گروه بورس: معاملات دیروز بورس تهران با انتشار خبر تشریح ابهاماتی در مورد قانون افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی‌ها از سوی معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان با نوعی تلاطم مواجه شد.در شرایطی که این خبر محدود به تعداد اندکی از شرکت‌های فعال در بورس تهران بود، موجی از تقاضای شدید در اغلب نمادهای زیر مجموعه گروه خودرویی به وجود آمد تا جایی که بیشتر این سهم‌ها با ثبت رشد حداکثری مجاز روزانه (5 درصدی) و با صف خرید بسته شدند. از سوی دیگر سهامداران ناکام از بازدهی قیمت دیگر نمادهای بورسی در قیاس با روند قیمتی نمادهای خودرویی در صف فروش نشستند تا شاید با فروش سهام خود بتوانند به صف خریداران سهام خودرویی بپیوندند و از قافله‌ای که برای خرید سهام خودرو خیز برداشته، عقب نمانند.

خطای سنتی سهامداران در تجدید ارزیابی‌ها

توجه سهامداران به خبر رفع ابهام افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی‌ها از ۲ منظر خطا است.

نخست اینکه همان‌طور که اشاره شد خبر منتشر شده در راستای رفع ابهامات افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی‌ها که در مقیاس کلی بازار تنها مشمول چند شرکت می‌شود، اما واکنش دسته‌جمعی بازار به این خبر را شاهد هستیم. این موضوع رفتار توده‌وار سهامداران را در اذهان زنده می‌کند. دوم اینکه بسیاری از سرمایه‌گذاران با یک استدلال غلط، خرید سهام شرکت‌هایی که از محل تجدید ارزیابی افزایش سرمایه داده‌اند را در دستور کار قرار می‌دهند. در این خصوص، این موضوع مطرح می‌شود که پس از افزایش سرمایه با درصد بسیار بالا از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، قیمت سهم شکسته می‌شود. از این رو اقدام به خرید سهام می‌کنند، زیرا تحلیل می‌کنند که قیمت سهام در سطوح پایین و زیر ارزش اسمی ارزنده است. به این ترتیب، بدون توجه به عوامل بنیادی در این شرکت مانند بالا بودن هزینه‌های مالی و زیان‌ده بودن عملیات این شرکت اقدام به خرید سهام می‌کنند. این موضوع فرصت خوبی را در اختیار نوسان‌گیران بازار سرمایه قرار می‌دهد تا با انتظار شکسته شدن قیمت سهام، تقاضای سهم را افزایش دهند.


خبر رفع ابهام افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی‌ها

در پی انتشار شایعاتی در مورد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی‌ها در ابتدای معاملات دیروز، نمادهای خودرویی با صف‌های سنگین خرید مواجه شدند. در ادامه نیز با انتشار خبر رفع ابهام افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها شایعات منتشرشده در بازار تایید شد. حسن امیری، معاون سازمان بورس در گفت‌وگو با «سنا» به تشریح ابهامات افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها پرداخت. این مقام مسوول درخصوص معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها گفت: صدور مجوز افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی با شرایط معاف از مالیات، منوط به ارائه مستندات مربوط به انجام مکاتبات با کانون کارشناسان رسمی دادگستری یا مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضائیه مبنی بر انتخاب هیات‌ کارشناسی (حداقل 3 نفر) برای هر طبقه دارایی‌ها و پاسخ دریافتی از کانون یا مرکز مربوطه و همچنین گزارش هیات‌ کارشناسی منتخب کانون یا مرکز مربوطه خواهد بود که همگی این مدارک و مستندات باید در سال 94 صورت گرفته باشد. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها از موارد قابل توجه فعالان بازار سهام در ماه‌های اخیر بوده است. در حالی که بر اساس مصوبه قبلی شرکت‌ها می‌توانستند از تاریخ شهریور 91 تا شهریور 96 به منظور استفاده از حداکثر توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت صادرات، مازاد ارزیابی مجدد دارایی‌های خود را با معافیت مالیاتی به حساب سرمایه منظور کنند، اما از ابتدای سال 95، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی مشمول مالیات 25 درصدی شد. این موضوع نگرانی زیادی را در میان سهامداران شرکت‌ها به خصوص بنگاه‌های اقتصادی که با زیان‌های سنگین مواجه بودند، ایجاد کرد. مقادیر بالای زیان موجب شده که این شرکت‌ها در شمولیت ماده 141 قانون تجارت قرار گیرند. در این میان، امکان لحاظ کردن مبالغ مربوط به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها در حساب سرمایه به‌عنوان راه حلی برای کمک مقطعی به این بنگاه‌های اقتصادی به منظور جبران زیان و خارج شدن از ماده 141 قانون تجارت بود.

