نقطه ضعف بورسدر مسیر احیا

دنیای اقتصاد: شاخص کل بورس روز گذشته با افت ۸۳ واحدی مواجه شد. گرچه ابتدای معاملات در ادامه روزهای گذشته، فشار فروش در سهام محسوس بود، اما از میانه معاملات روند بازگشت قیمت‌ها رقم خورد. با وجود اینکه نشانه‌های امیدوارکننده از احیای بازار سهام مشاهد شد، اما رشدهای پرشتاب دیروز در برخی نمادها، نگرانی از تکرار الگوی هیجانی که پیش از این نیز بازار آن را تجربه کرده بود، به‌وجود آورد. در واقع، رشدهای هیجانی قیمت‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت ریزش‌هایی با شدتی بیش از سرعت صعود را به‌دنبال داشته باشد.

گروه بورس - زهرا رحیمی: بورس تهران روز گذشته با افت ۱۱/ ۰ درصدی شاخص کل مواجه شد تا زیان این بازار از ابتدای سال به ۹/ ۷ درصد برسد. بازار سهام کشور که تمام روزهای معاملاتی هفته جاری تحت تاثیر غلبه عرضه بر تقاضای سهام با نوسان منفی نسبتا شدیدی همراه بود، با افت ۶۳/ ۲ درصدی در هفته جاری، بیشترین افت‌ در (مقیاس هفتگی) را از هفته سوم فروردین سال گذشته به ثبت رساند. بورس تهران از اواسط دی ماه سال گذشته به یکباره تحت تاثیر اجرایی شدن رفع تحریم‌ها پس از تجربه یک رکود طولانی از اواخر تیر‌ماه همان سال با رونق چشمگیری مواجه شد و تا ۱۴ فروردین سال جاری بازدهی بیش از ۳۲‌درصدی را نصیب سهامداران خود کرد (از ۱۴ دی ماه ۹۴ تا ۱۴ فروردین ۹۵). در آن بازه زمانی بسیاری از کارشناسان نسبت به رشد هیجانی بورس هشدار دادند. این کارشناسان با استناد به وجود فاصله زمانی حداقل یک ساله تا تاثیر رفع تحریم‌ها بر وضعیت صنایع فعال در بازار سهام کشور معتقد بودند رشد این چنین پرشتاب بورس تهران تنها با عامل هیجان توجیه می‌شود. در آن زمان فعالان تالار شیشه‌ای در فضایی مملو از خوش‌بینی تنها سعی داشتند از قافله خریداران سهام عقب نمانند بدون آنکه کمترین تصوری از افت این روزهای بورس داشته باشند.

داستان تکراری در بازار سهام

حال به نظر می‌رسد همان هیجانی که بازار در زمستان ۹۴ با رشد چشمگیر قیمت‌ها مواجه شد، در معاملات روزهای اخیر بورس تهران یک بار دیگر در صدد کسب بازدهی‌های کوتاه‌مدت است. در جریان معاملات دیروز بورس تهران شاهد نوسانات شدید قیمتی (‌در راستای افزایش قیمت) در سهم‌هایی بودیم که در ساعات ابتدایی معاملات در کف بازه قیمتی خود معامله می‌شدند. در برخی موارد این معاملات تا تشکیل صف خرید در ساعات پایانی معاملات نیز پیش رفت.

رفتارهایی از این دست یک بار دیگر دوران صعود و نزول‌های پی‌در‌پی بورس تهران در مقاطع مختلف در بیش از دوسال گذشته را در اذهان یادآور می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بیش از دو سال اخیر عامل هیجان با سیطره وسیع خود بر رفتار معامله‌گران افت و خیز‌های هیجانی زیادی را به وجود آورده است. هر‌چند بورس تهران به واسطه تغییر شرایط اقتصاد کشور جایگاه متفاوتی نسبت به مقاطع گذشته با عبور از رفع تحریم‌ها دارد اما نباید فراموش کرد عامل هیجان و دید‌گاه سفته‌بازی و کوتاه‌مدت در هر دوره‌ای می‌تواند عامل مخل بازار سهام باشد و بی‌اعتمادی به بورس تهران را نیز بازگرداند.

همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» اشاره شد، فضای کنونی اقتصادی و سیاسی کشور در جهت ثبات و رونق گام‌های بلندی را برداشته است و در همین راستا نیز سرمایه‌گذاری در بورس تهران در شرایط کنونی با توجه به چشم انداز وضعیت اقتصادی کشور می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاران با دید میان‌مدت تا بلند‌مدت باشد. این موضوع در شرایط کنونی با توجه به رسیدن قیمت اکثر سهم‌ها به کف قیمتی خود نزد فعالان بازار سهام می‌تواند به موضوع جدی‌تری نیز تبدیل شود اما نکته مهم نحوه بازگشت رونق به بورس تهران و برگشت از کف‌های قیمتی کنونی است.

هیجان بی‌اعتمادی را بازمی‌گرداند

در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران قیمت بخش مهمی از سهم‌ها نوسانات چشمگیر تا ۷ درصدی را تجربه کردند به‌طوری که قیمت این سهم‌ها در حالی که در کف قیمتی معامله می‌شدند با افزایش تقاضا نوسانات مثبتی را تجربه کردند و در برخی موارد حتی تا صف خرید نیز پیش رفتند. ریشه‌های این موضوع را می‌توان در نوع نگاه برخی سهامداران جست‌وجو کرد. همواره در بازارهای نزولی شاهد هستیم که بسیاری از سهامداران با فکر به این موضوع که خبره هستند، وارد معاملات بازار می‌شود. بر همین اساس این سهامداران با شناسایی کف قیمت بسیاری از سهم‌ها به هدف کسب سودهای کوتاه مدت به معاملات وارد می‌شوند. این در حالی است که نباید فراموش کرد که هیجاناتی از این دست می‌تواند یک بار دیگر سریال تکراری رشد سریع و نزول شدیدتر را در بورس تهران به وجود آورد. موضوعی که نه تنها به زیان کل بازار بلکه به زیان خود همین افراد ختم خواهد شد. این داستان تکراری در مقاطع مختلف فضای بی‌اعتمادی را در جریان معاملات بورس تهران به وجود آورد.

در مجموع باید گفت با توجه به بهبود شرایط پیرامونی بازار سهام، وضعیت بنیادی شرکت‌ها در بورس تهران تغییر خواهد کرد اما از آنجا که هنوز چشم‌انداز بهبود وضعیت مالی بنگاه‌ها در کوتاه‌مدت فراهم نیست و بازار سهام نیز نیازمند محرک‌های واقعی بنیادی برای ایجاد موج‌های رونق است، احتمال تداوم شرایط کم‌رمق در افق کوتاه‌مدت تا زمان اطمینان یافتن بازار از آثار ملموس اجرایی شدن رفع تحریم‌ها بر سودآوری و بهبود اوضاع واقعی بنگاه‌ها وجود دارد از این رو شرایط کنونی برای سهامداران با دید کوتاه‌مدت و هیجانی می‌تواند نقطه ترمزی باشد تا با ورود بدون تحلیل و دانش به بورس تهران منافع خود و دیگران در این بازار را به مخاطره نیندازند.

بنابراین اگر ورود سرمایه‌گذاران واقعی با دید بلند‌مدت در کف‌های قیمتی فعلی صورت گیرد، اولا رشد بورس باشتاب غیر‌معقول نخواهد بود و ثانیا رونق منطقی و بنیادی معاملات باعث عدم بازگشت به رکود خواهد شد.

در بازار چه گذشت؟

طی معاملات روز گذشته در بورس تهران، شاخص کل با افت ۸۳ واحدی به عدد ۷۳ هزار و ۸۷۷ واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن اما با افزایش ۴/ ۳۳ واحدی معادل ۲۵/ ۰ درصد به رقم ۱۳ هزار و ۵۰۲ واحد رسید. اختلاف بین این دو نماگر که در جریان معاملات روز‌های اخیر چندین‌بار مشاهده شد، حاکی از اقبال سهامداران بورس تهران به نمادهای کوچک‌تر بازار است.

