محمد‌حسین بابالو: با اعلام کاهشی قیمت‌های پایه شاهد رشد جدی تقاضا بودیم که باعث شد تا بورس کالا رونق مضاعفی را تجربه کند. خودنمایی خریداران با بالاماندن حجم تقاضا و البته افزایش جدی تقاضا برای پلی‌پروپیلن‌ها، کاهش چراغ خاموش برخی از عرضه‌ها و ترس بازار از تقویت این اوضاع، ابهام در عملکرد بازار و مخصوصا دورنمای غیرقابل پیش‌بینی آن و نهایتا طرز فکرهای دوگانه و متناقض را باید چهره اصلی بازار در روزهای اخیر دانست که منجر به ثبت روزی جذاب برای معامله پلیمرها در روز گذشته شد.

معاملات دیروز در بورس کالا با جذابیت و التهاب بسیاری رو‌به‌رو بود، زیرا در کنار کاهش محدود و البته چراغ خاموش عرضه‌ها، خودنمایی خریداران چهره واضح‌تری به خود گرفت تا جایی که یک روز جذاب و ملتهب را در رینگ محصولات پتروشیمی به ثبت رساند. برای مثال عرضه پلی‌پروپیلن نساجی C30S پتروشیمی مارون با تقاضایی 50 برابر عرضه رو‌به‌رو شد که قیمت‌ها را از 33,656 ریال به بیش از 37000 ریال افزایش داد. درخصوص سایر گریدها مخصوصا سایر پلی‌پروپیلن‌ها نیز این شرایط تقریبا حاکم بود و اغلب گریدهای دیگر نیز همین جذابیت را به ثبت رساندند. هم اکنون شایعات بسیاری درخصوص توقف عرضه یا تحویل برخی کالاها به گوش می‌رسد، ولی اغلب آنها از سوی مراجع رسمی و معتبر تایید نشده، اما کاهش آرام عرضه‌ها را می‌توان شاهدی دال بر این قبیل رخدادها برشمرد. هنوز مشخص نیست که در بازار چه اتفاقاتی در حال وقوع است، ولی می‌توان به جرأت گفت که شرایط بورس کالا، حالت عادی نداشته و جنب و جوش خریداران را باید در این چارچوب برشمرد. در هر حال افزایش حجم معاملات در بورس و بازار، امید به افزایش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی، افزایش امیدواری‌ها نسبت به بهبود وضعیت رکودی فعلی با افزایش حجم معامله مواد اولیه آن هم در روزهایی نزدیک به ماه محرم را باید واقعیت‌های این بازار دانست هرچند که هنوز هم تمامی داده‌های موثر شفاف‌سازی نشده است.


بازار داخلی پلیمرها

پس از اعلام کاهشی قیمت‌های پایه شاهد افت نرخ‌ها در بازار داخلی محصولات پلیمری هستیم که البته می‌تواند داده مثبتی برای حجم تولید در صنایع پایین‌دستی به شمار آید. این در حالی است که با توجه به افزایش حجم معاملات در بورس کالا، باید این روزها حجم عرضه از بورس به بازار افزایش یابد که سیگنال مهم و مضاعفی برای قیمت‌ها محسوب شده و ممکن است تا افت قیمت‌های پایه در بورس کالا نیز ادامه یابد. با توجه به کاهش محدود قیمت‌ها در روزهای گذشته و افت متفاوت بهای بسیاری از گریدها در بورس کالا،‌ به نظر می‌رسد ظرفیت کاهش بیشتر قیمت‌ها در بازار وجود داشته، اما به یک میزان نخواهد بود.


این موارد در حالی است که شایعات گسترده و شنیده‌های ضد و نقیضی از عرضه در بازار یا تحویل فیزیکی کالاهای مورد معامله شنیده شده که می‌تواند به ابهام فعلی در بازار دامن بزند. این در حالی است که با توجه به دورنمای مبهم بازار برخی از فعالان بازار از خرید خودداری کرده و منتظر کاهش بیشتر قیمت‌ها هستند که ضعف نقدینگی را باید یکی از دلایل مهم این رویکرد برشمرد. از سوی دیگر بخش بزرگ‌تری از فعالان بازار به خرید روی آورده که البته می‌تواند نشانه مهمی برای افزایش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی آن هم در نزدیکی ماه محرم و زمان اوج تقاضای فصلی ظروف یکبار مصرف باشد.