این موضوع در برخی شرکت‌های بورسی نوسانات شدید قیمتی را ایجاد کرده بود. سهام برخی از شرکت‌ها با مقادیر بالای زیان با استدلال‌های بعضا اشتباه، رشدهای قیمتی عجیبی را با انتشار خبر افزایش سرمایه از این محل تجربه کرده بودند (تا پایان سال گذشته)، در ادامه اما، با قطعی شدن خبر اخذ مالیات از افزایش سرمایه با ریزش قیمتی مواجه شدند. در شرایط کنونی که رایزنی‌ها منجر به عدم دریافت مالیات از شرکت‌هایی که روند قانونی افزایش سرمایه را طی کرده باشند شده (با وجود ابهام موجود)، بار دیگر نماد این شرکت‌ها مورد توجه معامله‌گران بازار سهام قرار گرفته است.

در این خصوص، در گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با حسن امیری، موضوع افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌ها بررسی شد. وی گفت: شرکت‌هایی قادر به افزایش سرمایه در شرایط کنونی هستند که گزارش کارشناسی را تا پایان سال 94 آماده کرده باشند، این موضوع مهم‌ترین نکته به منظور اخذ معافیت مالیاتی در این افزایش سرمایه است. علاوه بر این، شرکت‌هایی که پیش از این مدارک خود را ارسال کرده‌اند و با ایراداتی مواجه بودند، در شرایط کنونی، می‌توانند با حذف ابهامات موجود مجمع فوق‌العاده به منظور افزایش سرمایه را برگزار کنند. شرکت‌هایی که سرمایه خود را ثبت نکرده‌اند نیز می‌توانند بدون مالیات سرمایه خود را ثبت کنند.

از سوی دیگر، غلامرضا ابوترابی، رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار سرمایه‌ای سازمان بورس، درخصوص شرکت‌هایی که امکان انجام افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی بر اساس مصوبه جدید و با معافیت مالیاتی را دارند، گفت: در حال حاضر پرونده‌های «ذوب» و «شپلی» با توجه به ایرادات موجود از دستور کار سازمان خارج شده‌اند. از نظر این مقام مسوول مبلغ مازاد تجدید ارزیابی باید تا پایان سال 94 کارشناسی شده باشد. در این خصوص، امیری با اشاره به ابهامات موجود برای افزایش سرمایه این دو شرکت گفت: اگر این افزایش سرمایه‌ها با رفع مشکلات موجود به سازمان ارسال شود، در آن زمان می‌توان در مورد اینکه افزایش سرمایه امکان‌پذیر است یا خیر، اظهار نظر کرد.

ابوترابی نیز در ادامه گفت: دیگر شرکت‌ها مانند «بالبر»، «خاهن»، «آزمایش»، «ولغدر»، «آکنتور» و همچنین «خکار» از شرکت‌هایی هستند که در دستور کار قرار دارند. برای این شرکت‌ها نیز باید در انتظار بود ابهام خاصی در پیشنهادات افزایش سرمایه وجود نداشته باشد و در شرایط کنونی نمی‌‌توان اظهار نظر قطعی کرد. سایر شرکت‌ها نیز هیچ گزارشی برای سازمان ارسال نکرده‌اند و در صورت وجود گزارش کارشناسی درخصوص افزایش سرمایه تا پایان سال 94 می‌توان در این خصوص اظهار نظر کرد.


بازهم فارس به کمک شاخص رفت

شاخص کل بورس تهران روز گذشته در نهایت با رشد ناچیز ۱۰ واحدی در ارتفاع ۷۸ هزار و ۴۰۴ واحد ایستاد. به این ترتیب شاخص کل در هفته جاری رشد ۲/ ۰ درصدی را ثبت کرد. رصد روند شاخص کل بورس تهران در روز گذشته حاکی از این است که در ساعات پایانی معاملات یک‌بار دیگر فارس به مدد شاخص رفت تا شاخص کل با رشد ناچیز۰۱/ ۰ درصدی به کار خود پایان دهد. این موضوع یعنی شاخص‌سازی یا تلاش برای مثبت کردن شاخص که بازار سهام کشور در مقاطع مختلفی تجربه آن را داشته است، به‌طور مکرر انتقاداتی را به همراه داشته است. این کار به اعتقاد کارشناسان بر خلاف اصول بازار سهام بوده و نوعی دخالت در بازار محسوب می‌شود. در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» از بین رفتن فضای تحلیل، فاصله گرفتن واقعیت بازار با رقم شاخص و دادن سیگنال‌های غلط به معامله‌گران از مضرات این اقدام عنوان شده بود.انتظار می‌رود مسوولان سازمان بورس تهران با خودداری از چنین اقداماتی به داشتن بازاری مبتنی بر تحلیل کمک کنند.


