گروه بورس- سلیمان کرمی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته با افت اندک 4 واحدی در سطح 78 هزار و 431 واحدی متوقف شد. رشد قیمت سهام معدنی و فلزی، شاخص را با رشد نزدیک به 300 واحدی در ابتدای معاملات مواجه کرد. در ادامه اما، با افت قیمت در سایر نمادهای بازار و به خصوص نمادهای خودرویی شاخص روند نزولی را در پیش گرفت. نمادهای بزرگ گروه خودرویی در روز گذشته با افت خود بیشترین اثر منفی را بر شاخص گذاشتند. در حالی که نمادهای این گروه معاملات را در قیمت‌های مثبت آغاز کردند اما فشار فروش بار دیگر باعث شد که این نمادها با صف فروش معاملات را به پایان رسانند. پس از رشدهای شگفت‌انگیزی که گروه خودرو در سه ماه پایانی سال گذشته به ثبت رساند (شاخص این گروه در زمستان گذشته جهش 218 درصدی را تجربه کرد)، از ابتدای سال جدید سهامداران این گروه با شناسایی سودهای حداکثری و همچنین هراس از شیب تند نزول پس از قرار گرفتن قیمت‌ها در قله تاریخی، فروش سهام را در دستور کار قرار دادند. این موضوع باعث شد شاخص این گروه در نخستین ماه از سال 95 با افت 23 درصدی بیشترین افت را در میان سایر صنایع به ثبت رساند.

این موضوع باعث شد، صنعت خودرو در کانون توجه فعالان بازار سهام قرار بگیرد.گروه خودرویی در روزهای اخیر هم صف خرید و هم صف فروش را تجربه کرد. دو حالت ذکر شده بر فضای کلی بازار اثر‌گذار بود. با ایجاد صف‌های طولانی خرید در معاملات گروه خودرویی، بازار نیز با فضای مثبت مواجه می‌شد و از سوی دیگر با تشکیل صف‌های فروش سایه سنگینی بر کل بازار ایجاد می‌شد. این موضوع سکان حرکت بازار را به دست خودرو داده بود. به این ترتیب، شاهد نوسانات شدید شاخص بازار سهام همراه با نوسانات گروه خودرویی بودیم. در جریان معاملات روز گذشته اما، با وجود تشکیل صف خرید در نمادهای خودرویی دیگر نمادهای بازار به‌صورت امیدوارکننده‌ای، بی‌اعتنا به این موضوع معاملات متعادل‌تری را دنبال می‌کردند. کاهش اثر معاملات پرنوسان خودرویی این امید را به وجود آورده که معاملات سهام بیشتر به سمت تحلیلی بودن حرکت کند تا دیگر رشد یا افت دسته جمعی را در کل بازار شاهد نباشیم.


تداوم نزول شاخص خودرو

رشدهای عجیب نمادهای زیرمجموعه گروه خودرویی باعث جلب توجه فعالان بازار به این گروه شد. این موضوع باعث شد این گروه به‌عنوان لیدر بازار معرفی شود. به این ترتیب، روند حرکتی شاخص این گروه به نوعی تعیین‌کننده روند حرکتی بازار بود. به طوری که با شروع حرکت پرشتاب بازار دیگر نمادها نیز تمایل به رشد داشتند، از سوی دیگر، افت نمادهای خودرویی با ایجاد فضای منفی در کل بازار فشار فروش را به دنبال داشت. در هفته‌های نخست نیز شیب تند نزول گروه خودرویی سایه سنگینی را بر بازار ایجاد کرد، در نتیجه، شاخص کل نیز در مدار نزولی قرار گرفت.

