گروه بورس - سلیمان کرمی: روز گذشته در حالی که شاخص کل بورس تهران در یک ساعت ابتدایی معاملات با افت بیش از ۱۷۰ واحدی مواجه شده بود، در ادامه با رشدهای پله‌ای به مدار مثبت بازگشت. این رشدهای پله‌ای را می‌توان ناشی از رشدهای ناگهانی قیمت پایانی در نمادهای شاخص‌ساز دانست. در این میان فعالیت معامله‌گران به خصوص حقوقی‌ها در سمت خرید سهام این شرکت‌ها را می‌‌توان دلیل اصلی خروج شاخص از مدار زیان در معاملات دیروز دانست.

در حالی که رئیس جدید بورس به‌طور کامل در سازمان مستقر نشده است، اما از چهارشنبه هفته گذشته و همزمان با این تغییر مدیریتی، حقوقی‌ها به شدت در سمت خرید فعال شده‌اند. در این میان اشتیاق کدهای حقوقی بیشتر به سمت نمادهایی است که با رشد خود اثر مثبتی را بر شاخص می‌گذارند. در این خصوص در سه روز معاملاتی گذشته در مجموع ۴۵ میلیارد تومان از سبد معامله‌گران حقیقی به سبد حقوقی‌ها انتقال یافت. با ورود این نقدینگی از سوی این معامله‌گران شاخص نیز رشد ۵/ ۱ درصدی را تجربه کرده است. روند قیمتی سهام با حضور معامله‌گران حقوقی به جنبه حمایتی این گروه نه تنها از سهام بلکه از نماگر بازار سهام اشاره دارد. در سال‌های گذشته بارها حمایت‌های مصنوعی از شاخص مورد نقد کارشناسان بازار بوده است و فعالان بازار انتظار برخورد با این رویکرد را از سوی ریاست سازمان داشته‌اند. در شرایط کنونی نیز این امید وجود دارد که ریاست جدید سازمان بورس روند حرکتی شاخص را جزئی از کارنامه خود نداند. به نظر می‌رسد ثبت روند شاخص در کارنامه یک مدیر بورسی باعث می‌شود، نسبت به رشدهای مصنوعی واکنش نشان ندهد. این در حالی است که کارشناسان موارد بنیادی و مهم نظیر توسعه بازار بدهی، رفع محدودیت‌های معاملاتی و کمک به شفافیت هر چه بیشتر در بازار را از جمله وظایف مهم مدیر سازمان بورس می‌دانند. این موارد می‌توانند به کارآیی بازار کمک کنند و به‌عنوان نکاتی مثبت در کارنامه یک مدیر بورسی مطرح شوند.

بلوک معاملاتی در حالت معمول معاملاتی سهام

فعالیت حقوقی‌ها در معاملات به‌طور معمول توسط معامله‌گران بازار رصد می‌شود. در حالی که حقیقی‌ها به‌طور معمول با نفرات زیاد بر روند قیمتی یک سهم اثرگذار خواهند بود، اما یک کد حقوقی با خرید حجم بالایی از یک سهم می‌تواند مسیر یک سهم را به‌طور کلی تغییر دهد. البته این موضوع در سمت فروش نیز حاکم بوده و حقوقی فعال یک سهم می‌تواند با فشار فروش سهم از رشد نماد جلوگیری و حتی سهم را با صف فروش مواجه کند.

در این میان بعضا خرید این گروه در نمادهای بزرگ منجر به رشد شاخص می‌شود. این موضوع که از نظر کارشناسان و سایر اهالی بازار نقدهای زیادی را به دنبال داشته است به‌عنوان معاملات بلوکی شناخته می‌شود. به دفعات از سالیان گذشته به خصوص از اوایل سال ۹۳ در شرایطی که شاخص در مسیر نزولی قرار گرفته بود، خرید حقوقی‌ها در سهام شرکت‌های بزرگ موجب نجات مقطعی شاخص از مسیر نزولی می‌شد. گرچه در سال‌های اخیر بارها این موضوع مورد انتقاد قرار گرفت، همچنان دلیل خرید حقوقی‌ها در قیمت‌های بالا در حالی که امکان خرید در قیمت‌های پایین‌تر وجود دارد،‌ مشخص نیست. در این میان برخی از محدودیت‌های معاملاتی بازار به خصوص حجم مبنا نیز شرایط را برای جولان این گروه در معاملات یک سهم بیشتر کرده است. برای مثال قیمت پایانی سهام شرکت بزرگی که حجم مبنای بالایی دارد با خرید بیش از حجم مبنا از سوی یک حقوقی با رشد قابل توجهی مواجه می‌شود. نکته جالب این است که این کد حقوقی در ادامه معاملات و در قیمت‌های پایین‌تر تمایلی به خرید از خود نشان نمی‌دهد و حتی قیمت سهم تا کمترین قیمت روزانه نیز سقوط می‌کند و باز اثری از این خریدار مشتاق حقوقی مشاهده نمی‌شود.

