رفع نگرانی از تسویه بدهی دولت
گروه بورس- هدیه لطفی: اولین مجموعه از اسناد خزانه اسلامی به ارزش هزار میلیارد تومان یک روز پیش از موعد تعیین شده توسط دولت تسویه شد تا به این ترتیب خوش حسابی دولت در اولین مرحله این اسناد به اثبات رسد؛ این در حالی بود که بسیاری از سرمایه‌گذاران نسبت به پرداخت به موقع این بدهی‌ها ابراز نگرانی کرده بودند. هر چند تا پیش از این مسوولان دولتی به کرات اعلام کرده بودند اوراق خزانه در سررسید تسویه خواهند شد و نگرانی از این بابت وجود ندارد. به‌طوری‌که در آخرین اظهارات، خزانه‌دار کل کشور به پیمانکاران اطمینان داد مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی واگذار شده در سر رسید 23 اسفند بدون تاخیر تسویه خواهد شد که این موضوع حتی پیش از موعد مقرر آغاز شد. در نهایت یک روز قبل از زمان تسویه، بدهی دولت پرداخت شد تا به این ترتیب تمام صحبت‌های پیرامون عدم توانایی دولت در پرداخت خاتمه و ریسک‌های موجود بی‌اعتبار شوند و زمینه مناسب‌تری برای اوراق بعدی فراهم شود.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، با توجه به اینکه دولت در لایحه بودجه سال ١٣٩٥ در نظر دارد ٧٥ هزار میلیارد ریال اسناد خزانه اسلامی و در مجموع ٢٧٥ هزار میلیارد ریال انواع اوراق بهادار عرضه کند، برای موفقیت در چنین پروژه‌ای، حداقل‌هایی لازم است که عدم توجه به آن می‌تواند آسیب جدی به بازار بدهی نوپای کشور وارد کند که شاید یکی از مهم‌ترین آنها اطمینان بخشی به ایفای تعهدات خود بود. بنابراین، با پرداخت در اولین سررسید این اسناد «اخزا۱»، ریسک اوراق به حداقل ممکن رسید. در واقع نخستین اقدام دولت برای رونق اقتصادی، ایجاد یک بازار بدهی در کشور است؛ اینکه بدهی‌های دولت به اوراق تبدیل شود و این اوراق در اختیار طلبکاران قرار داده شود و در نهایت قابلیت خرید و فروش در بازار سرمایه کشور را داشته باشد، براساس نظر کارشناسان پرداخت بدهی‌های دولت به طلبکاران باعث می‌شود تا جریان نقدینگی در کشور سرعت گیرد و درکنار اینکه دولت از فشار بدهی‌های خود خارج می‌شود، قدرت عمل طلبکاران مانند شبکه بانکی و پیمانکاران نیز افزایش می‌یابد. در این راستا دولت در ازای بدهی خود به پیمانکاران اقدام به واگذاری اوراق اسناد خزانه اسلامی در مرحله اول از طریق بانک ملی در سراسر کشور کرد که همزمان با این اقدام معاملات ثانویه اوراق اسناد خزانه اسلامی در نماد معاملاتی «اخزا۱» در فرابورس نیز آغاز به‌کار کرد. در مرحله نخست انتشار اوراق خزانه اسلامی بر‌اساس آنچه با وزارت اقتصاد و خزانه داری کل کشور توافق شد در مجموع مبلغ ۵۷۵ میلیارد تومان از سوی دولت به منظور پرداخت به موقع مبالغ اسمی اسناد خزانه اسلامی در مرحله اول با سررسید منتهی به ۲۳ اسفند ماه ۹۴ تخصیص یافت که در جریان روز شنبه ۲۲ اسفندماه، اولین دوره از آن توسط دولت تسویه شد.


توجه دولت به انجام تعهدات

در این میان محمدرضا محسنی، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با اشاره به تسویه نخستین اسناد خزانه اسلامی پیش از سر رسید، گفت: با اینکه سر رسید این اوراق روز یکشنبه 23 اسفندماه جاری بود، اما تسویه آن سه روز زودتر آغاز شد. در این راستا مدیرعامل فرابورس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، پرداخت مبلغ اسمی مرحله نخست اسناد خزانه اسلامی از ‏سوی دولت را در یک روز پیش از سررسید، گام موثری در راستای اثبات انضباط مالی دولت دانست و گفت: دولت توانست بدهی خود به پیمانکاران بخش خصوصی را به‌موقع و یک روز پیش از سررسید پرداخت کند. امیر هامونی در ادامه افزود: 380 میلیارد تومان از مجموع هزار میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی مرحله نخست از مهرماه تاکنون در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس مورد مبادله قرار گرفت و روز شنبه، مبلغ اسمی آن به حساب پیمانکاران و دارندگان نهایی آن واریز شد.


