گروه بورس - فاطمه اسماعیلی: تغییرات و نوسانات بازار فرآورده‌های نفتی و همچنین مواد معدنی به ویژه فلزاتی همچون روی، سبب شده تا متقاضیان و خریداران این محصولات برای تامین نیاز خود، با یکدیگر وارد رقابت شوند و قیمت نمادهای وابسته به این محصولات نیز با جهش محسوسی مواجه شود. در این میان بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان از رشد مناسب قیمت‌ها در گروه فرآورده‌های نفتی و همچنین نمادهای وابسته به روی در ماه‌های گذشته دارد.

فرآورده‌های نفتی: شاخص گروه فرآورده‌های نفتی در بازه زمانی ۲۱ تیرماه تا ۱۶ مرداد ماه با افزایش ۲۰ درصدی مواجه شد. رشدی که برای توضیح آن می‌توان دلایلی را برشمرد. بر این اساس انتشار برخی گزارش‌های سالانه ۹۴ موجب شد تا بسیاری از نمادهای حاضر در گروه فرآورده‌های نفتی از زیان خارج شده یا میزان زیان این شرکت‌ها تا میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. در این میان می‌توان تاثیر عوامل داخلی و خارجی را در کاهش زیان شرکت‌های فرآورده‌های نفتی و رشد شاخص این گروه بررسی کرد.

از آنجا که بازار در انتظار انتشار گزارش‌های سه ماهه این شرکت‌ها و همچنین در این مدت شاهد افزایش قیمت نفت بوده، خوش‌بینی‌هایی درخصوص احتمال تعدیل مثبت این شرکت‌ها وجود داشته و همین خوش‌بینی‌ها عاملی برای افزایش قیمت سهام در میان نمادهای حاضر در گروه شده است. علاوه بر این صدور دستورالعمل تخفیف در قیمت خوراک با هدف توسعه پالایشگاه‌های نفت توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی که به موجب آن امکان تخفیف ۵ درصدی قیمت نفت خام پالایشگاه‌‌ها فراهم شد و پس از آن زمزمه‌هایی مبنی بر افزایش تخفیف نرخ خوراک پالایشگاه‌ها از ۵ به ۱۰ درصد نیز خود عاملی مضاعف در حرکت قیمتی سهام نمادهای این گروه در مسیر صعودی شد. در عین حال نباید از تاثیر افزایش جهانی قیمت نفت در مدت مورد بحث غافل شد. البته رشد شاخص این گروه ادامه پیدا نکرد و پس از رشد حدودا یک ماهه با اصلاح ملایمی مواجه شد. به‌طوری که شاخص گروه فرآورده‌های نفتی پس از ۱۶ مرداد تعدیل شده و با افت حدود ۵درصدی به ۲۰۳ هزار و ۱۷ واحد در روز گذشته رسید. تعدیلی که با توجه به رشد ۲۰ درصدی شاخص طبیعی به نظر می‌رسد.

در این میان کارشناسان دلایلی را برای این اصلاح قیمتی ذکر می‌کنند. در میان عوامل خارجی می‌توان به برگشت بهای نفت در مسیر نزولی اشاره کرد. هر چند در یک هفته اخیر خبرهای خوبی از جمله خوش‌بینی‌هایی درخصوص توافق میان صادرکنندگان نفتی به ویژه روسیه و عربستان و همچنین از سرگیری طرح فریز نفتی شنیده شد اما این خبرها نتوانست از میزان نگرانی فعالان بازار بکاهد. نگاهی به سابقه طرح فریز نفتی در دو سال گذشته حکایت از شکست این پروژه دارد. موضوعی که بر ابهامات موجود افزوده تا به موجب آن نتوان به‌صورت دقیق درباره آینده پالایشی‌ها سخن گفت. بر این اساس همچنان انتظار می‌رود استراحت قیمتی در میان نمادهای حاضر در این گروه تا دریافت سیگنال‌های دقیق‌تر همچون انتشار گزارش‌های سه ماهه، افزایش تخفیف در قیمت خوراک و همچنین مذاکره صادرکنندگان نفتی در حاشیه نشست بین‌المللی انرژی در الجزایر ادامه داشته باشد.

