بهبود آرام بازار شیمیایی‌ها

محمدحسین بابالو: پس از بازگشت نسبی خریداران به بازار پلیمرها در روزهای اخیر، بازار محصولات شیمیایی نیز با محوریت بورس کالای ایران وارد یک فاز بهبود شده که می‌تواند به دلیل تقویت حجم تولید در صنایع مصرف‌کننده و مهم این کالا باشد. با توجه به وضعیت شکننده بازار هنوز برای بازیابی روزهای جذاب پیشین به زمان بیشتری نیاز داریم تا با خودنمایی مجدد تولید در صنایع پایین‌دستی، جهت‌گیری کلی بازار به سمت رشد متمایل شود. این در حالی است که کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا نیز در افزایش جذابیت خرید موثر بوده و البته کاهش موجودی انبارها هم دلیل دیگر بازگشت خریداران به شمار می‌رود. به نظر می‌رسد این روند بهبود آرام در بازار باز هم ادامه یابد تا با افزایش حجم معاملات و تقویت تولید در صنایع تکمیلی، کل بازار به‌صورت بنیادین تقویت شود.

بازار داخلی محصولات پلیمری

در بازار داخلی محصولات پلیمری و پس از اعلام کاهش قیمت‌های پایه شاهد افت قیمت اغلب گریدها بودیم که البته رخدادی منطقی و طبیعی به نظر می‌رسد. این در حالی است که این کاهش فراگیر نرخ‌ها به تمامی محصولات و گریدها سرایت نکرده است تا جایی که بسیاری از کالاها افزایش قیمت نیز پیدا کردند. البته ذکر این مطلب نیز ضروری است که به جز BL3 با رشد قیمت شدید، سایر گریدها از افزایش بهای محدودی برخوردار شدند تا جایی که می‌توان گفت هنوز هم به‌صورت کلی جهت‌گیری کاهشی خود را حفظ کرده‌اند. البته پس از اعلام عرضه‌های روز سه شنبه با حجم وسیع آن و همچنین توجه خریداران، قیمت‌ها جهت‌گیری کاهشی خود را با انرژی بیشتری ادامه داد؛ زیرا بازار منتظر آن بود که عرضه‌های جدید البته با قیمت‌های پایین فعلی به بازار تزریق شود؛ بنابراین فاکتوری برای کاهش بیشتر قیمت‌ها خواهد بود. همان گونه که پیش‌تر به کرات به آن اشاره کرده‌ایم، این رخداد از آن سو مورد توجه بازار قرار گرفت که هم‌اکنون به‌صورت کلی موجودی انبارها پایین است؛ بنابراین بازار به سرعت خود را با شرایط جدید وفق خواهد داد. جهش قیمت‌ها نیز می‌تواند یکی از خروجی‌های مهم پایین بودن موجودی انبارها باشد، زیرا رشد نزدیک به 5 درصدی قیمت BL3 آن هم در یک روز در اواسط هفته اتفاقی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت.

موارد فوق در حالی است که شرایط جهش قیمت‌ها برای پلی اتیلن‌های سبک فیلم و سبک خطی نیز وجود داشت؛ ولی شاهد چنین رخدادی نبودیم؛ هر چند با جذابیت این قبیل گریدها در بورس کالا نیز مواجه بودیم. با توجه به موارد فوق مخصوصا در مورد جهش قیمت BL۳ باید وقفه در عرضه‌ها را مدنظر قرار داد، زیرا از هم‌اکنون و پس از پایان یافتن کش و قوس‌های توافق و همچنین پایان یافتن ماه مبارک رمضان انتظار داریم تا خریداران باز هم به بازار بازگردند، زیرا امید است تا بهبود وضعیت حتی واسطه‌گری نیز تقویت شود. انتظار دیگر افزایش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی خواهد بود که بر پایه آن واسطه گری رونق خواهد گرفت. در هر حال باید رشد تقاضا را در روزهای پیش رو برآورد کرد که بر کل بازار موثر خواهد بود. در نهایت باز هم باید تاکید کرد که شرایط عرضه برای برخی کالاهای خاص همچون گریدهای سنگین و تزریقی محدود شده بنابراین پتانسیل جهش قیمت‌ها یا حداقل بالا ماندن نرخ‌ها در شرایط فعلی هنوز هم وجود دارد. درخصوص BL۳ به‌عنوان یک نمونه مشخص آخرین عرضه پلی اتیلن سنگین بادی BL۳ پتروشیمی جم با حجم ۱۱۰ تن مربوط به ۲۳ تیرماه بوده و از آن زمان تاکنون عرضه‌های BL۳ پلیمر کرمانشاه را می‌توان تنها عرضه برای این کالا به شمار آورد که با استقبال خریداران نیز رو به رو بوده است.

