سهم‌خواهی صنایع مادر از بسته جدید

گروه بورس کالا: جزئیات بسته جدید دولت برای خروج از رکود روز گذشته در ساختمان کوثر نهاد ریاست جمهوری رونمایی شد.

این بسته اقتصادی که برای نخستین بار توسط رئیس‌جمهور در یک برنامه تلویزیونی رونمایی شد، شامل موارد مختلفی است از کاهش نرخ بانکی تا اجرای سیاست‌هایی برای تحریک تقاضا، رشد تولیدات داخلی، حمایت از صادرات، تزریق منابع نقدی به طرح‌های عمرانی و در کنار تمام موارد یاد شده سیاست مهار تورم.

بر این اساس به نظر می‌رسد دولت قصد دارد بازارهای صادراتی محصولات تولید شده در داخل کشور را تقویت کرده تا در کنار ادامه مسیر کنترل تورم، کمترین میزان نقدینگی را نیز به صنایع کشور تزریق کند. در بسته اقتصادی یاد شده که برای بازه‌ای ۶ ماهه در نظر گرفته شده است، دولت قصد دارد در کنار تسریع پرداخت یارانه به بخش‌هایی از صنعت، ۷۵۰۰ میلیارد تومان نقدینگی به طرح‌های عمرانی تزریق کند. رقم یادشده برای پرداخت به طرح‌های عمرانی کشور در حالی می‌تواند نشانه‌ای برای بهبود تقاضا در بازار فولاد باشد که هنوز مشخص نیست این میزان نقدینگی به کدام بخش از طرح‌های عمرانی کشور اختصاص پیدا خواهد کرد زیرا رئیس‌جمهور در کنار استفاده از کلمه «طرح‌های عمرانی» برای رقم یاد شده، از «طرح‌های زود‌بازده» نیز یاد کرده است.

اهمیت این نکته در آنجاست که چنانچه این رقم در اختیار طرح‌های زودبازده قرار گیرد، نمی‌توان به تحرک در صنایع مادر امیدواری چندانی داشت. به عقیده کارشناسان چنانچه دولت قصد دارد تحولی در شرایط فعلی تولید در کشور ایجاد کند، بهتر است بخشی از منابع مالی جدید که در بسته خروج از رکود از آن رونمایی شده است در اختیار بنگاه‌های مادر قرار داده شود.

کارشناسان در حالی این مساله را مطرح می‌کنند که از کل بودجه عمرانی سال ۹۴، چیزی حدود ۵ هزار میلیارد تومان محقق شده است. بنابراین چنانچه ۷۵۰۰ میلیارد تومان یاد شده در صحبت‌های رئیس‌جمهور، در خوش‌بینانه‌ترین حالت تماما به طرح‌های عمرانی اختصاص داده شود، تا پایان امسال تنها معادل بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان از بودجه ۴۷ هزار میلیارد تومانی عمرانی محقق خواهد شد. با توجه به این سناریو که از سوی کارشناسان مطرح می‌شود، حتی در چنین حالتی بخش عمرانی کشور به‌عنوان موتور محرک صنعت فولاد و ده‌ها صنعت دیگر، باز هم تاثیر چشمگیری در ایجاد تقاضا و تولید نخواهد داشت.

اما با توجه به تاکید دولت بر اجرای دومین بسته خروج از رکود تورمی در ماه‌های آینده و روشن شدن آثار این بسته‌ این سوال مطرح می‌شود که اجرای چنین بسته‌ای چه تاثیری بر شرایط فولادسازان خواهد داشت؟ یکی از مهم‌ترین بخش‌های این بسته که به نوعی با صنعت فولاد نیز در ارتباط است تزریق۷۵۰۰میلیارد تومانی است که دقیقا مشخص نیست قرار است به پروژه‌های عمرانی اختصاص یابد یا طرح‌های زودبازده. اما با توجه به اینکه دولت طی نزدیک به دو سال گذشته به دلیل کمبود نقدینگی از تزریق این منابع به طرح‌های عمرانی خودداری کرده و تنها طرح‌هایی را مورد حمایت قرار داده است که در مراحل پایانی ساخت خود قرار داشته‌اند، یک کارشناس صنعت فولاد عقیده دارد چنانچه دولت قصد دارد بر اساس سیاست‌های جدید اقتصادی تولید را به حرکت وادارد، باید به صنایع مادر توجه کند.

مدیر بازاریابی و فروش ذوب‌آهن اصفهان در پاسخ به این سوال «دنیای اقتصاد» که آیا تزریق نقدینگی به طرح‌های زودبازده تاثیری بر خروج صنعت فولاد از رکود خواهد داشت، می‌گوید: تا زمانی‌که پروژه‌های بزرگ در کشور به حرکت در نیایند، پروژه‌های کوچک و زودبازده نیز قادر به حرکت نخواهند بود بنابراین به نظر می‌رسد بهتر باشد در بسته جدید به این بخش توجه بیشتری شود. به عقیده محسنی چنانچه بخش‌هایی مانند صنعت فولاد یا خودروسازی به حرکت در نیایند، زنجیره‌های قبل و بعد از آنها نیز به حرکت در نخواهند آمد.

او همچنین با اشاره به تجربه پیشین دولت در تزریق نقدینگی به پروژه‌هایی که بیش از ۷۰ درصد پیشرفت داشته‌اند، می‌گوید: اختصاص نقدینگی باید متوازن و در جای خود باشد، اگرچه تزریق نقدینگی به طرح‌هایی که در مراحل پایانی خود بودند ایرادی ندارد، اما مشاهده کردیم که تزریق نقدینگی در بخش یاد‌شده تاثیر چندانی در تحریک تقاضا و تولید نداشت. به نظر می‌رسد دولت قصد دارد با تزریق نقدینگی تولید را تقویت کرده و با تکیه بر صادرات، تقاضای مورد نیاز برای کالاهای تولید شده را نیز ایجاد کند. انتظارات صادراتی دولت برای تحریک تقاضا در حالی است که در حال حاضر در بخشی مانند فولاد، صادرات کالا با زیان همراه است و فولادسازان صرفا برای کاستن از محموله‌های داخل انبار خود اقدام به صادرات می‌کنند. زیان‌ده بودن صادرات فولادسازان از بالا بودن هزینه تولید در ایران نسبت به دنیا، وضعیت نامساعد بازارها و قیمت‌های جهانی و همچنین کم‌شدن سهم ایران از بازاری مانند عراق از مشکلات داخلی این کشور ناشی می‌شود.

تاکید دولت بر صادرات در حالی است که به گفته کارشناسان اقدام مناسبی که در حال حاضر می‌توان از طرف دولت شاهد آن بود، کاستن از هزینه‌های صادرات و همچنین اختصاص جوایز صادراتی به تولیدکنندگانی است که برای سال‌ها از دریافت جایزه صادراتی خود محروم بوده‌اند. محسنی اگرچه پیش‌بینی از تاثیرات دومین بسته خروج از رکود بر صنعت فولاد را زود ارزیابی می‌کند؛ اما در نهایت عقیده دارد چنانچه اعداد و ارقامی که دولت در بسته خروج از رکود به آنها اشاره می‌کند، به‌صورت منظم در میان صنایع تزریق شود می‌توان به تاثیرات مثبت آن امیدوار بود. همچنین تزریق نقدینگی به بخش‌های تولیدی مادر نیز نکته‌ای است که کارشناسان بر آن تاکید دارند زیرا صنایع مادر موتور محرک زنجیره‌های قبل و بعد خود هستند.