در شرایط کنونی و با پیدا شدن نشانه‌هایی از پایان رالی تند خودرویی‌ها، نقدینگی‌هایی که با نگاه کوتاه‌مدت به بازار جذب شده بودند، به سرعت از نمادهای این گروه در حال خارج شدن هستند. در حالی که امیدواری به بهبود سودآوری شرکت‌های این گروه در سال‌های آتی وجود دارد، اما باید در نظر داشت رشدهایی که شاخص این گروه در سه ماه پایانی سال تجربه کردند تنها بر اساس اخبار انعقاد قراردادهایی بود که اثرات مثبت آن را می‌توان در بازه حداقل یکساله بر صورت‌های مالی خودروسازان و صنایع وابسته مشاهده کرد. در این شرایط، پول‌هایی که با نگاه کوتاه مدت به بازار جذب شده بود، به خصوص اعتباراتی که فعالان بازار به منظور جذب سودهای حداکثری در این گروه حضور داشت، در مسیر خروجی قرار گرفتند. فضای منفی حاکم بر این گروه با سرایت به کل بازار شیب نزول قیمت‌ها را تشدید کرد. به طوری که در نخستین روز معاملات هفته جاری، شاخص بورس افت نزدیک به 2 درصدی را تجربه کرد. در این میان، بخش اعظمی از نمادهای بورسی با صف فروش مواجه بودند.

روز گذشته با وجود نزول گروه خودرویی اما دیگر نمادهای بازار روند نسبتا متعادل‌تری را پشت سر گذاشتند.

این موضوع به نوعی اتفاقی مثبت برای بازار سهام محسوب می‌شود. در ماه‌های اخیر حرکت‌های دسته جمعی نمادهای بورسی و بی‌توجهی به تحلیل و معامله بر اساس هیجان موجود مورد انتقاد کارشناسان بود. در شرایط کنونی سیگنال‌ها از پایان تمرکز بازار روی گروه خودرو به‌عنوان لیدر ماه‌های اخیر بازار می‌تواند این امید را به وجود آورد که مقدار هیجان در معاملات کاهش یابد و معاملات بر اساس تحلیل انجام شود. علاوه بر این با کاهش انتظارات نسبت به حرکت‌های پرشتاب صعودی این انتظار وجود دارد که سرمایه‌های تازه با افق سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تری روانه بازار شود.


برآیند صفر شاخص در روز پرنوسان

دیروز، شاخص کل بورس تهران افت اندک ۴واحدی را تجربه کرد. نمادهای «فولاد»، «کگل» و همچنین «فخوز» با رشد خود بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل گذاشتند. در حالی که با حمایت رشد این نمادها شاخص تا سطح ۷۸ هزار و ۷۶۶ واحد رشد کرد، در ادامه فشار افت نمادهای خودرویی شاخص را در مسیر نزولی قرار داد، در نتیجه، دماسنج بازار سهام افت اندکی را نسبت به روز سه‌شنبه به ثبت رساند. در این خصوص، مشاهده روند معاملات نمادهای «خودرو» و همچنین «خساپا» کاملا به افزایش فشار فروش در این نمادها اشاره داشت.

در ابتدای معاملات این دو شرکت در بازه مثبت قیمتی نسبت به روز گذشته در حال معامله بودند، در ادامه اما عرضه‌های سنگین در این گروه باعث شد این نمادهای بازار روز گذشته را با صف فروش به پایان برسانند. سایر نمادهای بازار نیز حالتی تقریبا مشابه را تجربه کردند؛ با این تفاوت که مقدار رشد قیمتی و همچنین در ادامه افت در مقایسه با گروه خودرویی متعادل‌تر بود. در شرایط کنونی با ارزیابی فعالان بازار از پایان رالی خودرویی، به نظر می‌رسد اثرگذاری تغییرات قیمت این نمادها بر کل بازار کاهش یافته است. به تدریج با حذف لیدرمحوری بازار سهام می‌توان این انتظار را داشت که بازار از رشدها و افت‌های دسته‌جمعی که نشان از رفتار هیجانی در معاملات دارد، فاصله بگیرد.

