غلامحسین دوانی / عضو جامعه حسابداران رسمی ایران

چندگاهی دیگر فصل انتخابات اعضای شورای‌عالی جامعه حسابداران رسمی ایران خواهد رسید و بدون شک از هم‌اکنون گروه‌های رسمی و غیررسمی در تدارک این انتخابات و اثرگذاری بر آن خواهند بود. تجربه ۱۴ سال گذشته نشان می‌دهد که بدون تغییرات جدی در اساسنامه جامعه تفاوت چندانی در انتخابات این یا آن عضو نخواهد بود و به‌راحتی با فرض انتخاب بهترین کاندیداها با در نظر داشتن محدودیت‌های قانونی اساسنامه‌ای نه تنها شورای‌عالی جامعه که هیات مدیره جامعه هم عملا مسلوب‌الاختیار خواهند بود. تاکید مکرر دولت بر نظارت دولتی بر حرفه خصوصی اگر چه چندان با مفروضات بنیادین حرفه مستقل سازگار نیست اما عملا امری پذیرفته شده در جامعه حسابداران بوده و آثار این نظارت در بند بند مواد اساسنامه جامعه حسابداران هویداست، بنابراین نمی‌توان بابت نگرانی دولت یا منافع عمومی، حرفه را حمایت نکرد. لازم به یادآوری است که اساسا اعضای جامعه چون با منافع عمومی سر و کار دارند علاوه بر خود انتظامی با نظارت عالی دولت هم مخالفتی نداشته‌اند.

نگاهی به عملکرد شورای‌عالی در ادوار مختلف فارغ از تاثیرات انفرادی شخصیت‌های خاص نشان می‌دهد، متاسفانه به‌دلیل محدودیت‌های اساسنامه‌ای و برخی تنگ‌نظری‌ها شاهد عملکرد چندان موجهی در راستای جهش حرفه نبوده‌ایم. از طرف دیگر انتخاب اعضای شورای‌عالی به مثابه عالی‌ترین رکن تصمیم‌گیری در چارچوب محدودیت‌های اساسنامه‌ای موید آن است که حضور عناصر برجسته حرفه‌ای مسلط به مبانی اساسنامه و قانون و مقررات حرفه حسابداری از یک طرف و نبود تضاد منافع بین منافع شخصی اعضای شورای‌عالی با منافع عمومی حرفه می‌تواند حتی در فضای محدودیت‌های قانونی اثراتی به مراتب مطلوب‌تر از انتخاب نادرست اعضای جامعه باشد بنابراین باید بکوشیم همه ‌توان حرفه را در تغییر اساسنامه به نحوی که منافع حسابرسی بخش خصوصی در بالاترین سطح همسو با منافع عمومی، حفظ شود مصروف کنیم. بدیهی است تلاقی دیدگاه‌های متفاوت نباید باعث شود که چشم اسفندیار حرفه حسابرسی را که همانا تغییر و اصلاح اساسنامه جامعه است فراموش کنیم.

نکته حائز اهمیت در انتخابات پیش رو، محدودیت‌های اساسنامه‌ای انتخاب اعضای شورای‌عالی (حداکثر ۲ دوره متوالی یا سه دوره متناوب) است که عملا باعث شده تعداد قابل توجهی از عناصر ارشد حرفه در انتخابات اخیر قادر به کاندیداشدن نباشند بنابراین توجه و تاکید بر انتخاب حسابرسانی که دغدغه کار و حرفه را توامان داشته باشند دوصد چندان خواهد شد. یاد‌آور می‌شود اگر‌چه انتخابات نهادهای حرفه‌ای هم همچون سایر انتخابات بدون شک رقابتی است اما بنیاد رقابت در نهاد حرفه‌ای کسب کرسی بیشتر برای حفظ منافع حرفه خواهد بودنه چیز دیگر.