یک سوال

هم‌اکنون یک سوال مهم در بازار وجود دارد که آیا افزایش حجم معاملات فعلی به دلیل واسطه‌گری یا سفته‌بازی است یا دلیل آن افزایش حجم تولید در صنایع پایین دستی در بورس و بازار در حال تجربه شدن است. از یک طرف باید گفت که با توجه به نزدیکی به زمان تقاضای فصلی در ماه محرم در ایران یا کشورهای شیعه نشین منطقه مخصوصا مرکز و جنوب عراق بخش بزرگی از تقاضا، واقعی است که به برخی از پلی‌پروپیلن‌ها، پلی‌استایرن‌ها و پلی‌اتیلن‌های سبک (خطی و فیلم) مربوط خواهد شد. این در شرایطی است که بخش بزرگ دیگری از گریدهای متنوع هم اکنون با افزایش تقاضا رو‌به‌رو شده‌اند که سیگنال مهمی را به بازار تزریق می‌کند. از سوی دیگر موجودی انبارها نیز به تبع بالابودن حجم معاملات در بورس کالا افزایش داشته و می‌تواند به‌عنوان مانعی برای افزایش حجم معاملات یا حتی حفظ سطوح فعلی عمل کند، اما باز هم معاملات روز گذشته در بورس کالا نشان می‌دهد بازار هنوز هم میل به خرید دارد.


موارد فوق در حالی رخ داده که کاهش قیمت‌های پایه به کاهش قیمت‌ها در بازار منجر شده، یعنی بسیاری از واسطه‌ها را با ضرر و زیان رو به رو ساخته است. این در حالی است که حجم تولید در بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی به‌صورت واقعی کاهش نداشته و شایعات بیشتر به التهاب در بازار منجر شده است که نشان می‌دهد این بار نیز همچون قیمت‌های پایه پیشین، واسطه‌ها که با افزایش حجم خرید و انبارکردن کالاها تلاش داشتند تا پس از مدیریت بازار، به سودهای قابل توجهی برای خود دست پیدا کنند، مجددا متضرر شده‌اند. این رخداد که برای چندمین بار پیاپی در حال تجربه شدن است که البته برای تمام گریدها نیز صادق نیست، می‌تواند نشانه‌ای از جهت دادن بازار از سوی برخی فعالان خاص باشد، زیرا با حذف آرام واسطه‌ها، هم هزینه مبادله کاسته شده و هم فروشنده اصلی با نزدیکی بیشتر به خریدار، می‌تواند سود افزون تری را برای خود حاصل کرده، با حمایت از ساز و کار بورس کالا، واسطه‌ها را از رده خارج کرده و البته مشتری‌های خود را نیز تقویت کند. بهتر است برخی فعالان بازار به خیل عظیم شایعات که البته از مسیرهای غیررسمی اطلاع رسانی می‌شود، توجه نکنند.




مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر


اعلام کاهشی قیمت‌های پایه در روز دوشنبه


افزایش نسبی تقاضا در بورس و بازار مخصوصا پس از کاهش قیمت‌ها که می‌توان از آن به هجوم تقاضا برای برخی گریدهای خاص یاد کرد.


ترس بسیاری از فعالان بازار از خرید مجدد یا بیشتر در حالی که برخی دیگر دقیقا عکس این طرزفکر را در رفتارشان نشان می‌دهند.


افزایش حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا در هفته‌های اخیر که می‌تواند به تغذیه بیشتر بازار منجر شود.


رقابت برای برخی از گریدهای جذاب در بورس کالا و افزایش قیمت‌ها.


کاهش آرام و چراغ خاموش عرضه‌ها.


گسترش شایعات از توقف برخی خطوط تولید یا وقفه در تحویل برخی از کالاها و تایید و تکذیب‌های مختلف.


نزدیکی به ماه محرم و زمان اوج تقاضا برای ظروف یکبار مصرف.


وجود شائبه واسطه‌گری برای افزایش حجم معاملات.


نوسان قیمت دلار.


عدم وجود دورنمایی قابل اتکا برای آینده بازار.


نوسان پیچیده و مبهم قیمت‌های جهانی پلیمرها که مشخص نیست چه مسیری را خواهد پیمود.


ثبات نسبی قیمت نفت در بازارهای جهانی که این شرایط و مخصوصا پیش‌بینی‌های متفاوت از این بازار، سردرگمی فعالان بازار محصولات پتروشیمی را تشدید کرده است.


خودنمایی جدی تقاضا برای بسیاری از پلی‌پروپیلن‌ها که نشان دهنده ترس بازار از وقفه در عرضه یا بازگشت جدی تقاضاست.


توجه به گریدهای OFF همچون گذشته.