با احتساب افت روز گذشته، شاخص بورس آخرین روز کاری از هفته جاری را نیز سرخ‌پوش به پایان رساند. طی معاملات هفته جاری شاخص بورس ۹۰۷ واحد از ارتفاع خود را از دست داده تا زیان متوسط بازار در این مدت به بیش از ۶/ ۲درصد برسد. حال شاخص کل در کمترین سطح خود از ۱۴ بهمن سال ۹۴ قرار گرفته است.

هم‌راستا با وضعیت نامناسب کارنامه بورس تهران در روزهای اخیر همچنان ارزش معاملات و سرعت دست به‌دست شدن سهام در تالار شیشه‌ای نیز در سطوح پایینی قرار دارد. روز گذشته در بورس تهران، حدود ۷۴۵ میلیون سهم به ارزش حدود ۱۶۳ میلیارد تومان در ۵۷ هزار و ۶۳۳ نوبت دست‌به‌دست شد. حجم و ارزش معاملات نسبت به میانگین ۳ ماه پایانی سال به‌عنوان دوران پر رونق اخیر بازار سهام حدود ۵۵ درصد تنزل یافته است. در پایان معاملات روز گذشته معاملات منفی در نمادهای«فولاد»، «رمپنا»،«بفجر» و «فارس» بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند و هریک به ترتیب آن را ۴۶، ۳۹، ۳۷ و ۳۷ واحد تنزل دادند. در طرف دیگر معاملات مثبت در نمادهای «خودرو» و «شبندر» باعث شد این نمادها به ترتیب شاخص کل را ۲۷ و ۲۶ واحد ارتقا دهند.

نمادهای «ختراک» و «مرقام» در جریان معاملات روز گذشته بیشترین رشد قیمتی را تجربه کردند. «چکاوه» و«بنیرو» نیز بیشترین افت قیمتی در بازار دیروز را به نام خود ثبت کردند. بیشترین حجم و ارزش معاملات به نماد «خساپا» اختصاص یافت.پس از خساپا، خزامیا بیشترین حجم و «فاراک» بیشترین ارزش معاملات دیروز را در اختیار داشتند. «بترانس» و «مرقام» با بیشترین تقاضا و «شفن» و «بنیرو» نیز با بیشترین عرضه مواجه بودند.

رفت و آمدهای بازار دیروز

در پایان معاملات دیروز نماد حق تقدم شرکت صنایع کاشی و سرامیک سینا با توجه به پایان مهلت پذیره‌نویسی، شرکت‌های توسعه معدنی و صنعتی صبانور، کاغذ‌سازی کاوه، داروسازی اسوه و داروسازی جابر‌بن‌حیان برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه به منظور تصویب صورت‌های مالی، بیمه پارسیان جهت برگزاری مجامع عمومی عادی سالانه به منظور تصویب صورت‌های مالی و عمومی فوق‌العاده به منظور تصمیم‌گیری درخصوص افزایش سرمایه متوقف شدند.

در سوی دیگر نمادهای معاملاتی شرکت‌های تکنوتار، اوراق اجاره هواپیمایی ماهان، فرآورده‌های نسوز آذر، پارس مینو، فولاد هرمزگان جنوب، حق تقدم خرید سهام بیمه نوین، ساختمان اصفهان، پتروشیمی کازرون، اوراق مشارکت رایان‌ سایپا، اوراق مشارکت میدکو نیز از سوی ناظر بازار بازگشایی شدند.

در تحولات مربوط به صنایع، دیروز از ۳۷ صنعت بورس، ۱۹ صنعت با رشد و ۱۷ صنعت با افت همراه بودند. گرو‌ه‌های ابزار پزشکی و استخراج زغال‌سنگ به ترتیب با رشد بیش از ۷/ ۳ و ۳/ ۲درصد بیشترین رشد در بازار دیروز را به نام خود ثبت کردند. گروه محصولات کاغذی و گروه تامین آب و برق نیز با افت به ترتیب۷/ ۳ و ۸/ ۲ درصد در قعر جدول بازدهی صنایع قرار گرفتند. گروه خودرویی و بانکی نیز بیشترین حجم و ارزش معاملات بازار دیروز را در اختیار داشتند. خودرو با رشد بیش از ۲ درصدی رتبه چهارم جدول بازدهی صنایع را به خود اختصاص داد.