محمد‌حسین بابالو: روز سه‌شنبه رینگ محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران شرایط به خصوصی پیدا کرده بود؛ زیرا در کاهش محدود حجم عرضه‌ها، تقاضا بیش از پیش خودنمایی می‌کرد. ثبت چندین رقابت در بورس کالای ایران، توجه به پلی‌اتیلن‌های سبک، بی‌توجهی بازار به گریدهایی که جذابیت کمتری دارند و همچنین تردید خریداران که باعث شد با احتیاط بیشتری افزایش نرخ را در تابلو ثبت کنند و البته کاهش قیمت‌های داخلی پس از افزایش آنها در روز دوشنبه خروجی‌های این وضعیت در بورس و بازار بود. با توجه به نزدیکی اعلام قیمت‌های پایه جدید که احتمالا امروز اعلام خواهد شد به نظر می‌رسد این شرایط شکننده حداقل در هفته جاری ادامه یابد.

توجه به حجم، تنوع و پراکندگی عرضه‌ها و گریدهایشان نشان می‌دهد که به‌صورت کلی عرضه‌های روز گذشته پراکندگی کافی داشتند؛ ولی بازار انتظار داشت تا عرضه‌ها بیشتر باشد و مخصوصا برای پلی‌اتیلن‌های سبک این انتظار بیشتر بود. البته باز هم نمی‌توان گفت که حجم عرضه‌ها کافی نیست؛ اما در شرایط فعلی که بازار پتانسیل التهاب قیمت‌ها را در ذات خود نهفته دارد افزایش بیشتر عرضه‌ها می‌توانست راهگشا باشد. در هر حال هجوم تقاضا به برخی عرضه‌ها نشان می‌دهد که بازار باز هم به عرضه‌های بیشتری نیاز دارد؛ زیرا به زمان اوج تقاضای فصلی در روزهای گرم سال بسیار نزدیک شده است.

این موارد باعث شد تا در بورس کالای ایران شاهد بی توجهی بازار به عرضه‌های PVC حتی گرید S۶۰ پتروشیمی بندر امام، عدم ثبت معامله روی پلی‌وینیل کلراید OFF - E۶۸۳۴ درجه‌۱ پتروشیمی اروند و حتی گریدهای استاندارد این تولیدکننده، جذابیت بالای پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX۳ پتروشیمی‌های شازند و جم به دلیل شرایط خاص EX۳، توجه بازار به عرضه پلی‌اتیلن سنگین لوله CRP۱۰۰N به دلیل شرایط فنی و موجودی انبارها، پایین بودن نسبی جذابیت پلی‌اتیلن‌های سنگین بادی، توجه بازار به برخی از پلی‌اتیلن‌های سبک همچون پلی‌اتیلن سبک فیلم ۰۰۷۵ یا پلی‌اتیلن سبک خطی AA ۰۲۰۹، کم توجهی به پلی‌اتیلن‌های ترفتالات بطری به دلیل افت قیمت‌ها در روزهای اخیر و بالابودن حجم عرضه‌های این کالا، کم توجهی بازار به پلی‌پروپیلن‌های نساجی (به استثنای پلی‌پروپیلن نساجی HP۵۵۲R) و پلی‌اتیلن‌های ترفتالات نساجی و... باشیم.

در بازار داخلی محصولات پلیمری پس از روند کاهشی در روزهای گذشته، مجددا قیمت‌ها جهش یافتند تا جایی که بخش بزرگی از گریدها در روز دوشنبه با رشد قیمت‌ها همراه شدند؛ ولی باز هم این شرایط تا حدودی تعدیل شد. این در حالی بود که بسیاری از کالاها در بازار داخلی عرضه نشدند که عقب‌نشینی فروشندگان دلیل اصلی این وضعیت بود. البته بازار به‌صورت کلی حالت بی‌ثباتی دارد و افزایش قیمت برخی گریدهای خاص در کنار کاهش قیمت بخش بزرگ‌تری از کالاها به این بی‌ثباتی دامن می‌زند. رخداد دیگر در بازار روز گذشته چندوجهی شدن قیمت‌ها بود که برای یک گرید خاص شاهد عرضه چندین قیمت متفاوت بودیم. ذهنیت‌های مختلف نسبت به دورنمای بازار، شرایط نقدینگی و تفاوت‌ها در شیوه‌های فروش و تفاوت کیفیت را می‌توان از دلایل این وضعیت به شمار آورد. البته باید گفت که گریدهای سنگینی که در گذشته افزایش قیمت بیشتری داشتند، اغلب کاهش نرخ‌ها را تجربه کردند؛ اما گریدهای سبک هم از این وضعیت کاهشی بی‌نصیب نماندند.