از طرفی نیز قیمت پایانی میانگینی از قیمت‌های لحظه‌ای معاملات است، در نتیجه برای افت قیمت پایانی و رسیدن به آخرین معامله نیز باید حجمی بیش از حجمی که در ابتدا توسط معامله‌گر حقوقی خریداری شده در قیمت‌های پایین‌تر معامله شود. در این میان با توجه به اینکه به‌طور معمول تمایل خریداران حقوقی در نمادهای بزرگ آن هم در روزهای منفی بازار در دقایق پایانی خود را نشان می‌دهد، قیمت پایانی رشد یافته و اثر خود را بر رشد شاخص کل گذاشته است. بازار تا بخواهد دلیل این رشد را هضم کند و تا معامله‌گران بخواهند سهام خود را در بازار عرضه کنند وقت مجاز معاملات به پایان رسیده است.

بازگشایی‌های اثرگذار

طی معاملات روز گذشته در بورس تهران، شاخص کل با ۶۷ واحد رشد مواجه شد. این در حالی بود که روند این نماگر در تمام مدت معاملات افت را نشان می‌داد. به دلیل ایجاد فشار فروش در نمادهای مختلف خودرویی، شاخص کل نیز تا حدودی با افت مواجه شد. اما در طرف دیگر معادله، نمادهای بزرگ و اثرگذاری از جمله فخوز، اخابر و همراه قرار داشتند که توانستند از افت دماسنج بازار جلوگیری کنند. از میان این نمادها بیشترین تاثیر مثبت به نماد فولاد خوزستان تعلق گرفت که پس از توقف ناشی از برگزاری مجمع عادی سالانه به تابلو بازمی‌گشت. این نماد روز یکشنبه در حالت مجاز-محفوظ قرار گرفت؛ اما این بازگشایی منجر به کشف قیمت نشد. در نهایت روز گذشته با حراج مجدد سهام فولاد خوزستان و رشد ۵/ ۶ درصدی قیمت این نماد، شاخص کل نیز به اندازه ۵۱ واحد ارتقا یافت. بازگشایی نماد شرکت داروسازی دکتر عبیدی و همچنین بانک پاسارگاد نیز به همین صورت اتفاق افتاد. قیمت نماد «دعبید» روز گذشته تقریبا ۳۳ درصد رشد کرد و باعث ارتقای ۳۹ واحدی شاخص بورس شد. «وپاسار» نیز با رشد ۳ درصدی، کمکی ۴۰ واحدی به شاخص بورس رساند. نمادهای اخابر و همراه نیز از جمله اثرگذاران مثبت بر شاخص کل بودند. در‌واقع می‌توان چنین گفت که روز گذشته، این نمادهای تازه بازگشایی شده بودند که رنگ سبز را برای شاخص کل رقم زدند.

در طرف دیگر نمادهای «خساپا»، «شبندر» و «خودرو» بیشترین افت را برای شاخص کل رقم زدند و هریک به ترتیب آن را ۵۶، ۵۲ و ۳۲ واحد تنزل دادند.همچنین در داد‌و‌ستدهای روز گذشته سهامداران یک میلیارد و ۱۲۱ میلیون سهم به ارزش ۲۳۱ میلیارد تومان را در ۶۸ هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند. سه گروه خودرو، فلزات اساسی و کانه‌های فلزی با بیشترین حجم و ارزش معاملات روز گذشته را به خود اختصاص دادند.

همچنین روز گذشته اوراق مشارکت سایپا، سهام توسعه معادن روی، دارویی رازک، سیمان کارون، پلاسکو کار سایپا، زغال‌سنگ نگین طبس و اوراق اجاره فولاد کاوه کیش بیشترین تقاضای خرید را داشتند. سهامداران برای خروج از سهام صندوق سرمایه‌گذاری پاداش سهامداری توسعه، سهام سرمایه‌گذاری سایپا، لبنیات پاک، اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، سرمایه‌گذاری رنا، اوراق مشارکت شهرداری اصفهان و سهام سیمان آرتا اردبیل بیشترین عرضه‌ها و سنگین‌ترین صف‌های فروش را تشکیل دادند.

چرخش بازیگران بزرگ بورس