منیره نظامیـوند‌چگیـنی: نفت به‌عنوان بازیگر اصلی بازارهای جهانی به‌خصوص در دهه اخیر، نوساناتی گاه تند و گاه آهسته را به خود دیده که در نهایت به افت و خیز سایر بازارها نیز دامن زده است. در آخرین معاملات انجام شده در بازارهای جهانی، در پی تقویت ارزش دلار، بهای نفت کاهشی بیش از ۲ درصد را به ثبت رساند.

در روز جمعه، قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال با افتی در حدود یک دلار و 17 سنت معادل 76/ 1 درصد به رقم 65 دلار و 37 سنت نزدیک شد؛ در حالی‌که بهای نفت خام وست‌تگزاس اینترمدییت آمریکا (WTI)، کاهش یک دلاری (65/ 1 درصد) را تجربه کرد و در حوالی قیمت 59 دلار و 72 سنت مورد دادوستد قرار گرفت. این کاهش قیمت‌ها به افت هرچه بیشتر اکثر محصولات پتروشیمی در بازارهای آسیایی دامن زد تا هرچه بیشتر در روند کاهشی اخیر خود درگیر شوند. براساس آخرین گزارش‌ها در آخرین معاملات انجام شده در بازارهای آسیایی، شاهد افت بهای ترفتالات اسید خالص (PTA)، مونومر اتیلن گلیکول (MEG)، پروپیلن، استایرن منومر (SM)، متانول، پلی‌پروپیلن، منومر زایلین حلال، پلی‌اتیلن سنگین، پلی‌اتیلن سبک، پلی‌اتیلن سبک خطی، آکرونیتریل بوتادین استایرن (ABS)، پی‌وی‌سی، پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) و نیز اُرتو زایلین (OX) بودیم، در عین حال، پلیمری‌هایی هم بودند که اندک افزایش قیمتی را تجربه کردند؛ از این جمله می‌توان به اتیلن و بوتادین اشاره کرد. در این میان اما پلی‌استایرن (PS) به‌عنوان یکی از محصولات کلیدی پتروشیمی افت و خیز اندکی داشت و در محدوده نسبتا ثابتی در حال نوسان بود. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از پلیمرآپدیت، در حال حاضر بازار محصولات پتروشیمی در شرایطی قرار دارد که عواملی چندگانه و در عین حال قوی بر آن اثر می‌گذارند که برآیند این عوامل در نهایت این بازار را به‌سویی هدایت می‌کند که گاه خوشایند فعالان و سرمایه گذاران آن نیست. این روزها چنانچه از یک متخصص صنعت انرژی درخصوص اثرات رونق شیل ایالات متحده سوال کنید، به احتمال خیلی زیاد با اشاره به موضوعاتی همچون انتشار آمار اشتغال آمریکا، افت بهای گاز طبیعی و نفت خام و نیز ظهور پایانه‌های صادراتیLNG آمریکا پاسخ شما را خواهد داد. احتمال اینکه متخصصی با استفاده از فاکتورهای افزایش چشمگیر در تامین انواع گاز طبیعی مایع و تاثیر آن بر صنعت پتروشیمی درصدد پاسخگویی به پرسش شما باشد، کمتر است. گازهای طبیعی مایع یا LNG‌ها شامل اتان، پروپان، بوتان، ایزوبوتان و «پنتان پلاس (+5C)» (که گاه تحت نام بنزین طبیعی شناخته می‌شود) هستند. افزایش منابعLPG حاصل از شیل، منجر به وارد آوردن فشار رو به پایین بر روند قیمت‌گذاری‌ها، کاهش واردات، افزایش صادرات و نیز احداث و راه‌اندازی حداقل 33 پروژه جدید پتروشیمی یا گسترش پروژه‌های موجود هریک به ارزش بیش از یک میلیارد دلار از آغاز سال 2011 میلادی تاکنون شده است. به گزارش رویترز، میزان کل مازادLPG آمریکا از مقدار 270 هزار بشکه در روز در سال 2014 میلادی به رقم 550 هزار بشکه در روز در سال 2019 خواهد رسید که رشدی در حدود دو برابر است. شرکت‌های پتروشیمی در حال تجربه مزایای دوگانه‌ای هستند که از یکسو از هزینه‌های پایین در ارتباط با استفاده از LPG به‌عنوان یک ماده اولیه و از سوی دیگر میزان کم هزینه‌های انرژی (گاز طبیعی) مورد استفاده در پروسه تولید بهره می‌برد که این شرایط، برای آنها یک مزیت قابل توجه برای فائق آمدن بر رقبای خارجی خود را فراهم می‌کند. به گفته تحلیلگران، پیش‌بینی می‌شود در صورت تحقق و اجرای طرح تخصیص سرمایه‌ای در حدود 130 میلیارد دلار یا بیشتر به پروژه‌های صنعتی در امتداد ساحل خلیج آمریکا (حد فاصل هوستون و نیواورلئان)، تا سال 2023 میلادی شاهد ادامه یافتن رشد روزافزون پروژه‌های پتروشیمیایی باشیم. به‌طور کلی، کراکرهای اتیلن معمولا برای استفاده دوگانه NGL‌ها (عمدتا اتان) و نفتا به‌عنوان یک ماده خام برای تولید اتیلن و سایر همگروه‌های آن طراحی شده است. در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های اتیلن ایالات متحده، عمدتا برای استفاده از اتان ارزان‌قیمت در جهت تولید اتیلن طراحی و برنامه‌ریزی شده‌اند. پروپان نیز همچون اتان، در شرایط افت قیمت قرار دارد و در رابطه با کراکرهای اتان، پروپان نیز به‌دلیل قیمت‌های کم، به مشوقی برای سرمایه‌گذاری‌های جدید در پروژه‌های هیدروژن‌زدایی پروپان که در آن پروپان به پروپیلن تبدیل می‌شود، بدل شده است.