سنا: مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با تشریح فعالیت‌های انجام شده در حوزه قراردادهای آتی و مشتقه از برنامه‌ریزی برای استفاده از این قراردادها با دارایی‌های پایه جدید در حوزه‌های کشاورزی، صنعتی و پتروشیمی در سال ۹۴ خبر داد. پدرام زادنو عزیزی، مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با اشاره به برنامه‌های این حوزه در سال ۹۴ تصریح کرد: برنامه‌های متعددی برای پذیرش دارایی‌های پایه جدید در حوزه قراردادهای آتی داریم و در همین راستا در سال گذشته قرارداد آتی کنجاله سویا را پذیرش و نسبت به ارائه آموزش‌های لازم در مورد آن اقدام کردیم.

وی افزود: با اقدامات صورت گرفته در سال ۹۴ آماده راه‌اندازی این قرارداد هستیم و امیدواریم بتوانیم این قرارداد را در بهار ۹۴ عملیاتی کنیم.

عزیزی خاطرنشان کرد: در کنار این اقدامات کارشناسی روی قراردادهای جدید محصولاتی مانند ذرت، زعفران و کالاهایی از این دست و همچنین مطالعات اولیه در مورد راه‌اندازی قرارداد آتی روی برخی محصولات فلزی، صنعتی و پتروشیمی نیز در حال انجام است.

وی با اشاره به اجرایی شدن قرارداد آتی روی محصول زیره سبز در سال گذشته تصریح کرد: از آنجا که در گام‌های ابتدایی این مسیر هستیم تلاش می‌شود با پذیرش دارایی‌های پایه و ایجاد زیرساخت‌های لازم مقرراتی در این زمینه، بازار از نظر کیفی و کمی ارتقا یابد.

به گفته وی، بالا رفتن حجم معاملات و تنوع محصولات در این بازار علاوه بر کشف دقیق‌تر نرخ‌ها می‌تواند سیگنال‌های قوی‌تری را ارائه کند و همین، عاملی برای انجام برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و اقدامات قابل قبول به منظور کنترل و تنظیم بازار خواهد بود.

عزیزی پیگیری برای راه‌اندازی قرارداد اختیار معامله را به‌عنوان ابزار مالی استانداردی که در بازارهای دنیا از حجم معاملات قابل قبولی برخوردار است از جمله برنامه‌های بورس کالا برشمرد و گفت: روند اقدامات این مهم پیشرفت خوبی داشته و امیدواریم این مهم در سال ۹۴ راه‌اندازی شود.

عزیزی افزود: بازارگردانی برای قراردادهای فیوچر و آپشن (آتی و اختیار معامله) که در سال ۹۳ مقررات مربوط به آن در کمیته تخصصی مربوطه تدوین شده بود، در حال حاضر برای بررسی در دستور کار سازمان بورس قرار دارد.

عزیزی، کارگزار‌محور کردن قراردادهای آتی را موضوع دیگر در حال پیگیری عنوان کرد و گفت: در حال حاضر تسویه قراردادهای آتی مشتری‌محور است و علاقه‌مندیم بتوانیم آن را به مدل کارگزار‌محور ببریم که طبیعتا این مهم در رشد و توسعه بازار نقش بسزایی دارد.

وی افزود: این اقدام مدیریت ریسک مشتریان در سطح کارگزاری را در اختیار کارگزار قرار می‌دهد و کارگزاران برای تعامل با مشتری اختیار بیشتری خواهند داشت.

عزیزی تصریح کرد: این موضوع در کمیته تخصصی بورس کالا و سازمان مطرح و نهایی شده و برای تصویب در دستور کار کمیته تدوین مقررات سازمان بورس قرار گرفته است و در صورت تصویب نهایی آن در هیات مدیره سازمان بورس، کار اصلی به منظور انتقال این روند از مشتری‌محور به کارگزاری‌محور انجام خواهد شد که البته این کار حساس، پیچیده و زمانبر است.

عزیزی با اشاره به اینکه سال ۹۳ سال باثباتی از نظر تغییرات نرخ ارز بود، گفت: پوشش ریسک از جمله وظایف و عملکرد بازار مشتقه است و همین سبب می‌شود تا در شرایطی که بازار ارز دچار نوسان می‌شود ابزار مشتقه محبوبیت بیشتری یافته و کارکرد اصلی خود را بیابد.

وی افزود: در سال ۹۳ تغییرات نرخ ارز کم بود بنابراین حجم معاملات بازار مشتقه رشد چشمگیری نسبت به سال‌های قبل نداشت اما از طرفی فرصت مطلوبی را برای ارائه طرح‌های توسعه‌ای این بازار مهیا کرد.

عزیزی تصریح کرد: مهم‌ترین‌ اقدامات انجام‌شده در حوزه قرارداد آتی در سال ۹۳ راه‌اندازی معاملات برخط بود که در ۲۰ بهمن‌ماه افتتاح شد و پس از اخذ مجوز کارگزاران این مهم از اوایل اسفندماه عملیاتی شد و مشتریان آن از طریق معاملات برخط در بازار ثبت سفارش کردند.

به گفته وی، راه‌اندازی معاملات برخط از جمله اقداماتی بود که پس از دو سال تلاش پی‌درپی و همکاری با شرکت‌های نرم‌افزاری فعال در بازار سرمایه موفق به انجام آن شدیم.

عزیزی با بیان اینکه راه‌اندازی اولین قرارداد سلف استاندارد در اوایل مرداد سال ۹۳ از دیگر اقدامات قابل توجه در این بازار بود، گفت: این اوراق برای محصول سنگ‌آهن دانه‌بندی شده توسط شرکت معدنی گل‌گهر عرضه و با استقبال مطلوبی هم مواجه شد.

وی افزود: ارزش اوراق یاد شده در عرضه اولیه بیش از ۸۳ میلیارد تومان بود که بازار ثانویه پررونقی داشت و تاکنون بیش از ۲ برابر حجم عرضه اولیه گردش معاملات داشته است.

عزیزی درخصوص سایر اقدامات انجام شده در سال ۹۳ توسط این حوزه گفت: در سال گذشته قرارداد زیره سبز را در حوزه قراردادهای آتی پذیرش و راه‌اندازی کردیم اما به دلیل مواجهه با خشکسالی فراوانی این محصول در بازار فیزیکی، با کاهش روبه‌رو‌ شد و در نتیجه از ارزش قابل توجهی برخوردار نبود اما با توجه به پیش‌بینی‌های صورت گرفته امید می‌رود در سال جاری این معاملات از رونق بیشتری برخوردار شود.

عزیزی راه‌اندازی سامانه اطلاع‌رسان‌(سها) با هدف اطلاع‌رسانی به بازار را در سال گذشته اقدامی به منظور توسعه و ارتقای امکانات و خدمات فعالان بازار برشمرد و گفت: پذیرش قرارداد آتی زیره سبز و اوراق سلف موازی سنگ‌آهن از جمله اقدامات قابل توجه در سال ۹۳ بود و در کنار آن اوراق سلف استاندارد شمش بلومِ فولاد خوزستان در اسفندماه سال گذشته در جلسه هیات پذیرش مطرح شد و امیدواریم با تصویب این هیات، شاهد عرضه اولیه آن در هفته‌های اخیر باشیم.

وی با بیان اینکه رفتار فعالان بازار آتی سکه سیستماتیک و منطقی است، خاطرنشان کرد: آنچه مسلم است با افزایش تعداد دارایی‌های پایه عملا دست سرمایه‌گذاران برای حضور در این بازارها بازتر خواهد شد.