گروه بورس، زهرا رحیمی: پس از تجربه یک موج نسبتا شدید تقاضا و رشد قیمت سهام در حدود ۸ هفته اخیر، از ابتدای هفته جاری با فروکش کردن هیجان و خوش‌بینی معامله‌گران سرانجام نشانه‌هایی از تمایل به اصلاح قیمت‌ها در بورس تهران پدیدار شد و این روند در دو روز گذشته منجر به افت حدود ۶۵۶ واحدی شاخص کل (معادل ۸۲/ ۰ درصد) شد.

همانطور که در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» گفته شد، هیجان معامله‌گران و خوش‌بینی‌ها نسبت به وضعیت آتی اقتصاد کشور و به تبع آن بورس تهران در وضعیت ثبات سایر عوامل تقویت تقاضای سهم، مهمترین دلیل رشد سریع نماگر بازار سهام در بازه کوتاه مدت اخیر بود. هیجانی که بیشتر در معاملات گروه خودرویی در پی برخی اخبار پیرامون این صنعت وجود داشت و در نهایت منجر به رشد چشمگیر قیمت نمادهای زیر‌مجموعه این گروه شد. کارشناسان می‌گویند: بازار سهام تحت تاثیر معاملات برخی نمادها به ویژه نمادهای گروه خودرویی در یک بازه کوتاه‌مدت رشد غیر‌منتظره‌ای را تجربه کردند و به همین دلیل اصلاح قیمت‌ها همزمان با انعکاس گزارش‌های پیش‌بینی سود‌آوری سال آینده شرکت‌ها طبیعی است چرا‌که به نظر می‌رسد فعالان بازار به تدریج تصویر واقعی‌تری از چشم‌انداز اقتصادی و سودآوری شرکت‌ها دریافت کنند. این موضوع شدت خوش بینی‌های روانی را که در مواردی هیچ تناسبی با واقعیت نداشت تا حد زیادی کاهش می‌دهد و در نتیجه یک روند منطقی پیش روی سهامداران قرار بگیرد. به اعتقاد کارشناسان، روند دو روز اخیر شاخص کل بورس نمی‌تواند مقدمه ریزش قیمت سهم‌ها در آینده باشد، چرا که وضعیت اقتصادی کشور و به تبع آن وضعیت بنیادی و سود‌آوری شرکت‌ها به دلیل رفع تدریجی تحریم‌ها تغییر محسوسی را تجربه کرده است. ضمن اینکه شتاب رشد قیمت سهم‌ها به‌طور طبیعی چنین اصلاحاتی را می‌طلبد.

در شرایطی که شاخص گروه خودرویی در دو ماه اخیر رشد ۱۲۰ درصدی را تجربه کرده است و در این میان برخی سهامداران سودگیری مناسبی داشته‌اند، خروج معامله‌گران از این نمادها زمینه اصلاحات قیمتی را در بازار سهام رقم خواهد زد. کارشناسان تغییرات قیمتی در نمادهای زیر‌مجموعه گروه خودرویی را به دلیل فاصله زیاد از وضعیت سود‌آوری این شرکت ها، هدایتگر فضای کلی بازار می‌دانند و معتقدند رفتار سهامداران این گروه در نهایت می‌تواند فضای کلی بازار را تحت تاثیر قرار دهند اما به دلیل تغییر شرایط اقتصادی کشور ریزش شاخص و بازگشت قیمت‌ها به روزهای قبل از رونق موضوعی منتفی است.

در این زمینه داوود فصاحت، کارشناس بازار سهام گفت: در بیش از یک ماه و نیم گذشته نماگر بازار سهام حرکت پرشتابی را تجربه کرده است به‌طوری که سرعت رشد بازار بسیار بیشتر از تحولات آینده کشور بود و عمده دلیل آن نیز به دلیل تقاضای زیاد و هیجانی معامله‌گران در گروه خودرویی به واسطه اخبار و بعضا شایعاتی صورت گرفت و این امر در شرایطی رخ داد که هنوز تا اجرایی شدن این تغییرات فاصله زیادی وجود دارد. فصاحت تشریح کرد: تسلط عامل هیجان بر معاملات بازار تا جایی پیش رفته که تحلیل در فضای بازار رنگ باخته است اما به هر ترتیب پیش‌بینی می‌شود بازار سهام به دلیل سرعت رشد روزهای اخیر خود، مدتی را در فاز اصلاحی باقی بماند اما تغییر چشمگیر وضعیت اقتصادی و سیاسی مانع از برگشت قیمت سهم‌ها به رقم‌های پیشین است. به اعتقاد فصاحت شرکت‌ها به تدریج با تغییرات بنیادی زیادی مواجه خواهند شد و در نهایت پیش‌بینی می‌شود که روند منطقی و هیجان جای بیشتری در معاملات پیدا کند و سود‌آوری شرکت هدایتگر معاملات بازار سهام باشد.