به گفته هامونی شاید اگر این اوراق در بازار دیگری غیر از بازار سرمایه عرضه شده بود، به سرنوشت دیگر اوراق عرضه شده توسط دولت دچار می‌شد و تسویه آن به تاخیر می‌افتاد اما به دلیل نظم بالا و شفافیت بازار سرمایه این موضوع رد شد. وی با بیان اینکه دولت با اعتماد به سازوکار بازار سرمایه و بهره‌گیری از شفافیت آن، شاهد رونق معاملات ثانویه اسناد خزانه اسلامی در فرابورس ایران بود، افزود: کشف نرخ بازده موثر اوراق بدون ریسک در نظام مالی کشور از طریق عرضه و تقاضا و ایجاد قابلیت نقدشوندگی بالای اسناد برای طلبکاران دولت و در نهایت استمرار فعالیت‌های عمرانی و زیرساختی از جمله مزایای معاملات این اسناد در فرابورس ایران به شمار می‌رود.
هامونی تنظیم سیاست‌های پولی و مالی دولت و کمک به رشد غیرتورمی اقتصاد را از دیگر مزایای راه‌اندازی معاملات اسناد خزانه اسلامی دانست و ادامه داد: با توجه به کاهش نرخ سود بین بانکی و نرخ سود سپرده‌های بانکی طبق مصوبه شورای پول و اعتبار و نیز پیش‌بینی‌ها از ادامه کاهش نرخ سود در آینده متناسب با کاهش نرخ تورم، انتظار ما این است که استقبال بیشتری از معاملات اسناد خزانه اسلامی صورت بگیرد. هامونی تاکید کرد: علاوه بر این به کمک این اسناد، شاهد کشف نرخ بدون ریسک در اقتصاد کشور هستیم که به‌عنوان شاخص مناسبی از نرخ اوراق بدون ریسک تلقی می‌شود، ضمن آنکه قابلیت نقدشوندگی بالای این اسناد از دیگر ویژگی‌های مثبت این اوراق به شمار می‌رود. به عقیده هامونی اسناد خزانه اسلامی تنها ابزار موجود در فرابورس محسوب می‌شود که دولت پرداخت مبلغ اسمی آن را در سررسید ضمانت کرده و به این ترتیب در فهرست اوراق کم‌ریسک قرار می‌گیرند که این مساله به افزایش جذابیت این اسناد به خصوص برای سرمایه‌گذاران خارجی افزوده است به‌طوری‌که در این مدت، سرمایه‌گذاران خارجی از کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپایی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم وارد این بازار شده‌ و به معاملات اسناد خزانه اسلامی پرداخته‌اند.


ترافیک عرضه‌های پایان سال
مدیرعامل فرابورس در ادامه اظهاراتش به عرضه‌های آخر سال در هفته جاری اشاره کرد و گفت: امروز دوشنبه، ۷ درصد معادل ۳۲ میلیون و ۲۰۰ هزار سهم نیروی برق دماوند به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های کشور و خاورمیانه،از سوی کارگزاری بانک دی در بازار دوم معاملات فرابورس عرضه می‌شود. هامونی ادامه داد: همچنین چند شرکت کوچک نیز مجوز پذیرش خود را دریافت کرده‌اند که به احتمال زیاد «صنایع ریلی» از دیگر عرضه‌‌های اولیه امسال خواهد بود. وی در ادامه افزود: اولین صکوک اجاره دولتی مجوز پذیره‌نویسی خود را از سوی فرابورس دریافت کرده که روز چهارشنبه ۱۳میلیارد تومان از این اوراق به‌عنوان نخستین صکوک دولتی به منظور تسویه بدهی دولت به صندوق بازنشستگی، توسط فرابورس پذیره‌نویسی خواهد شد.