میزان مصرف کنجاله سویا به‌طور میانگین در ایران سالانه بین ۵/ ۲ تا ۳ میلیون تن است که از این مقدار تنها یک دهم آن تولید داخل است و بقیه از طریق واردات تامین می‌شود. مدیر عامل کارگزاری اقتصاد بیدار با بیان مطلب فوق به «پایگاه خبری بورس کالای ایران» گفت: باتوجه به اینکه سرمایه در گردش برای تولیدکنندگان کنجاله سویا کم است، از این رو آنها ناچارند که کنجاله سویا خود را از طریق واردات و به‌صورت مصرف روز خریداری کنند. بنابراین قیمت تمام‌شده و پیش‌بینی بازار برای صنعتگران دام و طیور مهم است.

حسن رضایی پور با تاکید بر اینکه عمده کنجاله وارداتی برای خوراک دام و طیور استفاده می‌شود، افزود: کنجاله سویا همانند زیره از بازار سنتی بسیار قوی برخوردار است؛ اما حجم مصرف روزانه و تقاضای این کنجاله به مراتب بیشتر از زیره است، در نتیجه تقاضای بالا، این محصول را از سایر کالاها متمایز کرده است.

از طرفی معافیت مالیاتی این محصول در معاملات بورس، در تناژ بالا موجب انگیزه مضاعف بسیاری از معامله‌گران خواهد شد، همچنین این کالا بر‌خلاف سکه طلا و سایر محصولات از مالیات ارزش افزوده نیز معاف است.

این کارشناس بازار کشاورزی در ادامه به فاکتورهای تاثیر گذار بر قیمت کنجاله سویا اشاره کرد و افزود: به دلیل وارداتی بودن این محصول، نرخ ارز دولتی اثر زیادی بر روند قیمتی کنجاله می‌گذارد. همچنین میزان مصرف داخلی، حجم واردات و نوسان در قیمت‌های جهانی بر قیمت کنجاله در بازار داخل تاثیر‌گذار خواهد بود؛ البته ناگفته نماند روغن کنجاله‌ای که به‌صورت دانه‌ای وارد می‌شود، استفاده صنعتی دارد، همچنین تحولات بازارهای جهانی بیانگر آن است که قیمت کنجاله همبستگی زیادی با قیمت نفت دارد؛ به‌طوری‌که در زمان افت و خیز قیمت نفت، نرخ کنجاله سویا نیز نوسان پیدا می‌کند.

رضایی پور افزود: به این ترتیب کنجاله سویا از محصولات استراتژیک کشور به حساب می‌آید و به دلیل جایگاه این نهاده کشاورزی، نوسانات قیمت این کالا به دقت پیگیری می‌شود و تنظیم بازار این محصول برای تولید‌کنندگان و دولت مهم است؛ در این شرایط قراردادهای آتی کنجاله سویا موجب مدیریت نوسانات قیمت این کالا و در نتیجه مدیریت ریسک تولیدکنندگان خواهد شد.

مدیرعامل کارگزاری‌ اقتصاد بیدار با بیان اینکه قراردادهای آتی کنجاله سویا قدرت پیش‌بینی از آینده بازار و قیمت‌ها را به فعالان بازار کشاورزی می‌دهد، افزود: بهتر است هر‌چه سریع‌تر برای فعالان بازار کنجاله سویا، انبارهای استاندارد در نظر گرفته شود تا مصرف‌کنندگان نهاده‌های دام و طیور برنامه‌ریزی‌های خود را برای بلند‌مدت انجام دهند.

وی تصریح کرد: با راه‌اندازی قرارداد آتی کنجاله سویا در بورس کالا، علاوه بر اینکه تولیدکنندگان می‌توانند ریسک معاملات خود را کاهش دهند، دولت نیز نوسانات قیمت را مدیریت می‌کند و از طریق آمارهای بورس کالای ایران می‌تواند برنامه‌های روشن‌تر و هدفمند تری اتخاذ کند.

مدیرعامل کارگزاری‌ اقتصاد بیدار معتقد است معامله محصولات کشاورزی در بورس کالا موجب شفافیت قیمت می‌شود؛ در نتیجه این شفافیت تعادل قیمت و جلوگیری از نوسانات غیر‌متعارف را به دنبال خواهد داشت.

رضایی‌پور در پایان بیان کرد: به عقیده من اگر اولین گام که عرضه این محصول در بورس کالا است با موفقیت انجام شود نه تنها به رونق معاملات قراردادهای آتی کنجاله سویا کمک می‌کند، بلکه زمینه را برای رونق معاملات نقدی این محصول در بورس کالا نیز فراهم خواهد کرد.

براساس این گزارش، فعالان بازار کنجاله سویا می‌توانند با استفاده از قرارداد آتی متعهد به خرید یا فروش مقدار معینی از این محصول در آینده‌ای نزدیک شوند. همچنین قیمت این معامله‌ای که قرار است در آینده مشخص شود، در زمان حال تعیین می‌شود. به این ترتیب ویژگی مهم قراردادهای آتی در پوشش ریسک قیمت کالاها می‌تواند یکی از دغدغه‌های مهم فعالان بازار کنجاله سویا از جمله عرضه‌کنندگان و متقاضیان را تا حد زیادی مرتفع کند.