سید‌سلمان نصیرزاده، تحلیلگر مرکز مطالعات اقتصادی آریا سهم نیز افت دو روز گذشته را به دلیل سرعت چشمگیر رشد شاخص در یک ماه و نیم اخیر طبیعی عنوان کرد و گفت: ریزش شاخص کل در دو روز گذشته به دلیل رشد حدود ۸‌هفته‌ای اخیر خود، طبیعی است. نصیرزاده تشریح کرد: مولفه‌های رشد پایدار بازار عوامل زیر است:
1- افزایش نرخ دلار 2- کاهش واقعی نرخ سود بانکی 3- افزایش قیمت در بازارهای کالایی به خصوص نفت 4- ورود نقدینگی به بازار

نصیرزاده افزود: رشد اخیر بازار سهام کشور در روزهای اخیر در نتیجه عامل چهارم رخ داده است به‌طوری که قبل از گزارش‌های پیش‌بینی سودآوری سال آینده شرکت‌ها، بازار شاهد ورود نقدینگی چشمگیری در پی تشدید موج خوش‌بینی در بازار بودیم و این امر نیز زمینه‌ساز رشد شاخص کل شد این در حالی است که مولفه‌های دیگر تغییر چندانی را تجربه نکردند. هر چند در روزهای پایانی ماه گذشته کاهش نرخ سود بانکی نیز به بازار مخابره شد اما عامل هیجان و ورود نقدینگی به بازار در نهایت موجب رشد قیمت‌ها در بازار شد و با این سرعت رشد قیمت‌ها پیش‌بینی می‌شود، بازار سهام تا یک بازه زمانی در فاز اصلاحی باقی بماند. این کارشناس بازار سهام تشریح کرد: در گزارش‌های پیش‌بینی سودآوری شرکت‌ها در سال 95 مطابق پیش‌بینی‌ها همچنان شاهد نکته متمایزی در این گزارش‌ها نبودیم و از این رو ادامه روند اصلاح قیمت‌ها در بازار محتمل‌ترین سناریو برای معاملات بورس کشور است.

نصیر‌زاده به حجم و ارزش بالای معاملات اشاره و تشریح کرد: در روزهای اخیر حجم و ارزش معاملات افزایش شدیدی پیدا کرده است که عمده دلیل آن نیز در معاملات گروه خودرویی رخ داده است چرا که بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش عمده نقدینگی معامله‌گران خرد به نمادهای زیر مجموعه گروه خودرویی وارد شده و این در حالی است که رشد این نمادها فاصله زیادی با وضعیت سود‌آوری آنها دارد. این روند اصلا برای بازار موضوع مناسبی نیست چرا که این گروه نقطه آسیب‌پذیر معاملات شده و هر گونه تغییرقیمتی در نمادهای زیر‌مجموعه این گروه می‌تواند فضای کلی بازار سهام را تحت تاثیر قرار دهد. این کارشناس بازار سهام افزود: بررسی مولفه انرژی معامله‌گران در بازار نشان می‌دهد که تقاضای هیجانی در معاملات در بازه زمانی کنونی بسیار نزدیک به دی ماه 92 مصادف با اوج بازار است و در حالی که تفاوت زیادی بین رقم شاخص در این دو بازه زمانی وجود دارد، این مساله نشان می‌دهد عامل هیجان در شرایط کنونی بازار تا چه اندازه بر فضای بازار مسلط است. از این رو به نظر می‌رسد مخابره گزارش‌های سال 95 در یک بازه زمانی و همچنین رشدهای پرشتاب اخیر برای مدتی بازار را در فاز اصلاحی باقی بگذارد اما پیش‌بینی ریزش بازار در این شرایط کمی دشوار است و باید جریان نقدینگی به بازار را در یک بازه طولانی‌تر رصد کرد اما انتظار بازگشت قیمتی به کف‌های گذشته نیز دور از انتظار است.


در بازار چه گذشت‌؟

روز گذشته شاخص کل بورس تهران با افت ۳۲۶ واحدی معادل ۴۲/ ۰ درصد مواجه شد و در نهایت در رقم ۷۷ هزار و ۲۳۴ واحدی به کار خود پایان داد و به این ترتیب بازدهی خود از ابتدای سال را به ۱۹ درصد تقلیل داد. در جریان معاملات دیروز حدود ۲ میلیارد و ۵۸ میلیون سهم به ارزش بیش از ۵ هزار و ۱۹۲ میلیارد ریال در بازار دست به دست شد که نسبت به روز شنبه افت ۳۴ درصدی را نشان می‌دهند. در بازار دیروز معاملات منفی در نمادهای بانکی به خصوص «وبصادر» و «وپاسار» بیشترین تاثیر منفی در شاخص کل را برجای گذاشتند. در مقابل اما معاملات مثبت در نماد «همراه» مانع از ریزش بیشتر نماگر بازار سهام شد. فعالیت چشمگیر معامله‌گران حقوقی در «همراه» به ویژه در سمت خرید در نهایت رشد ۰۴/ ۳ درصدی را برای این سهم رقم زد.

در پایان معاملات دیروز «قشرین» و نماد تازه وارد «بفجر» بیشترین رشد قیمت را تجربه کردند، در مقابل اما «ختوقا» و «ثاباد» بیشترین افت قیمتی را به نام خود ثبت کردند. بفجر و خمحور صدرنشین نمادها با بیشترین تقاضای سهام بودند در سوی دیگر خودرو و خساپا بیشترین عرضه در معاملات دیروز را داشتند که دلیل آن را باید در بازدهی مناسب این سهم‌ها در روزهای اخیر جست‌وجو کرد. بررسی حجم و ارزش معاملات بازار نیز حاکی از صدر نشینی «خساپا» و «وساپا» است. در معاملات «خساپا» حقیقی‌ها مشارکت بیش از ۸۴ درصدی در خرید و فروش سهم داشتند و این تحرکات در نهایت رشد ۹۷/ ۰ درصدی قیمت این سهم را رقم زد. «وساپا» در نتیجه فعالیت بیش از ۶۳ درصدی حقیقی‌ها در خرید و فروش ۸۳ درصدی این معامله‌گران در فروش در نهایت افت ۹۲/ ۴ درصدی را رقم زد.

تحرک تک‌محوری در‌معاملات سهام