌مدت یا حداقل کم‌مدت‌تر دارند، نمی‌تواند چندان خوشایند باشد.

دربازار چه گذشت

روز گذشته در بازار سهام، شاخص با افت ۲/ ۰ درصدی به مرز ۷۷هزار واحد نزدیک و در سطح ۷۷هزار و ۱۸۳ واحد آرام گرفت.هفت نماد تاثیر گذار بر شاخص روز گذشته به ترتیب «خودرو»، «شبندر»، «وپاسار»، «همراه»، «شبریز»، «فارس» و «کگل» بودند که به جز دو شرکت ایران خودرو و بانک پاسارگاد دیگر نماد ها بر منفی شدن شاخص کل اثرگذار گذاشتند. در همین رابطه بیشترین حجم معاملات روزانه در اختیار شرکت زامیاد و به حجم ۲۴۸هزار و ۱۳۲میلیون سهم بود که بعد از آن سایپا با حجم ۱۵۷ میلیون سهم قرار گرفت. بررسی پیام‌های ناظر بازار نیز نشان می‌دهد که ۴ نماد «غشصفح»، «کهمدا»، «پکرمان» و «سمازن» به دلیل برگزاری مجمع فوق‌العاده و برنامه افزایش سرمایه متوقف شدند. در مقابل نیز نماد‌های «ونوین» و «ثاژن» بازگشایی شدند. به طور کلی روند معاملات روز گذشته به گونه ای بود که بار دیگر تحت تاثیر افت در گروه خودرو عمده نماد‌های دیگر نیز با افت به کار خود پایان دادند.