محمد‌حسین بابالو: با توجه به اعلام قیمت‌های پایه جدید محصولات پتروشیمی احتمالا بازار فرآیند طبیعی خود را از سر خواهد گرفت. البته بازار انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها را داشت ولی ساز‌و‌کار جدید قیمت‌گذاری شرکت ملی پتروشیمی از سقوط قیمت‌ها جلوگیری کرد که با توجه به تجربه دیگر بازارها می‌توان این رویکرد را به فال نیک گرفت. در هر صورت کاهش قیمت‌های مواد اولیه داده مهمی برای حمایت از صنایع پایین‌دستی محصولات پتروشیمی به شمار آمده که انتظار افزایش حجم تولید و تقویت تقاضا را در ذات خود نهفته دارد. در دو روز گذشته و با اعلام قیمت‌های پایه جدید شاهد افزایش محدود تقاضا در بورس و بازار هستیم زیرا دیگر دلیلی برای صبر وجود ندارد و انتظار داریم تا این حجم تقاضا باز هم افزایش یابد. با توجه به این موارد و کاهش قیمت‌های جهانی و کاهش قیمت دلار در روز گذشته می‌توان به افزایش بیشتر حجم عرضه‌ها در داخل بیش از پیش امیدوار بود که داده‌ای برای کاهش بیشتر قیمت‌های داخلی محسوب خواهد شد. از سویی تقریبا تمامی بازارهای داخلی با رکود رو‌به‌رو هستند که با توجه به شرایط خاص تولید در صنایع پایین‌دستی پتروشیمی می‌توان پیشی گرفتن این صنعت از سایر صنایع را محتمل دانست که کاهش قیمت مواد اولیه نیز می‌تواند در این بین موثر باشد.

طبق انتظار در ابتدای آذرماه قیمت‌های پایه جدید محصولات پتروشیمی و پتروشیمیایی از سوی دفتر صنایع تکمیلی شرکت ملی پتروشیمی اعلام شد که البته اغلب گریدها با کاهش قیمت رو‌به‌رو بودند. این در حالی بود که بازار انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها را داشت ولی کاهش اعلام شده از سویی ملایم‌تر بوده و پتانسیل تزریق تنش به بازار را تعدیل کرده است. در هر صورت محتشمی‌پور مدیرکل دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی پتروشیمی پیش از این در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» این کاهش قیمت‌ها را به دلیل کاهش قیمت نفت پیش بینی کرده بود.

با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی نفت و همچنین کاهش قیمت فرآورده‌ها و مواد اولیه صنعت پتروشیمی، شرایط کلی صنعت پتروشیمی به سمت کاهش قیمت تمام شده حرکت کرد. این شرایط در کنار کاهش شدید تقاضا، کاهش قیمت‌های پیشنهادی تولیدکنندگان و عقب‌نشینی خریداران بزرگ و انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها باعث شد تا قیمت انواع محصولات پالایشی و پتروشیمی در بازارهای جهانی نزولی شود. البته بیشترین کاهش قیمت درخصوص محصولات شیمیایی و فرآورده‌ها ثبت شد که بیشتر به کالاهایی اختصاص یافت که فرآیند تولید ساده‌تری دارند زیرا قیمت مواد اولیه در هزینه تولید آنها بیش از انواع دیگر است. با توجه به این موارد در بازارهای جهانی با کاهش بین ۲ تا ۷ درصدی قیمت‌های جهانی رو‌به‌رو بودیم. کمترین حجم کاهش را پلیمرهای پیشرفته‌تر از جمله پلی‌پروپیلن‌ها و پلی‌استایرن‌ها و بیشترین حجم کاهش را فرآورده‌های نفتی مخصوصا نفتا و پلی‌اتیلن‌های سبک تشکیل داده‌اند. با توجه به این موارد بازار انتظار آن را داشت تا قیمت‌های جدید با این حجم کاهش رو‌به‌رو شود ولی این تمام ماجرا نیست.

تاکنون طی سه مرحله قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در تیر، آبان و آذرماه اعلام شده است که البته در آخرین قیمت‌های اعلامی، پایه قیمت‌گذاری‌ها اندکی تغییر کرده است. در دو مرحله ابتدایی قیمت‌های خام بر پایه قیمت پایانی آن ماه اعلام شد؛ ولی در ماه جاری شرایط قیمت‌گذاری بر پایه متوسط قیمت‌های پایان ۴ هفته اعلام شد. به عبارت ساده‌تر قیمت‌های پایان ۴ هفته جمع‌آوری و معدل‌گیری شد که نهایتا تبدیل به قیمت خام برای تعیین قیمت‌های پایه شد. این مطلب به ظاهر ساده توانست از کاهش شدید قیمت‌های پایه جلوگیری کند. از سویی قیمت‌های پایه بر اساس منابع جهانی جمع‌آوری و مورد محاسبه قرار می‌گیرد؛ اما این بار قیمت‌های پیشنهادی، فروش و صادرات تولیدکنندگان داخلی برای عرضه بار کشتی در منطقه ،خلیج فارس پایه قیمت‌گذاری‌ها قرار گرفت که جایگزین شدن این قیمت‌ها به جای استفاده از منابع بین‌المللی اقدام شایان توجه و مطلوبی به حساب می‌آید. با توجه به موارد ذکر شده و احتساب ۹۵ درصد قیمت‌های فوب خلیج فارس و همچنین افزایش قیمت دلار (ارز آزاد ) در بازار داخلی شاهد برآورد قیمت‌های پایه فعلی هستیم. البته در ماه جاری به نسبت ماه گذشته افزایش قیمت دلار بیش از یک درصد بود که در تعیین قیمت‌ها موثر واقع شد.

شاید در ظاهر شیوه تغییر قیمت پایه به ضرر بازار باشد؛ زیرا از کاهش بیشتر قیمت‌ها ممانعت به عمل آورده است ولی این گونه نیست. همان گونه که هم‌اکنون قیمت‌ها در مسیر کاهشی قرار دارند باز هم کاهش قیمت‌ها در ماه آینده ثبت خواهد شد و تنها منطقی شدن نوسان‌ها را در بر خواهد داشت. از سویی هم اکنون قیمت‌ها در مسیر نزولی قرار داشته و قطعا در آینده باز هم صعودی خواهد شد و این رویکرد در آینده با محدود کردن نسبی پتانسیل جهش قیمت‌ها از بازارحمایت خواهد کرد.

انتظار افزایش تقاضا در بورس کالا