منیـره نظامیوند‌چگینی: تا پیش از انجام توافق هسته‌ای بین ایران و اعضای گروه ۱+۵؛ گمانه‌زنی‌ها درخصوص اما و اگرهای این امر مهم مدت‌ها افتان و خیزان ادامه داشت و با نزدیک‌تر شدن به روزهای پایانی تمدید دوره‌ها شدت آن بیشتر می‎‌شد. در‌نهایت خبر موافقت طرفین با شرایط این توافق و به سرانجام رسیدن بیش از ۲۰ ماه مذاکرات بی‌وقفه و نفسگیر در روز ۲۳ تیر (۱۴ جولای) اعلام شد تا برگی تازه از رخدادهای مهم و در صدر آنها وقایع اقتصادی و ژئوپلیتیک را رقم بزند. پس از اعلام توافق هسته‌ای، تاثیرات ناهمسوی آن را بر بسیاری از بازارهای داخلی و جهانی دیدیم که کماکان نیز این افت و خیزها ادامه دارد.


بهای نفت در بازارهای جهانی همچنان در مسیر نزولی قرار دارد و یکی پس از دیگری، کف‌های مقاومتی خود را در هم می‌شکند. درآخرین معاملات انجام شده، بهای نفت خام وست تگزاس اینترمدیت با ریزش‌ها تا نزدیک 47 دلار پایین آمد، در همین حال بهای نفت برنت نیز با ثبت افت بیش از یک درصد سطح 53 دلار را رد کرد و چندین سنت نیز پایین رفت. در همین راستا بازار محصولات پتروشیمیایی نیز متحمل ریزش‌های بسیاری بود که از جمله می‌توان به افت بنزن، تولوئن، ایزومر زایلن مخلوط، ترفتالات اسید خالص و استایرن مونومر در بازارهای آسیایی اشاره کرد. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از آی.سی.آی.اس (ICIS) در ایام اخیر از یکسو هیات‌های بزرگ و کوچک از بسیاری از کشورهای دنیا برای بررسی شرایط و عقد قراردادها به ایران آمده‌اند و از دیگر سو برنامه‌هایی از سوی دولت به منظور رشد هرچه بیشتر صنایع داخلی طرح‌ریزی شده است. از جمله مهم‌ترین‌ آنها می‌توان به صنعت پتروشیمی اشاره کرد. مجله ICIS در جدیدترین گزارش خود به این موضوع پرداخته است. در این گزارش آمده: ایران یک هفته پس از توافق هسته‌ای که نقطه عطفی در اقتصاد ایران و جهان به شمار می‌رود، تلاش‌های خود را بر افزایش میزان تولیدات محصولات پتروشیمی و نیز تسریع روند رشد آن معطوف کرده تا به این وسیله موفق به جذب هرچه بیشتر حجم تقاضای بازارهای اروپایی شود.


جذب سرمایه، چالش عمده بازارها است

براساس نظر کارشناسان، قطعا در ایام پیش‌رو شاهد سرازیری موج تقاضاهای بیشتری برای بازار پتروشیمی ایران از سوی اروپا خواهیم بود. پیش‌بینی می‌شود خریدارانی که به سبب اعمال تحریم‌ها و وجود موانع برای همکاری با ایران از بازار آن دور مانده‌اند، اکنون به بازگشت به سمت ایران امیدوار بوده و تمایل دارند همکاری‌های دوجانبه را دوباره از سر گیرند. ایران پیش از تصویب و اعمال تحریم‌های بین‌المللی و تحمیل شرایط دشوار اقتصادی، به‌عنوان یک منبع عمده تامین‌کننده محصولات پتروشیمی برای اروپا به شمار می‌رفت. اروپا به دلیل موقعیت جغرافیایی و طبیعی آن، یکی از بهترین بازارها برای ایران محسوب می‌شود. شمار زیادی از گروه‌های اروپایی با هدف توسعه روابط تجاری به‌خصوص در زمینه صنعت پتروشیمی به ایران سفر کرده‌اند. یکی از منابع آگاه صنعت پتروشیمی اروپا در این باره گفت: انتظار داریم محموله‌های محصولات پلیمری به‌زودی از سوی ایران روانه بازارهای اروپا شود، اما بهبود روند مبادلات و بازگشت حجم کلی واردات پتروشیمیایی اروپا به سطوح گذشته زمانبر خواهد بود.


ایران با آغاز به کار مجدد سیستم سوئیفت، صادرات پلیمر به اروپا را مجددا از سر خواهد گرفت. بر‌خلاف بسیاری از کشورهای اروپایی و به رغم تحریم‌های بین‌المللی، در سال‌های اخیر ترکیه همچنان به تجارت با ایران ادامه داده است. در ادامه این گزارش همچنین آمده است که بسیاری از بازیگران و فعالان بازار پتروشیمی در خاورمیانه نگران ورود مجدد ایران به بازارهای جهانی نفت خام و پتروشیمی هستند؛ چراکه آن را به مثابه بدتر شدن شرایط عرضه با توجه به میزان بالای ذخایر و نیز بروز ضعف عمومی در روند تقاضای جهانی می‌انگارند. صادرات عمده پتروشیمی ایران شامل اتیلن، پلی‌اتیلن (PE) و متانول است. یک منبع آگاه در یک شرکت تجاری مستقر در دبی که محصولات پتروشیمی به ایران صادر می‌کند، در این‌باره گفته است: ایرانیان اعتماد بالایی به توافق هسته‌ای و مفاد آن دارند و بر این باورند که این نتیجه در حال حاضر زمینه آماده‌سازی برای فروش محصولات پتروشیمی به اروپا را فراهم و روند آن را تسهیل می‌کند. این مجله در گزارش خود به رشد بیش از دو برابری میزان سالانه تولید محصولات پتروشیمی ایران تا پایان سال 2016 میلادی و رسیدن به رقم 120 میلیون اشاره کرده و تاکید داشته که این عامل نیز در کنار فاکتورهای دیگر، برای رشد جذابیت بازارهای ایرانی موثر است. یک تاجر پلیمر در آسیا در این خصوص براین باور است که ایران هرچه در توان داشته باشد به کار خواهد بست تا میزان تولید محصولات پتروشیمی خود را به سطوح بالا و امیدوارکننده‌ای افزایش و ارتقا دهد تا بر چالش بزرگی که تمام بازارها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، فائق‌ آید و موفق به جذب سرمایه‌گذاری‌ها و بیشینه کردن میزان تقاضای بازارهای اروپایی شود.