روز گذشته یک میلیارد و ۶۶۳ میلیون سهم (بدون در نظر گرفتن معاملات بلوکی) در بازار سهام معامله شد. در حالی‌که معاملات روند متعادل‌تری را نسبت به رشد پرشتاب روز دوشنبه داشتند اما رشد ۱۱ درصدی حجم معاملات نسبت به روز دوشنبه کاملا به حضور تقاضا و ادامه رونق معاملات در بازار دلالت دارد. ارزش معاملات نیز در روز گذشته (بدون معاملات بلوکی) بیش از ۴۰۰ میلیارد‌تومان بود که رشد ۲۹ درصدی را نسبت به روز قبل شاهد هستیم. گرچه انتظارات نسبت به رشد پرشتاب شاخص سهام کاهش یافته است، سطح بالای حجم و ارزش معاملات به ادامه رونق در این بازار اشاره دارد.


امید به آینده سهام

همان‌طور که اشاره شد این نیاز وجود دارد که فعالان بازار سهام، سرمایه‌گذاری با نگاه بلند مدت را در دستور کار خود قرار دهند. با وجود مشکلات زیادی که اقتصاد کشور با توجه به شرایط داخلی و همچنین افت قیمت‌های جهانی داشته است، تلاش به منظور رفع این معضلات اقتصادی در کنار بازیابی هرچند آهسته قیمت‌های جهانی کالا امیدواری را برای آینده بازار سهام ایجاد کرده است. در این خصوص، علی متولی مدیرعامل شرکت کارگزاری عمران فارس گفت: بورس اوراق بهادار تهران همانند اکثر بورس‌های دنیا پویا است و با تغییر عوامل تاثیرگذار بر ارزش شرکت‌ها، جهت‌گیری سهام‌گذاران نیز تغییر می‌کند. فضای بعد از برجام در سال گذشته خوش‌بینی به کل اقتصاد و بالاخص خوش‌بینی به صنایعی بود که بیشترین آسیب را از تحریم‌ها دیده بودند. در سایه این فضا بود که شاهد رشد سریع شرکت‌هایی مثل گروه خودرو بودیم. با فاصله گرفتن از زمان اجرایی شدن برجام بازار سهام در جست‌وجوی شرایط عینی است که منعکس‌کننده آثار عملی برجام باشد. مسلما این مسیر هنوز برای بازار روشن نیست و احتیاج به منتشر شدن اطلاعات جدید و بررسی‌های گسترده‌تر دارد.

وی در ادامه افزود: یکی از جدی‌ترین موانع بر سر رشد بازار سهام شبهاتی است که در مورد اجرایی شدن مواد برجام وجود دارد. انجام مبادلات بین بانکی و اجرایی شدن رفع تحریم سوئیفت مثالی از این دست شبهات است. موضوع دیگر رشد خارج از قاعده و چارچوب برخی گروه‌ها و شرکت‌ها است. رشدهای احساسی و خارج از منطق معمولا با ریزش‌های احساسی نیز مواجه می‌شوند که این موضوع بر کل بازار سهام تاثیرگذار است. مقاومت سیستم بانکی در برابر کاهش نرخ سود از دیگر عواملی است که می‌تواند به عنوان عامل باز دارنده در برابر رشد بازار عمل کند. باتوجه به کاهش نرخ تورم و فاصله معنی داری که بین نرخ بهره و تورم ایجاد شده، کل فضای اقتصادی جامعه به همراه بازار سهام منتظر کاهش بیشتر نرخ بهره و نزدیک شدن آن به تورم هستند تا فضای رقابتی برابری بین بازار پول و سهام شکل بگیرد.

این کارشناس بازار سهام در پایان با اشاره به خوش‌بینی نسبت به آینده بورس گفت: به غیر از مشکلات ناشی از برخی سوء‌مدیریت‌های قبلی در زمینه اقتصاد و همچنین مشکلات مربوط به تحریم‌ها، شاید مهم‌ترین بد اقبالی بازار کاهش قیمت نفت بود که با توجه به اقتصاد نفت محور ما سبب شد تا بازار سهام فشار مضاعفی را از ناحیه اقتصادی متحمل شود، اما خوشبختانه موانع و عوامل ناکامی بازار در سال‌های قبل در حال مرتفع شدن هستند و این موضوع چشم‌انداز بورس را در سال جدید امیدوارانه‌تر می‌سازد.

پایان لیدر محوری بورس تهران؟