التهاب در صنایع پایین‌دستی صنعت نقره‌ای

سحر نمایشی: با افزایش نوسان و التهاب در بازار آلومینیوم پس از تنگ شدن حلقه تحریم‌های بین‌المللی، دست‌اندرکاران و تولید‌کنندگان این صنعت به ویژه صنایع پایین‌دستی با چالش‌های بسیاری رو‌به‌رو شده‌اند. هر چند صنعت آلومینیوم یک صنعت فعال و پیشرو در سطح جهان است، اما پیشرفت آن در ایران به دلیل وجود یکسری واسطه‌گر و انحصار‌طلب مشکلات بسیاری را برای صنایع واسطه ایجاد کرده است. برخی از تولید‌کنندگان صنایع پایین‌دستی معتقدند تبعیض در فروش محصولات آلومینیومی به مشتریان خاص و همچنین تبعیض در فروش کالا هم در بورس و هم شرایط غیر‌منصفانه خرید در بازار آزاد مشکلات فراوانی را برای صنایع پایین‌دستی به وجود آورده که این موضوع به مرور زمان می‌تواند پایه‌های اصلی تولید در کشور را متزلزل سازد.

مدیر‌عامل یکی از شرکت‌های تولیدکننده سیم و کابل آلومینیومی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در رابطه با مشکلات صنایع پایین‌دستی اظهار کرد: رابطه‌گرایی و بروز مشکلات در عرضه محصولات آلومینیومی، صنایع مرتبط را به شدت تحت تاثیر قرار داده است تا جایی کمبود مواد اولیه سبب شده تا تولید‌کنندگانی امثال ما از تولید‌کنندگان شیر‌آلات گرفته تا تولید‌کنندگان کابل‌های برقی یا از طریق واردات که اصلا به صرفه نیست اقدام به خرید کرده یا محصول مورد نیاز خود را از بازار تهیه کنند که در این صورت باید هزینه زیادی را متحمل شود چرا که قیمت فلز نقره‌ای در بازار گران‌تر از قیمت اعلام شده از بورس کالا است. رستم اسدی در ادامه افزود: برخی از تولیدکنندگان برای سر پا نگه داشتن چرخه تولیدات خود مجبور به واردات ورق‌های بی‌کیفیت آلومینیوم از کشوری نظیر عراق هستند، این در شرایطی است که ایران آلومینیوم با کیفیت خود را به قیمتی کمتر از این ورق‌های بی‌کیفیت صادر می‌کنند.

به گفته وی ورق‌های بی‌کیفیت وارداتی از سلیمانیه عراق که غالبا از ضایعات تهیه می‌شود، عمر مفید محصولات آلومینیومی تولیدی را به شدت کاهش می‌دهد و زیان فراوانی را متوجه این صنعت و همچنین مصرف‌کنندگان داخلی می‌کند، این در حالی است که مقام معظم رهبری بارها بر کیفیت محصولات داخلی تاکید کرده‌اند. اسدی گفت: روند افزایش و میزان مصرف ظاهری که تفاضل بین واردات و تولید در داخل کشور و صادرات است، بیشتر از روند میزان تولید آلومینیوم در کشور بوده که این متاسفانه نشانگر افزایش واردات این فلز نقره‌ای در کشور است. در واقع بیش از دو‌سوم مصرف فعلی بازار داخلی از واردات تامین می‌شود. وی افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد که با توجه به تقاضای ناشی از مصرف داخلی طی ۱۰ سال آینده تولید آلومینیوم در کشور باید به ۵/ ۱میلیون تن در سال افزایش یابد بنابراین بهتر است توجه ویژه‌ای به گسترش و احیای واحد‌های تولیدی پایین‌دستی شود.

وی در ادامه تاکید کرد: مشکل بزرگ و مهمی که ما در حال حاضر با واحدهای تولیدی مادر داریم این است که علاوه بر اینکه برای تهیه مواد اولیه ما را یاری نمی‌کنند حتی حاضر به پرداخت بدهی‌های خود نیز از طریق معاوضه کالا مابه‌ازای وجه نیستند، در صورتی که تهاتر کالا و خدمات می‌تواند بسیاری از مشکلات کمبود نقدینگی را در این حوزه حل کنند، به‌عنوان مثال سه شرکت تولید‌کننده ایرالکو، هرمزال و المهدی تولید‌کننده صد‌در‌صد شمش کشور مبلغ هنگفتی را بابت انرژی به وزارت نیرو بدهکار هستند و از طرف دیگر صد‌ها شرکت تولید‌کننده سیم و کابل و پیمانکار اجرایی به علت مطالبات از شرکت‌های توزیع برق منطقه‌ای در آستانه تعطیلی و ورشکستی قرار گرفته‌اند از جمله شرکت خود ما که ۱۴۰ نفر نیروی کار به علت دیون به شرکت آلومینیوم ایران در حال ضبط ضمانت‌نامه بانکی و... هست که با دریافت شمش می‌تواند از رکود خارج شود.

البته در همین زمینه تهاتر با شرکت المهدی انجام دادیم که کمک خوبی در دو و سه مرحله عرضه شمش بود که متاسفانه با تغییر مدیریت این شرکت این برنامه متوقف شد. البته طی گفت‌وگو‌های بسیار مقرر شد این روند مجدد ادامه پیدا کند اما متاسفانه مدیریت اجرایی شرکت توانیر که ذی‌نفع اصل این تهاتر است از دو طرف هم دریافت مطالبات و هم پرداخت دیون حدود دو ماه است که امروز و فردا می‌کنند. این مشکلات در شرایطی است که با انجام یک امضا می‌توان کمک شایانی به صد‌ها شرکت در زمینه تامین مواد اولیه و جلوگیری از بیکاری هزاران شاغل در این حوزه انجام داد البته در صورتی که نوش دارو پس از مرگ سهراب نباشد.

اسدی تاکید کرد: بر این اساس چنین پیشنهادهایی می‌تواند مشکلات زیادی را بر طرف کند و موجب گسترش متغیرهای موثر برای سرمایه‌گذاری در صنعت آلومینیوم جهت توسعه پایدار شود.

به گفته اسدی وجود نیروی کار ماهر، ارزان و با تجربه، انرژی مازاد و ارزان، متخصصان خبره در این کار، وجود بورس کالا برای عرضه محصولات البته در صورت غیر انحصاری بودن خرید، امکان مشارکت در استخراج بوکیسو تولید آلومینا با کشورهای آسیایی، وجود تقاضای رو به رشد برای آلومینیوم در میان فلزات غیرآهنی، امکان دستیابی به تکنولوژی‌های پیشرفته با توافق به عمل آمده می‌تواند شرایط را برای افزایش تولیدات فراهم کند اما به آن شرط که همکاری‌های لازم در تامین مواد اولیه با صنایع پایین‌دستی و پیمانکاران اجرایی صورت گیرد.

وی در پایان افزود: بنابراین بهتر است به جای سنگ انداختن بر سر راه تولید‌کنندگان و با ایجاد فرصت‌های مستقیم شغلی در صنایع پایین‌دستی و میان‌دستی ظرفیت واحدهای تولیدی را گسترش دهیم و با فراهم کردن شرایطی برای تامین آسان مواد اولیه صنایع مربوطه جلوی صادرات محصولات بی‌کیفیت را بگیریم و در عوض سهم بزرگی در توسعه بازار صادرات غیر‌نفتی داشته باشیم.