روی: در بازار سهام نمادهایی از جمله فسرب، کروی، باما، کبافق، فرآور، زنگان، فزرین و فاسمین حضور دارند که در ماه‌های اخیر از تغییرات قیمتی روی به واسطه عوامل داخلی یا خارجی تاثیر می‌پذیرند. تاثیراتی که در ماه‌های اخیر به رشد‌های خوب قیمتی در اکثر نمادهای مذکور منتهی شده است. به‌عنوان مثال شرکت توسعه‌ معادن‌ روی‌ ایران‌ (کروی) از اواخر تیرماه سال جاری با رشد ۲۲ درصدی قیمت مواجه شد و شرکت ملی سرب و روی ایران (فسرب) نیز در بازه زمانی دو ماهه رشد ۴۹ درصدی را تجربه کرده است. در این میان می‌توان به دو گمانه‌زنی موجود درخصوص رشد قیمتی نمادهای روی‌محور اشاره کرد. از اوایل ۲۰۱۶ میلادی تاکنون قیمت جهانی روی از ۱۵۰۰ دلار بر تن به حدود ۲۳۰۰ دلار بر تن رسیده است که عمده دلیل این افزایش قیمت را می‌توان در کاهش تولید و موجودی کنونی این ماده معدنی و بالا بودن تقاضا در مقابل عرضه کم محصول جست‌وجو کرد. عاملی که باعث شد تا نمادهای روی‌محور به‌طور همزمان با هم رشد کنند. کارشناسان و فعالانی که در بازار فلزات حضور دارند، کم شدن عرضه این فلز در بازار جهانی را عاملی برای افزایش جذابیت و کشش بازار روی معرفی می‌کنند. بر این اساس به اعتقاد این کارشناس، هم‌اکنون جذابیت خاصی برای بازار روی ایجاد شده، زیرا افزایش ناگهانی و شدید تقاضا برای فلز روی باعث شده تا موجودی انبارها به کمترین حد ممکن در ۸ سال گذشته خود برسد که نشان از ظرفیت بالا برای جهش قیمت این کانی و پیشی‌گرفتن تقاضا بر عرضه است. در این میان عوامل داخلی نیز بی‌تاثیر نبودند. زمزمه‌هایی درخصوص واگذاری معدن مهدی‌آباد به «کروی» که یکی از کنسرسیوم‌های متقاضی این معدن بود موجب شد تا این نماد به همراه زیرمجموعه‌هایش با رشد قیمتی خوبی روبه‌رو‌ شود. اتفاقی که البته با گشایش پاکت مالی سرب و روی مهدی‌آباد و دیدن نام کنسرسیوم مبین به‌عنوان برنده فراخوان سرمایه‌گذاری ایمیدرو تا حدودی خنثی شده و به اصلاح قیمتی این نمادها منتهی شد.

با وجود این درباره آینده این نمادها نمی‌توان با قدرت سخن گفت، چرا‌که همچنان ابهاماتی درخصوص بازار آتی روی وجود دارد. بسیاری از کارشناسان با استناد به روند تاریخی این محصول، احتمال رسیدن به قیمت‌هایی بیشتر از ۲۳۰۰ دلار بر تن را ضعیف دانسته و حتی احتمال اصلاح قیمت روی را ممکن می‌دانند. بر این اساس به نظر می‌رسد قیمت‌های کنونی معیار مناسبی برای پیش‌بینی روند آتی این نمادها نیست. از طرف دیگر روز گذشته خبرهایی درخصوص احتمال تعطیلی معادن بزرگ ایالت هونان چین به دلیل مشکلات و چالش‌های زیست‌محیطی حاصل از برداشت و ادامه این تعطیلی تا ژوئن سال آینده منتشر شد که می‌تواند سوختی برای رشد بیشتر قیمت این محصول شود. سال گذشته نیز بسته شدن دو معدن در استرالیا و معدنی در ایرلند باعث شد تا قیمت‌ها روندی صعودی در پیش گیرند.