با توجه به این موارد به نظر می‌رسد وضعیت فعلی در بازار محصولات پتروشیمی باز هم ادامه یابد یعنی در حالی که قیمت‌ها به‌صورت کلی در مسیر کاهش قرار خواهد داشت، باز هم برخی کالاهای خاص به‌صورت جهشی و همچون یک جرقه در کل بازار با افزایش قیمت رو‌به‌رو شوند.

بازار محصولات شیمیایی

پس از چند هفته رکود شاهد بازگشت خریداران به معاملات محصولات شیمیایی هستیم که هر‌چند هنوز به رونق پیشین باز نگشته، ولی باز هم نشان می‌دهد که تولید بسیاری از محصولات پتروشیمی با افزایش حجم معاملات در بورس کالا، رونق گرفته است. این در حالی است که بسیاری از کالاهایی که در گذشته از جذابیت بالایی برخوردار بوده‌اند هم‌اکنون با بی‌مهری خریداران رو به رو شده تا جایی که میزان عرضه‌های سنتی نیز با تقاضا همراه نبوده است. البته با توجه به ویژگی‌های فنی تولید و مخصوصا واحدهای مصرف‌کننده این قبیل مواد اولیه و شرایط مالی آنها، باید زمان بیشتری برای بهبود حجم معاملات به انتظار بنشینیم تا شرایط همچون گذشته به حالت عادی برگردد. عدم ثبت معاملات سنگین بر عرضه‌های دی‌اتیل هگزانول پتروشیمی شازند، خودنمایی نسبی تقاضا بر عرضه‌های اسید استیک، منو‌اتیلن گلایکول، دی اتیلن گلایکول، بنزن، دی‌اتانول آمین و کریستال ملامین و رشد جذابیت جوش شیرین را می‌توان مهم‌ترین ویژگی‌های معاملات در روز گذشته برشمرد. این در حالی است که هیچ تقاضایی در تالار برای الکیل بنزن خطی پتروشیمی بیستون یا تری اتیلن گلایکول پتروشیمی شازند، منومر وینیل استات CCD (Singapore) Pte. Ltd سنگاپور یا منو‌اتیلن گلایکول پتروشیمی مارون در تالار به ثبت نرسید و این گریدها تماما وارد مچینگ شدند.

محدود شدن دایره جذابیت برخی از عرضه‌ها در روز گذشته نشان‌دهنده ویژگی‌های فنی مهم و البته خطرناکی است؛ زیرا شاهد آن هستیم که کالاهای محدودی در فرآیند تولید قرار دارد و حجم بزرگی از نیاز کشور و واحدهای پایین‌دستی در مسیر تولید موجود نیست. با توجه به این شرایط ممکن است که بسیاری از عرضه‌ها در روزها یا هفته‌های پیش رو محدود شود بنابراین می‌تواند در نقش داده‌ای برای محدود کردن عرضه پلیمرها خودنمایی کند.

بازار قیر

همچون روزها و هفته‌های گذشته عرضه‌های داخلی قیر شرایط چندان مساعدی نداشته و این وضعیت سخت با گذشت زمان و پایان یافتن ماه مبارک رمضان تغییر نکرده است تا جایی که اغلب عرضه‌های داخلی وارد مچینگ شده و همچون روزهای قبل نهایتا بدون مشتری می‌ماند. به نظر می‌رسد تا زمانی که شرایط عمومی در کشور و مخصوصا بودجه‌های عمرانی دولتی تغییری نکند باز هم بازار راکد قیر در شرایط ضعیف فعلی باقی بماند. این در حالی است که کاهش قیمت‌های قیر آن هم در زمان تقاضای فصلی آن نمی‌تواند یک داده مثبت تلقی شود.

در رینگ صادراتی قیر شرایط به دو گونه متفاوت خودنمایی می‌کند. با توجه به کیفیت بالاتر برخی از تولیدکنندگان شاهد آن هستیم که تمامی عرضه‌های آنها مورد معامله قرار می‌گیرد ولی برخی دیگر دقیقا برعکس این وضعیت را داشته و شرایط مساعدی ندارند. با توجه به این شرایط تنها تغییرات تکنیکی و افزایش کیفیت تولیدات می‌تواند عرضه‌های صادراتی قیر را با جذابیت و توجه رو‌به‌رو کند.