مهم‌ترین‌ دلیل این شرایط را باید شایعات گسترده پیش روی اورهال پتروشیمی امیرکبیر دانست که البته تاثیرگذاری آن بر پتروشیمی جم و نوید زرشیمی را نیز باید لحاظ کرد که جمیع این موارد در کنار عقب‌نشینی چراغ خاموش فروشندگان و استنکاف (کناره‌گیری) از فروش نیز به این روند چندگانه دامن زد. دلیل دیگر این وضعیت را باید وجود طرزفکر افزایشی بر قیمت‌های پایه ابتدای خردادماه دانست. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که قیمت‌های پایه در روز جاری اعلام خواهد شد. با توجه به برخی افزایش قیمت‌های جهانی به دلیل روند صعودی بهای نفت در روزهای اخیر، ممکن است قیمت‌های پایه حالت چندگانه‌ای به خود بگیرد و رشد نرخ برخی گریدها با کاهش نرخ برخی دیگر همراه شود. این وضعیت به پیچیدگی اوضاع دامن خواهد زد و چندگانگی را عمق خواهد بخشید.

البته اعلام نرخ‌های پایه برای هر گریدی می‌تواند شرایط آن بازار خاص را روشن سازد. در نهایت باید گفت که عقب نشینی فروشندگان به این معنی است که این فعالان بازار انتظار دارند تا قیمت‌ها افزایشی شود؛ بنابراین برای کسب سود بیشتر دست به یک عقب‌نشینی تاکتیکی زده‌اند؛ ولی مشخص نیست که این انتظار رخ خواهد داد یا خیر؟ در بازارهای جهانی شاهد آن بودیم که بخش بزرگی از رشد قیمت نفت در روز دوشنبه محو شد و نهایتا یک جو کاهشی بر این بازار حاکم شد.

در لحظه تنظیم این گزارش قیمت نفت خام برنت با کاهشی نزدیک به یک درصد به ۶۵ دلار و ۶۲ سنت کاهش یافت یا بهای نفت خام آمریکا نیز با ۷۲/ ۰ درصد افت به ۵۹ دلار در هر بشکه رسید. این در حالی است که در بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی با محوریت شرق آسیا نیز قیمت مواد اولیه صنعت پتروشیمی کاهشی شده و بهای اولفین‌ها به‌عنوان مهم‌ترین‌ مواد اولیه تولید پلیمرها همچون پلی‌اتیلن‌ها کاهشی شده است.

هم‌اکنون به دلایل فنی قیمت تمام شده پلیمرها کاهشی است که در ضعف نسبی تقاضا می‌تواند روند کاهشی و البته نسبی قیمت‌ها را باز هم ادامه دهد.

مهم‌ترین‌ رخدادهای موثر بر بازار محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر

- کاهش محدود حجم عرضه‌ها در روز گذشته

- توجه خریداران به بورس کالا با افزایش حجم تقاضا مخصوصا برای پلی اتیلن‌های سبک

- عقب‌نشینی بسیاری از فروشندگان در بازار داخلی که باعث شد تعداد کالاهای مورد معامله محدود شود

- وجود طرز فکر افزایشی برای قیمت‌های پایه در خردادماه

- کاهش قیمت اغلب گریدها در روز گذشته پس از افزایش شدید روز دوشنبه در بازار داخلی

- کاهش قیمت دلار و لمس سطوحی نزدیک به ۳۳۰۰ تومان

- بی‌توجهی بازار به عرضه‌های PVC در کنار احتمال کاهش قیمت‌های پایه این محصول

- پایین بودن جذابیت خرید پلی اتیلن‌های ترفتالات در بورس کالا در کنار پایین بودن قیمت‌های داخلی این کالا و همچنین گریدهای نساجی به استثنا پلی‌پروپیلن نساجی HP۵۵۲R

- رواج برخی شنیده‌ها درخصوص ورود پتروشیمی امیرکبیر به فاز اورهال (تعمیر و نگهداری‌) که می‌تواند بر برخی دیگر از پتروشیمی‌ها موثر باشد

- نزدیکی به زمان اوج تقاضای فصلی محصولات پلاستیکی و گریدهای نایلونی در روزهای گرم سال

- ضعف نقدینگی در بازار که باعث شده بسیاری از فروشندگان الزام به فروش داشته باشند یا خریداران تمایل چندانی به خرید از خود نشان ندهند

- احتمال اعلام قیمت‌های پایه در روز جاری

- کاهش مجدد قیمت نفت پس از رشدهای روز دوشنبه در بازارهای جهانی

- چندگانگی در بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی که جهت‌گیری کاهشی آن در بازارهای آسیایی قدرت بیشتری دارد

- احتمال ادامه روند کاهشی قیمت‌های جهانی به دلیل افت قیمت نفت و مخصوصا کاهش قیمت مواد اولیه این صنعت همچون اولفین‌ها