بازگشایی‌های مهم دیروز بورس تهران

در جریان معاملات دیروز نماد معاملاتی سرمایه‌گذاری خوارزمی همزمان با انتشار تازه‌ترین وضعیت صورت مالی خود روی سامانه کدال بدون محدودیت نوسان و با استفاده از مکانیزم حراج تک قیمتی بازگشایی شد. در نهایت نیز با بیش از ۱۳درصد رشد در قیمت یک هزار و ۴۹۳ ریال به کار خود پایان داد. بررسی سابقه معاملاتی این نماد نشان می‌دهد آخرین معامله «وخارزم» مربوط به مهر ماه سال ۹۴ بوده که با افت ۷۴/ ۲ درصدی روی قیمت یک هزار و ۳۱۵ ریال بسته شده بود. همچنین نماد معاملاتی شرکت نصیر‌ماشین پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه بدون محدودیت نوسان قیمت و نماد معاملاتی گروه بهمن پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده به منظور تصمیم‌گیری درخصوص افزایش سرمایه با محدودیت نوسان قیمت بازگشایی شدند.


جولان خودرویی

پس از اصلاح قیمتی نمادهای زیر مجموعه گروه خودرویی از ابتدای سال، یک بار دیگر همچون زمستان ۹۴ این گروه در مرکز توجه سهامداران قرار گرفت. البته با یک تفاوت چشمگیر. در زمستان سال ۹۴ بازدهی‌های مثبت در گروه خودرویی در شرایطی ثبت شد که در دیگر گروه‌ها نیز شاهد ثبت نوسانات مثبتی همگام با شاخص گروه خودرویی بودیم.موضوعی که گروه خودرو را مدت‌ها به‌عنوان لیدر بازار قرار داد. در شرایط کنونی اما این نمادها یکه‌تاز بازار هستند و در شرایطی که در دیگر نمادها تحرکات خاصی وجود ندارد اما شاهد صف‌های خرید طولانی در نمادهای زیرمجموعه این گروه هستیم. موضوعی که در جریان معاملات دیروز به خوبی مشاهده می‌شد. رشد قیمت در گروه خودرویی چه در شرایطی که لیدر بازار بودند و چه در شرایطی که لیدر بازار نیستند، به‌زعم کارشناسان موضوعی خطرناک برای بورس تهران به شمار می‌رود. به‌طور مثال در زمستان ۹۴ بارها بازدهی شرکت خودرو‌سازی گروه سایپا که با بیش از ۳ هزار میلیارد تومان زیان انباشته مواجه بوده زیر ذره‌بین بسیاری از تحلیلگران رفت و انتقادات زیادی نیز به همراه داشت. در این شرایط نیز به نظر می‌رسد توجه صرف به گروه خودرویی در شرایطی که هنوز تا تحقق خبرهای منتشر شده در این گروه که اهرم رشد شدید آنها در زمستان ۹۴ بودند، فاصله زیادی وجود دارد، موجب می‌شود بخش اعظم نقدینگی بازار به سمت این گروه برود.


در بازار چه خبر بود؟

روز گذشته شاخص کل بورس تهران با رشد ناچیز ۱۰ واحدی در ارتفاع ۷۸ هزار و ۴۰۴ واحد ایستاد.شاخص کل بورس در شرایطی که تا ساعات پایانی معاملات در مسیر ریزشی بود، به مدد معاملات عمده نماد «فارس» در محدوده مثبت به کار خود پایان داد. دو نماد «خساپا» و «خودرو» نیز دیگر نمادها با تاثیر مثبت بر شاخص کل بودند. در بازار دیروز حدود ۱۲۰۰ میلیون سهم به ارزش ۲۵۳ میلیارد تومان، در ۸۹ هزار و ۶۲۵ دفعه معامله شد. «وخارزم» که در جریان معاملات دیروز همزمان با انتشار صورت مالی خود روی سامانه کدال بازگشایی شد،بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. در فرابورس ایران آیفکس تحت‌تاثیر معاملات مثبت در نماد «مارون» و «هرمز» با رشد ۳/ ۱ واحدی مواجه شد و در رقم ۲/ ۸۰۲ واحدی آرام گرفت.در فرابورس حدود ۴۹۲ میلیون سهم به ارزش حدود ۱۷۰ میلیارد تومان معامله شد.بیشترین حجم و ارزش معاملات این بازار مربوط به نماد «ذوب» بود.